By Dr. Arch. Theo Mitropoulos
Τήν 21η Δεκεμβρίου καί ὥρα 5.30 μ.μ. ἔγινε ἡ ἐπίσημη παρουσίαση στήν Custodia di Terra santa τῆς Παλαιᾶς Πόλης τῶν Ἱεροσολύμων, τῆς προόδου τῶν ἀνασκαφικῶν ἐρευνῶν πού πραγματοποιοῦνται ἀπό τό Πανεπιστήμιο τῆς Sapienza Roma στό δάπεδο τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ τῆς Ἀναστάσεως. Σκοπός τῆς παρουσίασης εἶναι νά ἐνημερωθοῦν οἱ 3 θρησκευτικές κοινότητες (Ὀρθόδοξοι, Λατῖνοι, Ἀρμένιοι) σχετικά μέ τήν πρόοδο τῶν ἐργασιῶν ἀποκατάστασης τοῦ Β.Α δαπέδου τοῦ περίδρομου στόν Ἱ. Ν. τῆς Ἀναστάσεως (Deabulatorium). Οἱ πρόσφατες ἀρχαιολογικές ἀνασκαφές ἔφεραν στό φῶς καί ἀποκάλυψαν νεώτερα ἀρχαιολογικά εὑρήματα, τά ὁποῖα συνοψίζονται ὅπως παρακάτω.
1_ Ἀποκαλύφθηκε τό βόρειο καί ἀνατολικό τμῆμα τοῦ περιδρόμου τοῦ Καθολικοῦ τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ τῆς Ἀναστάσεως μετά τήν ἀφαίρεση τῶν κατεστραμμένων λιθίνων πλακῶν τοῦ 12ου αι. Ἀμέσως κάτωθεν τοῦ δαπέδου ἔγιναν ὁρατές οἱ θεμελιώσεις τοῦ Τρικαμάρου, τοῦ ἀρχαίου σκευοφυλακείου τῆς Βασιλικῆς τοῦ 4ουαι., ἡ θεμελίωση τοῦ βορείου κλίτους τῆς βασιλικῆς (memoria), καθώς καί μέρος τῆς θεμελίωσης τοῦ παρεκκλησίου τῆς Φραγγελώσεως (chapel of flagellation ), πού ἀνήκει στόν 11 αι. (Constantine IX Monomachos 1042-1055 ), καθώς ἐπίσης καί ἡ Β.Α. θεμελίωση τῆς λιθοδομῆς τοῦ Ἱεροῦ τοῦ Καθολικοῦ, πού ἀνήκει στόν 12 αἰ. (εικ. Α,B).
2_ Oἱ ἐργασίες ἐπίστρωσης τοῦ δαπέδου στήν περιοχή τοῦ Ἑπτακαμάρου ἔχουν ὁλοκληρωθεῖ ἱκανοποιητικά, ἀφοῦ προηγουμένως ὁλοκληρώθηκαν οἱ σχετικές ἐπιχωματώσεις τῆς ἀνασκαφῆς στήν περιοχή αὐτή. Ἐπίσης ἐπιχωματώθηκαν οἱ ἀνασκαφικές τομές ἔμπροσθεν τοῦ Παναγίου Τάφου καί τοῦ Τρικαμάρου, ὅπου ἔφεραν στό φῶς τήν ἁψίδα τοῦ Μονομάχου (φάση 11ος αἱ.).
3_ Ἡ ἀνασκαφή στόν περίδρομο τοῦ Καθολικοῦ καί συγκεκριμένα στήν περιοχή ὅπου ὑπάρχει ἡ εἴσοδος γιά τήν κατάβαση πρός τό παρεκκλήσιο τῆς Eὑρέσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, ἔφερε στό φῶς τμῆμα λιθόστρωτης ρωμαϊκῆς ὁδοῦ (ἔχει διασωθεῖ τό rudus) πού συνέδεε τόν Γολγοθᾶ (τόπο σταυρώσεων) μέ τό παρεκκλήσιο τῆς Εὕρεσης τοῦ ἱεροῦ Σταυροῦ, (εικ. A,C).
4_ Οἱ ἀνασκαφικές ἐργασίες, οἱ ὅποιες προχωροῦν τμηματικά στό δάπεδο τοῦ Ναοῦ, θά ἀποκαλύψουν καί τό ὑπόλοιπο τμῆμα τοῦ δαπέδου τοῦ περίδρομου, καθώς καί τοῦ δαπέδου στήν περιοχή τῆς Ἀποκαθήλωσης (Νότιο σταυροθόλιο) ἐντός τῶν προσεχῶν ἡμερῶν.
Α) Χάρτης ἀνασκαφῶν στόν Ἱερό Ναό τῆς Ἀναστάσεως, περιοχή Β.Α. περίδρομου (Deabulatorium), τῆς ἁψίδος τοῦ 11ου αἰ. (Μονομάχος) καί τῆς ρωμαϊκῆς ὁδοῦ πού ὁδηγοῦσε στόν τόπο τῆς εὑρέσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ.
