Η Εορτή του Οσίου Γερασίμου του Ιορδανίτου στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων
Ἠκολούθησε ἑόρτιος τράπεζα τῆς Κυριακῆς τῆς Τυρινῆς ὑπό τοῦ φιλέργου καί ρέκτου Ἡγουμένου Ἀρχιμανδρίτου π. Χρυσοστόμου ὁ ὁποῖος καί ἐκαλλώπισε τόν Ἱερόν Ναόν καί τήν Μονήν δι’ ὡραίων ψηφιδωτῶν καί ἀνεκαίνισε τήν Ἱεράν Μονήν καί ἀνέδειξεν αὐτήν εἰς προσκυνηματικόν, ἐργασιακόν καί κοινωνικόν κέντρον ὡς ὄασιν ἀναψυχῆς ἐνδεῶν καί γηροκομεῖον Ἁγιοταφιτῶν Πατέρων.
Τήν Κυριακήν τῆς Τυρινῆς, 4ην /17ην Μαρτίου 2024, ἑωρτάσθη ὑπό τοῦ Πατριαρχείου ἡ μνήμη τοῦ ὁσίου Γερασίμου τοῦ Ἰορδανίτου εἰς τήν ἐπ’ ὀνόματι αὐτοῦ Ἱεράν Μονήν, τήν κειμένην εἰς τήν Δυτικήν ὄχθην τοῦ Ἰορδάνου ποταμοῦ ὀλίγον πρό τῆς ἐκβολῆς αὐτοῦ εἰς τήν Νεκράν Θάλασσαν.
Κατά τήν ἑορτήν αὐτήν ἡ Ἐκκλησία ὅλη, ἰδίᾳ ἡ τῶν Ἱεροσολύμων, ἀνακαλεῖ εἰς τήν μνήμην αὐτῆς ὅτι ὁ Ὅσιος Γεράσιμος κατήγετο ἐκ Λυκίας, προσῆλθεν εἰς τήν Ἁγίαν Γῆν διά προσκύνησιν τῶν Ἁγίων Τόπων τό ἔτος 451, καί εμόνασεν εἰς ἕν ἀναχωρητήριον παρά τήν Νεκράν Θάλασσαν ἀρχικῶς. Παρασυρθείς ὑπό τῶν Μονοφυσιτῶν ἐπλανήθη, ἐπανῆλθεν ὅμως εἰς τήν Ὀρθοδοξίαν ὑπό τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου τοῦ Μεγάλου. Μετά ταῦτα, ἵδρυσε παρά τήν ὄχθην τοῦ Ἰορδάνου «Λαύραν περιφανῆ» καί ἐν αὐτῇ Κοινόβιον, ἔχων ὡς συνασκητήν τόν ἅγιον Κυριακόν. Ὁ βίος αὐτοῦ ἐσημειώθη διά πολλῶν θαυμαστῶν ἔργων. Ἐκοιμήθη τό 475, γενόμενος καθοδηγητής χιλιάδων μοναχῶν καί λαϊκῶν εἰς τήν μοναχικήν καί ἐν Χριστῷ ζωήν.
Εἰς τόν Ἱερόν Ναόν τῆς Μονῆς ταύτης, ἐτέλεσε τήν θείαν Λειτουργίαν ἡ Α.Θ.Μ. ὁ Πατήρ ἡμῶν καί Πατριάρχης Ἱεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος, συλλειτουργούντων Αὐτῷ τῶν Ἀρχιερέων Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καπιτωλιάδος κ. Ἡσυχίου, τῶν Σεβασμιωτάτων Ἀρχιεπισκόπων Κωνσταντίνης κ. Ἀριστάρχου, Ἀνθηδῶνος κ. Νεκταρίου Ἐξάρχου εἰς Κωνσταντινούπολιν καί Πέλλης κ. Φιλουμένου, τῶν Ἱερομονάχων Ἀρχιμανδριτῶν π. Ματθαίου Γέροντος Δραγουμάνου, π. Στεφάνου Ἐξάρχου εἰς Μόσχαν, π. Ραφαήλ Ἐξάρχου Ἀθηνῶν, π. Ἀμφιλοχίου, π. Κλαυδίου, π. Ἱερωνύμου, π. Κυριακοῦ τοῦ Ἀββᾶ Γερασίμου, Ἀραβοφώνων καί Ρωσοφώνων Πρεσβυτέρων, τοῦ Πρεσβυτέρου π. Ἤσσα Μοῦσλεχ καί τοῦ Πρεσβυτέρου π. Μποῦλος, τοῦ Ἀρχιδιακόνου Μάρκου καί τῶν Ἱεροδιακόνων π. Εὐλογίου καί π. Δοσιθέου, ψάλλοντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Μαδάβων κ. Ἀριστοβούλου μετά τῶν μαθητῶν τῆς Πατριαρχικῆς Σχολῆς Σιών καί μετεχόντων ἐντοπίων καί προσκυνητῶν, παρουσίᾳ τοῦ Γενικοῦ Προξένου τῆς Ἑλλάδος εἰς τά Ἱεροσόλυμα κ. Δημητρίου Ἀγγελοσοπούλου καί προσκυνητῶν ἐκ Κύπρου καί πιστῶν ἐκ διαφόρων περιοχῶν τοῦ Ἰσραήλ.
