Μοναξιά και μοναχικότητα στο αρχιερατικό αξίωμα
Του Δημητρίου Λυκούδη, Δ/ντου Σύνταξης της εφημ. «Κιβωτός της Ορθοδοξίας»
Σχεδόν πάντοτε, έχει αρκετή μοναξιά στα υψηλά. Όσο υψηλότερα, τόσο περισσότερο μόνος είσαι και αισθάνεσαι. Αρκεί να «κλείσουν τα φώτα» προς στιγμή για να καταλάβεις πως όλο αυτός ο φιλοαυλικος συμφερτός βρίσκεται σιμά σου για ένα σκοπό. Πέτυχε, απέτυχε; Ποιος ξέρει; Πάντοτε, όμως, επικρατεί η μοναξιά στα υψηλότερα κλιμάκια, απανταχού.
Ομοίως, κατά κάποιο τρόπο, λειτουργεί και το Επισκοπικό αξίωμα. Η Ορθόδοξος Ανατολική Εκκλησία είναι πρωτίστως Χριστοκεντρική και, κατά δεύτερον, επισκοποκεντρική. Άνευ Επισκόπου, δεν υπάρχει Εκκλησία. Και, είναι αλήθεια, έχουμε διαμάντια Επισκόπους στην Ελλαδική Εκκλησία, που κοσμούν το αρχιερατικό αξίωμα και κοσμούνται απ᾿ αυτό.
Πέραν, όμως, από τις αστείρευτες και ακούραστες στο χρόνο φιλοφρονήσεις, η μοναξιά και η μοναχικότητα συνοδοιπορούν, μεταξύ άλλων και κυρίως, αγγίζουν και επηρεάζουν τους αρχιερατικούς θώκους.
Μοναχικότητα είναι η αυτοθέλητη και εκούσια προσπάθεια του ανθρώπου να απομονωθεί από τον «έξω κόσμο» για να μπορέσει αρτιότερα και πλέον εμβριθώς να αφουγκραστεί τον «έσω» άνθρωπο. Είναι τα παραδείγματα των αρχιερέων που πρωτίστως είναι μοναχοί στην πράξη και στον τρόπο ζωής τους και μετά Επίσκοποι.
Μοναξιά, παράλληλα, είναι η ακούσια σκυθρωπή κατάσταση της ψυχής, στην οποία εμπίπτει ο άνθρωπος – δεν αναφέρομαι εδώ σε περιπτώσεις ψυχοπαθολογίας, που πάντοτε και παντού υπάρχουν – όταν συνειδητοποιεί πως η «αγάπη» και η «τιμή» που απλόχερα και καθημερινά εισπράττει γύρω του δεν είναι αποτέλεσμα της όποιας αξίας της προσωπικότητός του, αλλά, τουναντίων, σχετίζεται άμεσα και έμμεσα με τη δύναμη και ισχύ που απορρέει από την εκάστοτε θέση και το αξίωμα που κατέχει. Αυτή η αβίαστη και λογική συνειδητοποίηση, αργά αλλά σταθερά, οδηγεί κάθε πρόσωπο σε έναν εναγκαλισμό της μοναξιάς που εκφράζεται διαφορετικά κάθε φορά, κυρίως προς τους άλλους…!
Μοναξιά και μοναχικότητα παραλληλίζονται και συνυπάρχουν. Κυρίως στα υψηλά, εκεί αποτυπώνονται πλέον ξεκάθαρα αμφότερα.
Ενθυμούμαι τον μακαριστό Γέροντα Εφραίμ τον Φιλοθεΐτη. Κάποτε, όταν τον ρώτησα κάτι σχετικό περί επισκοποίησης ενός πνευματικού αδελφού, με περισσή απλότητα, απάντησε: «Παιδί μου, σημασία δεν έχει αν θα βάλει την επισκοπική μήτρα. Σημασία έχει όταν το βράδυ που πηγαίνει στο δωμάτιό του, εκεί που θα μένει μόνος, να μην έχει κατάθλιψη».
