Η συνεργασία Εκκλησίας και Πολιτείας και η «εμπορευματοποίηση» της πίστης
Του Δημητρίου Λυκούδη, θεολόγου, Υπ. Δρα ΕΚΠΑ
Παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου ορκίστηκε τη Δευτέρα, 3 Ιουλίου 2023, η Βουλή των Ελλήνων της Κ’ Κοινοβουλευτικής Περιόδου Προεδρευομένης Δημοκρατίας, που προέκυψε από τις εθνικές εκλογές της 25ης Ιουνίου.
Ως ήταν αναμενόμενο, χαμόγελα και ικανοποίηση επικράτησαν στο Κοινοβούλιο, τόσο από παλαιότερους όσο και από νέους βουλευτές, τους καλουμένους και «πρωτάκια».
Πλην, όμως, των βουλευτών, χαμόγελα και φιλοφρονήσεις που, εκ των πραγμάτων, δεν κατόρθωσαν να αποκρυβούν από τις κάμερες και τους τηλεοπτικούς δέκτες, κυριάρχησαν και μεταξύ μερίδος των μελών της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, που έσπευσαν να αποτυπώσουν τις φιλικές και εγκάρδιες ευχές και φιλοφρονήσεις τους. Έως εδώ, ανθρώπινα, αξιοπρεπέστατα, αρχοντικά. Το πρόβλημα, έχω την αίσθηση, πως ξεκινά όταν αυτές οι φιλοφρονήσεις – το τονίζω, από μερίδος αρχιερέων – ξεφεύγουν αυτής της ευγενικής και προσηκούσης αβρότητος και εμπίπτουν στον έμμεσο αλλά ανερυθρίαστο προσεταιρισμό, κίνηση και ενέργεια που δεν μού πρέπει να το αποδώσω επί της παρούσης ως την ονοματίζει ο κόσμος και η λαϊκή θυμοσοφία σήμερα!
Αν θυμάμαι αρκούντως, δεν επέρασε αρκετός καιρός, όταν ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος εστράφη με δριμύ ύφος κατά όσων προσπάθησαν ή και επιχείρησαν να εκμεταλλευτούν την πίστη και τη θρησκευτική έκφραση του εκλογικού σώματος προκειμένου να αποκομίσουν ψηφοθηρικά οφέλη! Αλήθεια, αποτελεί ήσσονος σημασίας και συμβολισμού προσπάθεια εκμετάλλευσης της πίστης, όταν μερίδα μητροπολιτών επισκέπτονται γραφεία Υπουργών για να εκφράσουν τη συγχαρητήρια συγκατάθεσή τους άμα τη εκλογή των τελευταίων; Τα δώρα στους προθαλάμους των υπουργικών γραφείων «πάνε και έρχονται» και, ενώ μέχρι πρότινος, άπαντες κατέστημεν θεατές πολλών υποψηφίων βουλευτών που «κινούσαν γη και Ουρανό» για να καταφέρουν να φωτογραφηθούν με τον αρχιεπίσκοπο ή κάποιον μητροπολίτη, για δες πώς αλλάζουν οι καιροί, τώρα αρχιερείς σπρώχνονται για να φανούν και ναι, ως άλλοι, νεότεροι και εξ Ανατολών μάγοι, αναμένουν με χαρακτηριστική υπομονή τη σειρά τους στα υπουργικά γραφεία των Αθηνών για να εισέλθουν και να προσδώσουν όσα οι καιροί και οι συγκυρίες απαιτούν!
Την ίδια ώρα, ο κόσμος παρατηρεί, το χριστεπώνυμο πλήρωμα αναμένει, το διακύβευμα αναφορικά με τις σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας μεσουρανεί και καλώς κρατεί, απαιτώντας θυσίες εκατέρωθεν, οι οποίες, τις περισσότερες φορές, «καίγονται» και ακυρώνονται στο βωμό της δημοσιότητας, της με κάθε τρόπο διατήρησης μιας ισχυράς σύνδεσης και επαφής με τα κέντρα εξουσίας και τους υπηρέτες τους.
Και, το οξύμωρο και εξοργιστικό συνάμα είναι πως, συχνά πυκνά, οι ίδιοι πνευματικοί ταγοί που αβίαστα χαριεντίζονται μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες με τους πολιτικούς τους φίλους, οι ίδιοι θα σπεύσουν όποτε χρειαστεί – άλλωστε, το έχουν επαναλάβει και στο παρελθόν – να στηλιτεύσουν από άμβωνος, άλλες δε φορές και να αναθεματίσουν, όλους εκείνους που ετόλμησαν να επιχειρήσουν να εκμεταλλευτούν το θρησκευτικό συναίσθημα των ανθρώπων…! Ίσως, και το γράφω μετά περισσής και ωκεάνειας λύπης μου, ίσως εδώ ἐχει εφαρμογή εκείνο που πρώτος όλων διατύπωσε ο μεγάλος Φώτης Κόντογλου, τη μνήμη του οποίου θυμόμαστε όποτε μάς εξυπηρετεί και μάς βολεύει, κληρικοί και λαϊκοί: «Η μεγαλύτερη απόδειξη ότι υπάρχει Θεός είναι πως η Εκκλησία μας, με μερίδα τέτοιων αρχιερέων, λοιπού ιερατείου, θεολόγων και πιστών λαϊκών, συνεχίζει να πορεύεται εσχατολογικά και αιώνια».
Στον αντίποδα, θα τρίζουν τα οστά ενός Αυγουστίνου Καντιώτη, τον οποίον και ο γράφων αξιώθηκε να γνωρίσει διά ζώσης όταν εμαθήτευε στα πρώτα γυμνασιακά του χρόνια. Χαρακτηρίσθηκε γραφικός, ακραίος (κάποιες φορές όχι χωρίς λόγο), ακοινώνητος, εκκεντρικός! Πόσο, όμως, είμαι βέβαιος, απουσιάζει το αρχιερατικό και το αδέκαστον του ηρωικού και ρωμαλέου φρονήματος του, το οποίο, πρέπει να το τονίσουμε, έδωσε ο Θεός και σταχυολογείται και σήμερα εντός της Ιεραρχίας της Ελλαδικής Εκκλησίας. Ναι, καί σήμερα ανδρείοι ιεράρχες, άνδρες ακαθαίρετοι, λίγοι μεν, αλλά υπάρχουν και διακρατούν το ποίμνιο που ο Κύριος τους εμπιστεύθηκε και για το οποίο θα δώσουν λόγο εκ εκείνη τη Ημέρα! Ανθρωπίνως και μπροστά σε όσες γελοιότητες συναντούμε και παρατηρούμε κατά καιρούς, αυτοί οι εμβριθείς ιεράρχες μάς δίδουν δύναμη και ρώμη πνευματική να συνεχίσουμε τον καλόν αγώνα της Πίστεως, μακριά από φωτογραφικούς φακούς, πολιτικές σκοπιμότητες και υπουργικά ρουσφέτια!