Εἰς τό Κοινωνικόν τῆς θείας Λειτουργίας ἐκήρυξε τόν θεῖον λόγον ὁ Μακαριώτατος ὡς έπεται:
«Ὀφθαλμοί Κυρίου ἐπί δικαίοις καί ὦτα αὐτοῦ εἰς δέησιν αὐτῶν» (Ψαλμ. 33) «Οἱ ὀφθαλμοί τοῦ Κυρίου στρέφονται εὐμενῶς πρός τούς δικαίους καί τά ὦτα αὐτοῦ κλίνουν μέ προσοχήν εἰς τήν παράκλησίν των», ἀναφωνεῖ ὁ ψαλμῳδός.
Ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,
Εὐλαβεῖς Χριστιανοί,
Ἡ χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος συνήγαγε πάντας ἡμᾶς ἐν τῷ ἱερῷ τούτῳ τόπῳ τῆς ἐρήμου τοῦ Ἰορδάνου, ἔνθα ἡ Λαύρα τοῦ ὁσίου καί θεοφόρου Πατρός ἡμῶν Γερασίμου τοῦ ἀπό Λυκίας, ἵνα ἑορτίως τιμήσωμεν τήν ἱεράν αὐτοῦ μνήμην.
Ὁ θεομακάριστος Γεράσιμος ἀνεδείχθη εἷς ἐκ τῶν μεγάλων ἀναχωρητῶν, τῶν διαλαμψάντων ἐν Παλαιστίνῃ κατά τόν 5ον αἰῶνα. Κατά τήν προσκυνηματικήν αὐτοῦ ἐπίσκεψιν εἰς τούς Ἁγίους Τόπους, περιώδευσεν ἄνα τάς μεγάλας Μονάς τῆς Παλαιστίνης καί ἐγκατεστάθη μονίμως εἰς τήν ἐνταῦθα ἔρημον τοῦ Ἰορδάνου, ὅπου ᾠκοδόμησε μεγάλην Λαύραν, ἡ ὁποία ἀπέβη περιφανής κατά τήν μαρτυρίαν τοῦ Κυρίλλου Σκυθοπολίτου, γράφοντος ἐν τῇ ἱστορίᾳ αὐτοῦ: «Τότε δή ὁ μακάριος Σάββας τοῦ τριακοστοῦ πέμπτου τῆς ἑαυτοῦ ἡλικίας χρόνου πληρωθέντος… ἀνεχώρησεν ἐπί τήν ἀνατολικήν ἔρημον τοῦ ἐν ἁγίοις Γερασίμου τό τηνικαῦτα (= τοῦ κατ’ ἐκεῖνον τόν χρόνον) φωστῆρος δίκην (κατά τόν τρόπον) ἐκλάμποντος καί ἐν τῇ κατά τόν Ἰορδάνην ἐρήμῳ τά τῆς εὐσεβείας σπείροντος σπέρματα».
