Η Εορτή της Παναγίας της Μυρταριώτισσας στη Σύμη
Ὁ Σεβασμιώτατος δραττόμενος τῆς εὐλογημένης αὐτῆς εὐκαιρίας, ὁμίλησε πρός τούς εὐαρίθμους ἐκκλησιαζομένους πιστούς, λαμβάνοντας ἀφορμή ἀπό τὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα τῆς Α΄ Κυριακῆς Λουκᾶ, περί τῆς κλήσεως τῶν τεσσάρων πρώτων Ἀποστόλων
Την 24η Σεπτεμβρίου 2023, Κυριακή Α΄ Λουκᾶ καί ἡμέρα Συνάξεως τῆς Παναγίας τῆς «Μυρταριώτισσας», ὅπως λέγεται στήν Σύμη, ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Σύμης κ. Χρυσόστομος χοροστάτησε στόν Ὄρθρο καί τέλεσε τήν Θεία Λειτουργία στό ὁμώνυμο Ἱ. Ἐξωκκλήσιο, πού βρίσκεται σέ περίοπτη θέση στήν ἐνδοχώρα τῆς Νήσου. Συλλειτουργούς του εἶχε τόν π. Στέφανο Μακρῆ Γεν. Ἀρχιερατικό Ἐπίτροπο καί τόν Ἱεροδιάκονο π. Παῦλο Τερεζάκη, ἐνῶ τό Ἱ. Ἀναλόγιο διακόνησαν οἱ Ἱεροψάλτες κ. Δημοσθένης Γιανναράς καί κ. Ἐλευθέριος Ξηράκης.
Ὁ Σεβασμιώτατος δραττόμενος τῆς εὐλογημένης αὐτῆς εὐκαιρίας, ὁμίλησε πρός τούς εὐαρίθμους ἐκκλησιαζομένους πιστούς, λαμβάνοντας ἀφορμή ἀπό τὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα τῆς Α΄ Κυριακῆς Λουκᾶ, περί τῆς κλήσεως τῶν τεσσάρων πρώτων Ἀποστόλων, γεγονός τό ὁποῖο συνέβη ὡς ἑξῆς:
Ὁ Χριστὸς βρέθηκε δίπλα στὴ λίμνη τῆς Γεννησαρὲτ, ποὺ ὀνομαζόταν καὶ θάλασσα τῆς Τιβεριάδος, ἔχοντας γύρω Του πολύ κόσμο, ὁ ὁποῖος ἤθελε νά ἀκούσει τούς θείους Του λόγους. Στὴν ἄκρη τῆς λίμνης εἶχαν ἀράξει δυὸ ψαροκάϊκα καὶ οἱ ψαράδες, μετὰ ἀπὸ ὁλονύχτια ἄκαρπη προσπάθεια, καθάριζαν τὰ δίχτυα τους. Γιὰ νὰ βλέπουν τόν Κύριο ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, Ἐκεῖνος ἀνέβηκε σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πλοιάρια καὶ τοὺς μιλοῦσε. Ὅταν τελείωσε, εἶπε στὸν Πέτρο, ἕναν ἀπ’ τοὺς ψαράδες ἐκείνους, νὰ ξαναρίξει τὰ δίχτυα του στὴ θάλασσα. Ἐκεῖνος ὑπάκουσε καὶ τό ἀνέλπιστο ἀποτέλεσμα ἦταν νά πιαστοῦν τόσα ψάρια, ποὺ γέμισαν καὶ τὰ δυὸ πλοῖα, σέ βαθμό ποὺ παραλίγο νὰ βουλιάξουν ἀπό τό ὑπερβολικό βάρος. Τότε ὁ Χριστὸς κάλεσε τοὺς ψαράδες νὰ γίνουν μαθητές Του καὶ ἐκείνοι ἀμέσως ἄφησαν τὰ πάντα καὶ Τὸν ἀκολούθησαν.
