Ιεραρχία ημέρα 3η: Με διάθεση αυτοκριτικής η συζήτηση για τη στάση της Εκκλησίας απέναντι στην πανδημία και τις θεωρίες συνωμοσίας
Ιεραρχία ημέρα 3η και το ζήτημα της πανδημίας, αλλά και η η στάση της Εκκλησίας απέναντι σε αυτή, αλλά και στις θεωρίες συνωμοσίας βρέθηκαν στο επίκεντρο κατόπιν της εισήγησης του Μητροπολίτη Νέας Ιωνίας και Φιλαδελφείας κ. Γαβριήλ.
Η συζήτηση διεξήχθη σε κλίμα ενότητας, αλλά και με διάθεση αυτοκριτικής και αυτό μόνο στα θετικά της ημέρας μπορεί να καταγραφεί.
Αναλυτικά η ανακοίνωση της Ιεραρχίας:
Συνῆλθε σήμερα, Τετάρτη 6 Ὀκτωβρίου 2021, στήν τρίτη Τακτική Συνεδρία της ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ὑπό τήν Προεδρία τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερωνύμου, στήν αἴθουσα τοῦ Διορθοδόξου Κέντρου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος στήν Ἱερά Μονή Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Πεντέλης.
Μετά τήν προσευχή, ἀνεγνώσθη ὁ Κατάλογος τῶν συμμετεχόντων Ἱεραρχῶν καί διαπιστώθηκε ἀπαρτία. Κατόπιν ἐπικυρώθηκαν τά Πρακτικά τῆς χθεσινῆς Συνεδρίας.
Ἀκολούθησε ἡ Εἰσήγηση τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Νέας Ἰωνίας, Φιλαδελφείας, Ἡρακλείου καί Χαλκηδόνος κ. Γαβριήλ μέ θέμα: «Ἐπιστημονική καί Θεολογική προσέγγισις τοῦ ἰοῦ τῆς πανδημίας. Ἀπαντήσεις εἰς θεωρίας συνωμοσίας».
Στόν Πρόλογό του, ὁ Σεβασμιώτατος προσήγγησε πληρέστατα τίς ἐπιστημονικές, θεολογικές καί κοινωνικές προεκτάσεις τῆς πανδημίας τοῦ κορωνοϊοῦ COVID-19, ἡ ὁποία ἐπηρέασε βαθιά καί τόν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀναδεικνύοντας πολλά σημαντικά θεολογικά καί ποιμαντικά προβλήματα. Ὅμως ἡ Ἐκκλησία μας, τόνισε ἰδιαίτερα, δέν στάθηκε ἀδρανής, ἀλλά χειρίσθηκε τή νέα αὐτή πραγματικότητα μέ θαυμαστή διάκριση προβαίνοντας ἄμεσα «σέ κάλεσμα πρός τόν πιστό λαό τοῦ Θεοῦ νά ἐντείνει τίς προσευχές του, ἐνῶ στή συνέχεια, μέ ὑψηλό αἴσθημα εὐθύνης ἔναντι τοῦ Θεοῦ καί τῶν ἀνθρώπων καί σέ συνεργασία μέ τίς ἐπιστημονικές ὑγειονομικές ἀρχές, τάχθηκε ὅπως ἀκριβῶς ὄφειλε, μέ ὅλες της τίς δυνάμεις, στό πλευρό τῆς Ἑλληνικῆς Πολιτείας καί τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ γιά τήν ἀποτελεσματικότερη ἀντιμετώπιση τῆς ἐθνικῆς αὐτῆς δοκιμασίας».
Στό πρῶτο μέρος τῆς Εἰσηγήσεώς του ὁ Σεβασμιώτατος κ. Γαβριήλ προσεγγίζοντας ἐπιστημονικά τήν πανδημία, ἀναφέρθηκε στίς πανδημίες καί τούς λοιμούς τοῦ παρελθόντος, στήν ἐμφάνιση καί τά συμπτώματα τοῦ νέου κορωνοϊοῦ (COVID-19), τίς ψυχολογικές συνέπειες τῆς πανδημίας καί τήν ἐμφάνιση τοῦ κορωνοϊοῦ (COVID-19) στήν Ἑλλάδα, καταλήγοντας στίς ἐνέργειες τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος κατά τήν διάρκεια τῶν δύο ἐτῶν τῆς πανδημίας.