Ὄντως ὁ μέγας Γεράσιμος ἐξέλαμπε ὡς φωστήρ, τοὐτέστιν ἀκτινοβολοῦσε τό φῶς τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ καί ἔσπειρε τά σπέρματα τῆς εὐσεβείας, δηλαδή τήν ὑγιαίνουσαν καί σωτηριώδη Ὀρθόδοξον πίστιν. Τό γεγονός τοῦτο ἐπιβεβαιοῖ ἡ πνευματική σχέσις, τήν ὁποίαν εἶχεν ὁ Ἀββᾶς Γεράσιμος μετά τοῦ Μεγάλου Εὐθυμίου, τόν ὁποῖον συναντοῦσεν εἰς τήν ἔρημον τοῦ Ρουβᾶ κατά τήν διάρκειαν τῶν νηστειῶν. «Καί ἐν τῷ καιρῷ τῶν ἁγίων νηστειῶν, ὁ ὅσιος Γεράσιμος ἐλάμβανεν τόν Ἀββᾶν Κυριακόν, τόν μονάζοντα ἐν τῇ Λαύρᾳ αὐτοῦ, εἰς τήν πανέρημον τοῦ Ρουβᾶ, οἵτινες αὐτόθι ἡσύχαζον ἕως τῆς τῶν Βαΐων ἑορτῆς κατά Κυριακήν ἐκ τῶν χειρῶν τοῦ Μεγάλου Εὐθυμίου κοινωνοῦντες. Ὀλίγου δέ τινος χρόνου διελθόντος καί τοῦ Μεγάλου Εὐθυμίου ἐν Χριστῷ τελειωθέντος εἶδεν ὁ ἐν ἁγίοις Γεράσιμος τήν αὐτοῦ ψυχήν ὑπό ἀγγέλων ὁδηγουμένην καί εἰς οὐρανόν ἀναφερομένην καί λαβών τόν Ἀββᾶν Κυριακόν ἀνῆλθεν εἰς τήν μονήν αὐτοῦ καί τό σῶμα κηδεύσας ὑπέστρεψεν», μαρτυρεῖ ὁ Κύριλλος Σκυθοπολίτης.
Ὁ Πατήρ ἡμῶν Γεράσιμος ἐπέλεξε τόν ἐν τῇ ἐρήμῳ ἀναχωρητικόν βίον, ἀκούων εἰς τό Δαυϊτικόν λόγιον: «ἰδού ἐμάκρυνα φυγαδεύων καί ηὐλίσθην ἐν τῇ ἐρήμῳ» (Ψαλμ. 54, 8) καί δή ἐν τῇ ἐρήμῳ τοῦ Ἰορδάνου, ἔνθα τό πρῶτον ἀνεχώρησεν ὁ Ἰωάννης ὁ Βαπτιστής, κηρύσσων καί λέγων· «μετανοεῖτε· ἤγγικεν γάρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν», (Ματθ. 3, 1-2).
Ἐν τῇ ἐρήμῳ τοῦ Ἰορδάνου ἐσχόλαζε, εἶχεν δηλαδή τόν ἐλεύθερον καιρόν, ὁ ὅσιος Γεράσιμος, ἵνα μετά ἡσυχίας, ἀσιτίας καί ἀδιαλείπτου προσευχῆς γνωρίσῃ τόν Θεόν κατά τό γεγραμμένον: «σχολάσατε καί γνῶτε ὅτι ἐγώ εἰμι ὁ Θεός», (Ψαλμ. 45,11). Ἑρμηνεύων τό λόγιον τοῦτο ὁ Μέγας Ἀθανάσιος λέγει: «εἰ μή γάρ τις πάσης κοσμικῆς φροντίδος γένηται ἐκτός, οὐ δύναται γνῶναι τόν Θεόν». «Αὕτη μέν οὖν ἡ σχολή (ἀσχολία) ἀγαθή τῷ σχολάζοντι καί ὠφέλιμος, ἡσυχίαν ἐμποιοῦσα πρός τήν τῶν σωτηρίων διδαγμάτων ἀνάληψιν (γνῶσιν)», λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος.
