Γεροντισμός – Ραγιαδισμός
Θ’ ακούσουμε αύριο τον Απόστολο Παύλο ν΄ απευθύνεται στους Εβραίους -κατ΄ επέκταση και σ΄ εμάς- και τους θέτει το θέμα της αρετής της υπακοής λέγοντας «πείθεσθε τοις ηγουμένοις».
Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Χρυσόπουλος
Θ’ ακούσουμε αύριο τον Απόστολο Παύλο ν΄ απευθύνεται στους Εβραίους -κατ΄ επέκταση και σ΄ εμάς- και τους θέτει το θέμα της αρετής της υπακοής λέγοντας «πείθεσθε τοις ηγουμένοις». Η σκέψη μας πάει σε θέμα που έχει αρκετά συζητηθεί και ταυτόχρονα βάναυσα παρερμηνευτεί. Έχει αμέτρητες φορές διδαχθεί και ταυτόχρονα παρεξηγηθεί. Την βλέπουμε σαν το μαχαίρι, σ’ άλλους να κόβει το θέλημα και σ΄ άλλους την προσωπικότητα.
Διαχρονικά έχουν καλλιεργήσει τριών μορφών υπακοής:
α. Την λογική. Αυτή που ασκείται απ’ όλους τους εμπλεκόμενους με διάκριση και μέτρο. Πρέπει να υπάρχει λογική απάντηση σε τι, πότε και γιατί θα υπακούσουμε. Η υπακοή άλλωστε είναι θέμα έμπνευσης και ποτέ απαίτησης. Είναι η αληθινή υπακοή, αφού γνωρίζει που θα κινηθεί και τι θα ζητήσει.
β. Την επιλεκτική. Την ασκούν περισσότερο οι θρησκευόμενοι. Προέχει το συμφέρον και η εξυπηρέτηση και ύστερα η εκκλησιαστική άποψη. Η εφαρμογή του «πρέπει» εξαρτάται από το «θέλω». Το κακό είναι ότι ζουν με την ψευδαίσθηση ότι υπακούουν στο θείο θέλημα. Η υπακοή τους είναι μια θρησκευτική αυταπάτη.
γ. Την τυφλή. Είναι η επικίνδυνη επιλογή αρκετών να εξουσιάζουν ετσιθελικά ή να εξουσιάζονται μαζοχιστικά. Έχει καταντήσει μάστιγα στην Εκκλησία, αφού δημιουργεί ποικιλότροπα υπηρέτες ανθρώπινων συμφερόντων και όχι Χριστού μαθητεία. Εκείνος δε, απλά χρησιμοποιείται.
Με ευκολία διάφοροι αναμιγνύονται στην ζωή των χριστιανών και ταυτόχρονα αρκετοί από τους εξομολογούμενους τους αφήνουν να έχουν καθοριστικό ρόλο σ’ όλες τις εμφάσεις της ζωής τους. Άλλο υπακοή και άλλο αφιονισμός∙ άλλο πρόγραμμα και άλλο ισοπέδωση. Υπακοή ναι! Έχει σημασία όμως το πού, το πώς και το δέον. Η ύπαρξή της σε υγιείς συνθήκες αναμφισβήτητα οδηγεί στην τάξη και την αρμονία. Η παρακοή συνεργεί στην ακαταστασία και την αναρχία.
Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι και άλλοι χώροι -εκτός Εκκλησίας- στρατολογούν οπαδούς με πρόσχημα την υπακοή στα κελεύσματα των δήθεν υπεύθυνων. Στην πολιτική, στον αθλητισμό, στις αιρέσεις αντί να οικοδομούν προσωπικότητες, κατασκευάζουν με μέθοδο πιόνια, πάμπολλα τα παραδείγματα, πάντοτε προς αποφυγή.
Λαοπλάνοι και επιτήδειοι (που παντού υπάρχουν) οδηγούν εν ονόματι της υπακοής ανθρώπους σε ψυχοσωματική υποτέλεια και εξάρτηση. Στην περίπτωση όμως που αποδειχθεί ότι υπήρχε δόλος, ψεύδος ή απάτη, τότε τ’ αποτελέσματα είναι οδυνηρά και δυσάρεστα. Το άσχημο είναι ότι τα χρεώνεται η Εκκλησία ως μη όφειλε. Η αδιάκριτη προσκόλληση σε ονόματα όταν φέρει αποτυχία, οδηγεί στην απογοήτευση, στην αποκαθήλωση θεσμών και σε σκανδαλισμό συνειδήσεων, μέχρι αποστασίας και απιστίας.
Πρέπει να μάθουμε να διακρίνουμε την εκμετάλλευση από την οικοδομή, τον σεβασμό από την ιδιοτέλεια. Να ξεχωρίζουμε τον γεροντισμό από τον ραγιαδισμό. Ο κάθε μορφής «ηγούμενος» πρέπει να είναι χειραγωγός στο αγαθό, στο άγιο, στον Χριστό. Κάθε άλλος προορισμός οδηγεί μόνο στην προβολή και επιβολή που έχει αποβεί σε πληγή στο εκκλησιαστικό σώμα. Ας ξεχωρίσουμε κάποτε την υπακοή από την υποταγή.