«Ἀναμφίβολα», τόνισε ἰδιαίτερα, «ἡ περίοδος αὐτή ἦταν καί συνεχίζει νά εἶναι ὄχι μόνο μία περίοδος δοκιμασίας γιά τήν Ἐκκλησία, ἀλλά καί μία περίοδος διδακτική, μία περίοδος αὐτοεκφράσεως καί αὐτογνωσίας, ἀφοῦ ἡ νόσος τοῦ κορωνοϊοῦ ἐπέτρεψε νά ἀντιληφθοῦμε τίς ἀδυναμίες μας, τά θεολογικά μας κενά, ἤ ἄν προτιμᾶτε, καί τή νοσηρή πνευματικότητα ὄχι μόνο πολλῶν μελῶν τοῦ χριστεπωνύμου ποιμνίου μας, ἀλλά δυστυχῶς ἀκόμη καί πολλῶν κληρικῶν μας. Πέρα ὅμως ἀπό αὐτά, ἡ εὐθύνη τῆς Εκκλησίας ἦταν καί εἶναι νά παραμείνει προσηλωμένη στήν ἀποστολή Της, πού δέν εἶναι ἄλλη ἀπό τήν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου καί αὐτό διότι ἡ ἔννοια τῆς Ἐκκλησίας δέν δύναται νά χωρισθεῖ ἀπό τήν ἔννοια τῆς ‘’σωτηρίας’’ καί ἡ σωτηρία δέν μπορεῖ νά χωρισθεῖ ἀπό τήν ἐσχατολογική προοπτική τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν. Ἔτσι, ἡ Ἐκκλησία δέν δίστασε νά συγκρουσθεῖ ἀποφασιστικά μέ τίς κρατικές ‘’διαταγές’’, ὅταν θεώρησε ὅτι διακυβεύεται αὐτή ἡ ἱσορροπία».
Στό δεύτερο μέρος τῆς Εἰσηγήσεώς του ὁ Σεβασμιώτατος, ἀφοῦ προσήγγισε θεολογικά τήν πανδημία χρησιμοποιώντας πολλά ἁγιογραφικά καί πατερικά χωρία περί τῆς ἔννοιας τῆς ἀσθένειας, περί τοῦ ἀνθρώπου καί περί τῆς ἀναπτυχθείσας προβληματικῆς περί τοῦ Μυστηρίου τῆς θείας Εὐχαριστίας, ἀναφέρθηκε στίς θεωρίες συνωμοσίας πού ἐνέπλεξαν καί τήν Ἐκκλησία δίδοντας ἐμπεριστατωμένες ἀπαντήσεις σέ αὐτές.
«Καθ’ ὅλη τήν διάρκεια τῆς πανδημίας», ἀνέφερε χαρακτηριστικά, «ἀναπτύχθηκαν παράλογες θεωρίες πού προκάλεσαν ἔνταση καί δημιούργησαν ἕνα διχαστικό κλίμα μεταξύ τοῦ πιστοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ, σέ σημεῖο πού νά διαταράσσονται οἰκογενειακές, φιλικές, ἐπαγγελματικές ἀκόμη δέ καί πνευματικές σχέσεις. Βεβαίως, τό γεγονός ὅτι πολλοί ἀπό τούς ἀδελφούς μας αὐτούς εἶναι κληρικοί ἤ ἀποτελοῦν πιστά μέλη της Εκκλησίας, δημιουργεῖ ἀπό μόνο του ὄχι μόνο ἀπογοήτευση, ἀλλά καί ἔντονο προβληματισμό». Ὡς αἰτίες τοῦ προβλήματος αὐτοῦ ὁ Εἰσηγητής ἀνέφερε: α) τήν ἔλλειψη κατηχήσεως, β) τήν δεισιδαιμονική σχέση μέ τήν πίστη καί τά ἱερά Μυστήρια, γ) τήν Ζηλωτική καί ζηλοτυπική σχέση μέ τήν Ἐκκλησία, καί δ) τήν Προφητολογία.