Αὕτη δέ ἡ «τῶν σωτηρίων διδαγμάτων ἀνάληψις, γνῶσις, «δέν εἶναι ἄλλη ἀπό τήν θείαν σοφίαν, ἡ ὁποία κατά τόν Σολομῶντα: «ἀπαύγασμα γάρ ἐστι φωτός ἀϊδίου καί ἔσοπτρον ἀκηλίδωτον τῆς τοῦ Θεοῦ ἐνεργείας καί εἰκών τῆς ἀγαθότητος αὐτοῦ… καί εἰς ψυχάς ὁσίους μεταβαίνουσα φίλους Θεοῦ κατασκευάζει» (Πρβλ. Σοφία Σολ. 7, 26-27) Εἰς τοιοῦτον «ἔσοπτρον ἀκηλίδωτον τῆς τοῦ Θεοῦ ἐνεργείας εἰργάσατο τήν διάνοιαν αὐτοῦ ὁ θεοφόρος Πατήρ ἡμῶν Γεράσιμος, κατά τόν Εὐαγγελιστήν Ἰωάννην: «Οἴδαμεν δέ ὅτι ὁ υἱός τοῦ Θεοῦ ἥκει καί δέδωκεν ἡμῖν διάνοιαν, ἵνα γινώσκωμεν τόν ἀληθινόν· καί ἐσμεν ἐν τῷ ἀληθινῷ, ἐν τῷ Υἱῷ αὐτοῦ Ἰησοῦ Χριστῷ. Οὗτός ἐστιν ὁ ἀληθινός Θεός καί ζωή αἰώνιος», (Α’ Ἰωάν. 5,20).
Ὁ θεῖος ἔρως πρός τόν ἐπουράνιον βασιλέα Χριστόν εἶναι ἡ δύναμις τῆς θείας ἐνεργείας τῆς ἀποκαλυπτούσης εἰς τούς ἔχοντας καθαράν τήν καρδίαν τό ἀληθές φῶς τῆς αἰωνίου ζωῆς, τοὐτέστιν τόν Υἱόν καί Λόγον τοῦ Θεοῦ, τόν Χριστόν. Εἰς τοῦτο ἀκριβῶς διακρίνονται οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας, ἰδιαιτέρως οἱ μάρτυρες καί οἱ ἀναχωρηταί ἀσκηταί τῆς ἐρήμου. «Ὁ ἐμός ἔρως ἐσταύρωται» ( = ἔχει σταυρωθεί,ὁ Χριστός) καί οὐκ ἐμοί πῦρ (= ἐπιθυμίαν) φιλόϋλον· «ὕδωρ ζῶν» (Ἰωάν. 4,10) καί λαλοῦν ἐν ἐμοί ἔσωθέν μοι λέγον· δεῦρο πρός τόν Πατέρα. Οὐχ ἥδομαι τροφῇ φθορᾶς οὐδέ ἡδοναῖς τοῦ βίου τούτου· ἄρτον Θεοῦ θέλω, ὅ ἐστιν σάρξ Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ ἐκ σπέρματος Δαυΐδ καί πόμα θέλω, τό αἷμα αὐτοῦ, ὅ ἐστιν ἀγάπη ἄφθαρτος», γράφει ὁ Ἱερομάρτυς Ἰγνάτιος ὁ Θεοφόρος.
Ὁ δέ ἀσκητικῶς βιώσας Ἱερός Χρυσόστομος λέγει: «Ἅπαντας μέν φιλῶ τούς ἁγίους μάλιστα δέ τόν μακάριον Παῦλον… τοῦτο δέ εἶπον, ἵνα ὑμᾶς κοινωνούς ποιήσω τοῦ φίλτρου (τῆς ἀγάπης). Οἱ μέν γάρ τόν σωματικόν ἔρωτα ἐρῶντες εἰκότως αἰσχύνονται ὁμολογεῖν … οἱ δέ τόν πνευματικόν, μηδέποτε ὁμολογοῦντες παυέσθωσαν… ἐκεῖνος μέν γάρ ὁ ἔρως ἔγκλημα, οὗτος δέ ἐγκώμιον».
Ἰδού λοιπόν, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, διά τί τιμῶμεν καί ἐγκωμιάζομεν τούς ἁγίους, ὡς τόν σήμερον ἑορτάζοντα θεομακάριστον Γεράσιμον. Εἶναι γεγονός, ὅτι πράγματι οἱ Χριστιανοί συμμετέχουν εἰς τήν θείαν ἁγιότητα διά τῆς δωρεᾶς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί ἀναδείκνυνται «εἰς ναόν ἅγιον» (Ἐφ. 2,21) καί «εἰς ἔθνος ἅγιον». «Ὑμεῖς δέ γένος ἐκλεκτόν, βασίλειον ἱεράτευμα, ἔθνος ἅγιον, λαός εἰς περιποίησιν, ὅπως τάς ἀρετάς ἐξαγγείλητε τοῦ ἐκ σκότους ὑμᾶς καλέσαντος εἰς τό θαυμαστόν αὐτοῦ φῶς», (Α’ Πέτρ. 2,9), κηρύττει ὁ κορυφαῖος Ἀπόστολος Παῦλος.
