Διδαχή του αββά Μωυσή
Είναι αδύνατο – είπε ο αββάς Μωυσής – να μην ενοχλείται καθόλου ο νους από κακές σκέψεις, καθένας όμως που κυριαρχεί στον εαυτό του μπορεί ή να τις δέχεται και να τις μελετά ή να τις απορρίπτει.
Όπως δηλαδή το να έρχονται αυτές είναι κάτι που δεν εξαρτάται από εμάς, έτσι και το να τις διώξουμε εξαρτάται από εμάς, και η διόρθωση του νου μας είναι έργο της δικής μας προαίρεσης και προθυμίας.
Γιατί όταν μελετούμε συνεχώς τον νόμο του Θεού και στο στόμα έχουμε διαρκώς ψαλμούς και ύμνους και επιπλέον καταγινόμαστε με νηστείες και αγρυπνίες και θυμόμαστε συνεχώς τα μέλλοντα, τη βασιλεία δηλαδή των ουρανών και τη γέεννα της φωτιάς, αλλά και όλα τα έργα του Θεού, οι κακοί λογισμοί εξασθενούν και δεν βρίσκουν έδαφος.
Όταν όμως ασχολούμαστε με κοσμικές φροντίδες και σαρκικά πράγματα και δίνουμε τον εαυτό μας σε μάταιες και άσκοπες συνομιλίες, πληθαίνουν σ’ εμάς οι κακοί λογισμοί. Όπως δηλαδή ο μύλος που κινείται από το νερό είναι αδύνατο να σταματήσει, αλλά είναι στην εξουσία του μυλωνά το αν θα αλέσει σιτάρι ή ζιζάνια, έτσι και ο νους μας, που είναι αεικίνητος, δεν μπορεί να μένει αργός από λογισμούς, από εμάς όμως εξαρτάται αν θα του δώσουμε πνευματική μελέτη ή σαρκική εργασία.
Έτσι μας διδάσκει και ο ψαλμωδός λέγοντας: «Είναι μακάριος ο άνθρωπος που βρίσκεται κάτω από την προστασία σου· αυτός έβαλε μέσα στην καρδιά του αναβάσεις» (Ψαλμ. 83:6). Να, και από τον προφήτη μαθαίνουμε ότι στην εξουσία μας είναι να θελήσουμε να βάλουμε μέσα στην καρδιά μας είτε αναβάσεις, δηλαδή σκέψεις υψηλές που υψώνουν τον νου στον Θεό, είτε καταβάσεις, δηλαδή σαρκικές και γήινες σκέψεις.
Γιατί αν δεν συνέβαινε αυτό, δεν θα ήταν δίκαιο να μας ζητηθεί λόγος για τις σκέψεις κατά την ημέρα της κρίσεως. Αλλά ούτε και θα ήταν δυνατό να αποφύγει κανείς την αμαρτία, αν οι δαίμονες μπορούσαν, όπως βάζουν λογισμούς στον άνθρωπο, έτσι και να τον αναγκάζουν να τους κάνει πράξη.
Κατά γενική λοιπόν ομολογία, ο άνθρωπος δεν μπορεί να κυριευτεί με άλλον τρόπο από τον διάβολο, εκτός αν θελήσει ο ίδιος να του δώσει τη συγκατάθεση της προαίρεσής του, όπως λέει και ο Εκκλησιαστής: «Δεν υπάρχει αντίρρηση από εκείνους που κάνουν γρήγορα το κακό» (Εκκλ. 8:11). Επίσης, ο απόστολος Ιάκωβος λέει: «Αντισταθείτε στον διάβολο, και θα φύγει από εσάς» (Ιακ. 4:7).
Από το βιβλίο: ΕΥΕΡΓΕΤΙΝΟΣ, τόμος Δ’, Υπόθεση ΣΤ’ (6), σελ. 109. Εκδόσεις Το Περιβόλι της Παναγίας, Θεσσαλονίκη 2010.