Κλείνοντας τήν Εἰσήγησή του ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νέας Ἰωνίας κ. Γαβριήλ, ἔθεσε τό ἐρώτημα, «κατά πόσο ἡ Ἐκκλησία μας εἶναι σήμερα ἕτοιμη νά διαχειρισθεῖ τέτοιες κρίσεις;». Ἀπαντώντας στό ἐρώτημα αὐτό ἐπεσήμανε μεταξύ ἄλλων τά ἑξῆς: «Ἡ νέα ἐποχή ἀπαιτεῖ ἀπό τήν Ἐκκλησία νά ἀποτάξει ἤ καί νά ξεφύγει ἀπό τήν γραφικότητα, τόν ἀναχρονισμό καί τόν ἐφησυχασμό, πού ὁδηγοῦν στήν ἀποξένωση καί στήν παραποίηση τοῦ ὀρθοδόξου φρονήματος. Ἀπαιτεῖ ἀπό τήν Ἐκκλησία μας νά ἀποβάλλει κάθε ψῆγμα ἐκκοσμικεύσεως καί ἀντ᾽ αὐτοῦ νά προβάλλει τό ἀσκητικό Της ἦθος καί τόν εὐχαριστιακό Της χαρακτῆρα. Ἀπαιτεῖ ἀπό τήν Ἐκκλησία μας νά εἶναι ἑνωμένη καί δυνατή. Εὐέλικτη, τολμηρή καί ὁμόφωνη στίς ἀποφάσεις Της ἀπέναντι στίς νέες καί μεγάλες αὐτές προκλήσεις. Ἀπαιτεῖ ἀπό τήν Ἐκκλησία μας νά παραμείνει προσηλωμένη στήν ὑπερδισχιλιετῆ ἀποστολική καί πατερική Της παράδοση καί νά διατηρήσει ἀλώβητη τήν ὀρθόδοξη αὐτοσυνειδησία Της ὡς Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία.
Ἡ νέα ἐποχή ἀπαιτεῖ ἐπίσης κληρικούς μέ πνευματική ἐγρήγορση καί παρρησία. Κληρικούς, γνῶστες τῆς σημερινῆς πραγματικότητος, πού μέ τήν ταπείνωσή τους, τήν καθαρότητα τοῦ βίου τους καί τό ἐκκλησιαστικό φρόνημά τους νά γίνονται δεῖκτες καί ἐνσαρκωτές τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ πρός τούς ἐγγύς καί τούς μακράν…..
Οἱ καιροί ὅμως δέν ἐπιτρέπουν γι’ ἄλλη διχόνοια. Δέν ἐπιτρέπουν γι’ ἄλλη ἀποξένωση. Στόν ἐπικίνδυνο αὐτό νέο ἐθνικό διχασμό πού ἐκκολάπτεται μεταξύ ‘’ἐμβολιασμένων’’ καί ‘’ἀνεμβολιάστων’’, ὀφείλουμε ὡς Ἐκκλησία νά ἀντιπαρατάξουμε τήν ἀγάπη καί τήν ἀλληλεγγύη. Νά καλλιεργήσουμε στόν κόσμο τήν ὁμόνοια καί τήν ἑνότητα, πού πηγάζει ἀπό τήν ἴδια τήν οὐσία τῆς Ἐκκλησίας…. Ἡ Ἐκκλησία, ἄλλωστε, οὐδέποτε ἀδιαφόρησε γιά τά προβλήματα τοῦ κόσμου, διότι ἁπλά, ἡ Ἐκκλησία δέν ὑπάρχει γιά τόν ἑαυτό Της, ἀλλά γιά τόν κόσμο. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι πάνω ἀπό ὅλους καί ἀπό ὅλα καί γιά τήν Ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ τῆς ἀγάπης δέν ὑπάρχουν ἀδιέξοδα…. Ὑπό τό πνεῦμα αὐτό, ἡ Ἐκκλησία ὀφείλει νά δώσει νόημα καί ἐλπίδα στόν κόσμο, δείχνοντας ὅτι ὁ Χριστός εἶναι παρών μέσα στήν ἱστορία του. Καί αὐτό θά τό ἐπιτύχει μέ τό ἴδιο της τό «εἶναι», διότι αὐτή ἡ ἴδια εἶναι ἡ διηνεκής παρουσία τοῦ Χριστοῦ στήν ἱστορία τοῦ κόσμου».