Μέ ἄλλα λόγια, ἀγαπητοί μου, ἡμεῖς ὡς Χριστιανοί ὡς «γένος ἐκλεκτόν» ὀφείλομεν νά ἀποδίδωμεν εἰς τόν Θεόν «τήν λογικήν, τήν πνευματικήν λατρείαν τῷ Θεῷ, προσφέροντες τόν ἑαυτόν μας μαζί μέ τόν Χριστόν ὡς «θυσίαν ζῶσαν, ἁγίαν, εὐάρεστον τῷ Θεῷ», (Ρωμ. 12,1) κατά τόν θεῖον Παῦλον. Δι’ αὐτοῦ ἀκριβῶς τοῦ τρόπου γινόμεθα ἀφ’ ἑνός μέν σύμμορφοι τῆς κλήσεως τοῦ Χριστοῦ λέγοντος: «Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν καί ἀράτω τόν σταυρόν αὐτοῦ καί ἀκολουθείτω μοι», (Μάρκ. 8,34). Ἀφ’ ἑτέρου δέ μιμηταί τοῦ ὁσίου Πατρός ἡμῶν Γερασίμου, οὗτινος ταῖς πρός τόν Θεόν ἱκεσίαις καί ταῖς πρεσβείαις τῆς ὑπερευλογημένης Θεοτόκου ἀξιωθῶμεν, ἵνα διέλθωμεν τό στάδιον τῆς νηστείας τῆς Ἁγίας Τεσσαρακοστῆς ἐν μετανοίᾳ, ἐγκρατείᾳ, ταπεινοφροσύνῃ καί ὑπομονῇ. Μετά δε τοῦ ὑμνῳδοῦ εἴπωμεν: «Σύν Ὁσίοις Ὅσιε Γεράσιμε, Χριστῷ παριστάμενος, Αὐτόν καθικέτευε ὑπέρ εἰρήνης τῆς δοκιζομαζομένης περιοχῆς ἡμῶν καί σύμπαντος κόσμου». Ἀμήν. Ἔτη πολλά καί Καλή Τεσσαρακοστή.
Κατά τήν παράδοσιν τήν ἡμέραν ταύτην, Κυριακήν τῆς Τυρινῆς, συνεκεντρώνοντο πάντες οἱ ἀρχαῖοι ἀσκηταί εἰς αὐτήν ταύτην τήν Μονήν «τοῦ Καλαμῶνος», τήν ὁποίαν ἵδρυσεν ὁ Ἅγιος Γεράσιμος ὁ Ἰορδανίτης καί ἐλάμβανον τήν εὐχήν τοῦ ἑκάστοτε Ἡγουμένου καί ὀλίγην τροφήν διά τήν ἐνδυνάμωσιν αὑτῶν κατά τήν ἔναρξιν τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς καί ἔπειτα ἀνεχώρουν εἰς τά ἀσκητήρια αὐτῶν, διά να ἐπιστρέψουν καί παλιν διά τήν ἑορτήν τῶν Βαΐων.
Ἠκολούθησε ἑόρτιος τράπεζα τῆς Κυριακῆς τῆς Τυρινῆς ὑπό τοῦ φιλέργου καί ρέκτου Ἡγουμένου Ἀρχιμανδρίτου π. Χρυσοστόμου ὁ ὁποῖος καί ἐκαλλώπισε τόν Ἱερόν Ναόν καί τήν Μονήν δι’ ὡραίων ψηφιδωτῶν καί ἀνεκαίνισε τήν Ἱεράν Μονήν καί ἀνέδειξεν αὐτήν εἰς προσκυνηματικόν, ἐργασιακόν καί κοινωνικόν κέντρον ὡς ὄασιν ἀναψυχῆς ἐνδεῶν καί γηροκομεῖον Ἁγιοταφιτῶν Πατέρων.
Ἐκ τῆς Ἀρχιγραμματείας