Ἐν συνεχείᾳ ὁ Σεβ. Μητροπολίτης μας κ. Χρυσόστομος ἀνεφέρθη στό ἱστορικό τῆς σημερινῆς Θεομητορικῆς συνάξεως καί στό προσωνύμιο τῆς Παναγίας μας ὡς «Μυρτιδιώτισσα», τό ὁποῖο ὡς γνωστόν προέρχεται ἀπὸ τὴν Εἰκόνα Της ποὺ εὑρέθη στή νῆσο τῶν Κυθήρων ἀνάμεσα σὲ μυρτιές. Ἀπὸ ἐκεῖ προφανῶς σέ παλαιότερες ἐποχές, οἱ Συμαῖοι σπογγαλιεῖς πού κατά τά ταξίδια τους πρός τά βόρεια παράλια τῆς Ἀφρικῆς ἐπισκέπτονταν τά Κύθηρα, γνώρισαν τό θαυμαστό γεγονός καί ἔφεραν τὴν τιμὴ τῆς «Μυρταριώτισσας», κατά τήν ντοπιολαλιά τῆς Σύμης καί στό νησί τους, ἀνεγείροντας ἐδῶ καί τόν ὁμώνυμο Ναό. Τοῦ λόγου τό ἀληθές μάλιστα, ἀποδεικνύει καί ἡ εὕρεση τοῦ μηχανισμοῦ τῶν Ἀντικυθήρων, ἀπό Συμαίους σφουγγαράδες στήν εὑρύτερη περιοχή τό ἔτος 1900.
Ἡ δέ εἰκόνα τῆς Θεοτόκου, εὑρέθη συγκεκριμένα ἀπὸ κάποιον βοσκὸ σὲ μία κοιλάδα νοτιοδυτικὰ τοῦ νησιοῦ τῶν Κυθήρων γεμάτη ἀπὸ μυρτιὲς, ποὺ ὀνομάζεται Μυρτίδια, πιθανότατα τὸν 13ο αἰῶνα. Λόγω τῶν συχνῶν πειρατικῶν ἐπιδρομῶν ἡ εἰκόνα μεταφέρθηκε στὸ φρούριο τῆς πρωτεύουσας τῶν Κυθήρων ἀπὸ ὅπου καὶ ἐπανῆλθε στὰ Μυρτίδια μεταξὺ τοῦ 1824 καὶ τοῦ 1855.
Ἡ ἀγάπη τῶν Κυθηρίων φύλαξε τὴν εἰκόνα μέσα σὲ μία ὁλόχρυση ἐπένδυση, ἀληθινὸ ἀριστούργημα φτιαγμένο ἀπὸ τὸν κρητικὸ καλλιτέχνη Νικόλαο Θεόφιλο Σπαθάκη κατὰ τὸ ἔτος 1837 (Μαρτίου 12 ὅπως εἶναι χαραγμένο). Στὸ κάτω μέρος τῆς χρυσῆς ἐπένδυσης ἀπεικονίζονται τρία θαυμαστὰ γεγονότα-θαύματα: ἡ εὕρεση τῆς εἰκόνας ἀπὸ τὸν βοσκό, τὸ θαῦμα τῆς θεραπείας τοῦ παραλύτου τήν 24η Σεπτεμβρίου (ἀρχὲς τοῦ 17ου αἰώνα) καὶ τὸ θαῦμα τῆς διάσωσης τοῦ φρουρίου τῶν Κυθήρων ἀπὸ τοὺς κεραυνοὺς (22 Ἰανουαρίου 1829).
Πρό τῆς Ἀπολύσεως ἐτελέσθη Ἀρτοκλασία καί ἡ περιφορά τῆς Ἱ. Εἰκόνος τῆς Θεομήτορος. Τέλος ἡ εὐλαβής οἰκογένεια τῶν Ἐπιστατούντων τόν Ναό προσέφερε σ’ ὅλους τούς πιστούς φρεσκοψημένο καφέ καί ἐκλεκτά παραδοσιακά κεράσματα.