Ἐπηκολούθησε εὐρύτατος διάλογος ἐπί τῆς Εἰσηγήσεως αὐτῆς, ἀλλά καί ἐπί τῆς Εἰσηγήσεως τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἰλίου, Ἀχαρνῶν καί Πετρουπόλεως κ. Ἀθηναγόρου, τήν ὁποία ἀνέγνωσε χθές, μέ θέμα: «Συμμετοχή τοῦ λαϊκοῦ στοιχείου εἰς τό Ἐκκλησιαστικόν γεγονός». τοῦ λαϊκοῦ στοιχείου εἰς τό Ἐκκλησιαστικόν γεγονός».
Ἡ συζήτηση διεξήχθη σέ κλίμα ἑνότητος καί διάθεση αὐτοκριτικῆς, κατά τήν ὁποία ἐπισημάνθηκε ἡ ἀνάγκη διαφύλαξης τῆς ἑνότητος τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία ξεκινᾶ ἀπό τό Σῶμα τῆς Ἱεραρχίας καί διαχέεται στόν κλῆρο καί τόν λαό. Τήν ἀνάγκη αὐτή ὑπηρέτησαν καί τά Μέλη τῆς ΔΙΣ τῶν περιόδων 2019-2020 καί 2020-2021, στά ὁποῖα ἐξεφράσθη ἡ εὐαρέσκεια τοῦ Σώματος τῆς Ἱεραρχίας γιά τήν ἐπιτυχῆ ἀντιμετώπιση τῶν προκλήσεων συνεπείᾳ τῆς πανδημίας.
Ἐν συνέχειᾳ κατετέθησαν προτάσεις ἀναφορικά μέ:
1. Τήν ἐνίσχυση τῆς καλλιέργειας καί τοῦ καταρτισμοῦ τῶν κληρικῶν, τῶν ἐκκλησιαστικῶν στελεχῶν, ὡς καί τήν διεύρυνση καί τόν ἐμπλουτισμό τοῦ κατηχητικοῦ ἔργου τῆς Ἐκκλησίας.
2. Τήν λήψη τῶν ἀπαραίτητων μέτρων γιά τήν ἀνάσχεση τοῦ κύματος ἀνάδειξης «αὐθεντιῶν», οἱ ὁποῖες δροῦν διασπαστικά ἐντός του Σώματος τῆς Ἐκκλησίας.
3. Τήν περαιτέρω ἐνεργοποίηση καί ἐνίσχυση τοῦ ρόλου τοῦ λαϊκοῦ στοιχείου, καί
4. Τήν ἀνάληψη ἐκστρατείας ἔγκαιρης καί τεκμηριωμένης πληροφόρησης τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ καί τῆς κοινωνίας ἀπό μέρους τῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Βιοηθικῆς.
Ἐν τέλει ἐπιβεβαιώθηκε ἡ ἀμετακίνητη στάση τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἐπί θεμάτων πίστεως καί δόγματος καί ἡ ἑτοιμότητά Της γιά διάλογο σέ θέματα πού συμβάλλουν στήν ἑνότητα ἀντιμετωπίσεως φαινομένων, ὅπως ἡ πανδημία.
Ἀκολούθως, ἀνέγνωσε τήν Εἰσήγησή του ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πειραιῶς κ. Σεραφείμ μέ θέμα: «Κανονισμός «Περί κώδικος ἐκκλησιαστικῆς διοικητικῆς διαδικασίας»».
Ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας θά συνεχίσει τίς ἐργασίες Της αὔριο, Πέμπτη 7 Ὀκτωβρίου ἐ.ἔ.
Τέλος, γνωρίζεται ὅτι τήν Παρασκευή 8 Ὀκτωβρίου, ἡμέρα διεξαγωγῆς τῶν ἐκλογῶν πρός πλήρωση τῶν πέντε χηρευουσῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, τά Μεγάλα Μηνύματα τῶν ἐψηφισμένων νέων Μητροπολιτῶν θά τελεσθοῦν κεκλεισμένων τῶν θυρῶν, λόγῳ τῶν μέτρων πού ἰσχύουν ἐξ αἰτίας τῆς πανδημίας τοῦ κορωνοϊοῦ, στό Καθολικό τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Πεντέλης καί θά μεταδοθοῦν ἀπ’ εὐθείας ἀπό τόν Ραδιοφωνικό Σταθμό τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.
Ἡ Ἐπιτροπή Τύπου
τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἱεραρχίας
Φωτογραφία αρχείου: Χρήστος Μπόνης
