Αρχιμανδρίτης π. Μάρκελλος Καμπάνης: Λόγοι του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά
Για πολιτικούς λόγους και από πολιτική ανάδειξη έπρεπε να υποστεί τόσα βασανιστήρια και φυλακίσεις, όπως χίλια χρόνια νωρίτερα ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος εξορίστηκε στην Αρμενία. Και βλέπουμε παράλληλες ζωές και παράλληλη θεολογία όσο διαβάζουμε τη ζωή του και τα έργα τους.»
Γιορτάζουμε αυτό το πρόσωπο, που στάθηκε ένας μεγάλος στυλοβάτης για την δεύτερη χιλιετηρίδα της χριστιανοσύνης. Διαβάζοντας τον βίο του, τις φυλακίσεις, την εξορία, την απόρριψη του θα καταλάβουμε αυτό που γίνεται και σήμερα και γίνεται πάντοτε στην ιστορία της Εκκλησίας.
Κατανυκτική ιερά αγρυπνία τελέστηκε το Σάββατο 30 Μαρτίου, (Κυριακή Β´ Νηστειών – Γρηγορίου του Παλαμά) στον Ιερό Ναό Ευαγγελιστρίας Πειραιώς, κατά τη διάρκεια της οποίας ιερούργησε και κήρυξε τον θείο λόγο, ο Αρχιμανδρίτης π. Μάρκελλος Καμπάνης, κληρικός της Ιεράς Μητροπόλεως Ιλίου, Αχαρνών και Πετρουπόλεως.
Ο π. Μάρκελλος στο κήρυγμα του επεσήμανε αρχικά ότι η Θεία Λειτουργία και το Άγιο Βάπτισμα, κατά έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο εξυμνούνται και περιγράφονται από τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, που η Εκκλησία την Β’ Κυριακή των Νηστειών εορτάζει τη ζωή και το έργο του.
«Γιορτάζουμε αυτό το πρόσωπο, που στάθηκε ένας μεγάλος στυλοβάτης για την δεύτερη χιλιετηρίδα της χριστιανοσύνης. Διαβάζοντας τον βίο του, τις φυλακίσεις, την εξορία, την απόρριψη του θα καταλάβουμε αυτό που γίνεται και σήμερα και γίνεται πάντοτε στην ιστορία της Εκκλησίας.
Για πολιτικούς λόγους και από πολιτική ανάδειξη έπρεπε να υποστεί τόσα βασανιστήρια και φυλακίσεις, όπως χίλια χρόνια νωρίτερα ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος εξορίστηκε στην Αρμενία. Και βλέπουμε παράλληλες ζωές και παράλληλη θεολογία όσο διαβάζουμε τη ζωή του και τα έργα τους.»
Στη συνέχεια του κηρύγματος του ο π. Μάρκελλος έκανε αναφορά σε κάποια από τα κείμενα του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, που αφορούν το πρόσωπο του Χριστού και το πρόσωπο του Αγίου Πνεύματος μέσα στην ιστορία της Εκκλησίας, εκφερόμενα από το Άγιο Βάπτισμα και την Θεία Ευχαριστία, διαβάζοντας σχετικά αποσπάσματα.
Στα κείμενα αυτά που διαβάστηκαν, μεταξύ άλλων, ο Άγιος γράφει ότι ο Υιός του Θεού στην ασύγκριτη αγάπη Του για τους ανθρώπους, δεν περιορίστηκε να ενώσει την θεία υπόσταση Του με τη φύση μας, αναλαμβάνοντας ένα εμψυχωμένο σώμα και μια ψυχή προικισμένη με διάνοια για να φανερωθεί πάνω στη γη και να ζήσει με τους ανθρώπους, αλλά ενώθηκε με τις ίδιες ανθρώπινες υποστάσεις, συνενούμενος ο Ίδιος με καθένα πιστό, με την κοινωνία του Αγίου Του Σώματος, αφού έγινε ένα σώμα μαζί μας.
Και κάνει από εμάς ένα ναό ολόκληρης της θεότητας Του, διότι μέσα στο ίδιο το Σώμα του Χριστού, κατοικεί το πλήρωμα της θεότητας σωματικά. Πώς να μην φωτίσει αυτούς που κοινωνούν αξίως, με τη θεϊκή ακτίνα του Σώματος Του, που βρίσκεται μέσα μας, φωτίζοντας την ψυχή τους όπως φώτισε τα ίδια τα σώματα των μαθητών Του πάνω στο Θαβώρ;
Σε άλλο σημείο των λόγων του, ο Άγιος Γρηγόριος γράφει ότι η πνευματική χαρά που προέρχεται από το πνεύμα μέσα στο σώμα, δεν καταστρέφεται καθόλου από την κοινωνία με το σώμα, αλλά μεταμορφώνει το σώμα και το καθιστά πνευματικό, επειδή τότε απορρίπτει όλες τις κακές ορέξεις της σάρκας. Ο Θεός προσαρμόζοντας την χάρη Του, σώζει τον άνθρωπο ολόκληρο, το σώμα του και την ψυχή του.
Πως μπορεί το ζωντανό σώμα μας να προσφερθεί ευάρεστη θυσία στο Θεό; Όταν τα μάτια μας έχουν το βλέμμα ήπιο, όταν μας προσελκύουν και μας μεταβιβάζουν την ευσπλαχνία από ψηλά, όταν τα αυτιά μας είναι προσεκτικά στις θεϊκές διδασκαλίες, όχι μόνο για να τις ακούνε, αλλά για να θυμούνται τις εντολές του Θεού ώστε να τις εκτελούν. Όταν η γλώσσα μας, τα χέρια μας και τα πόδια μας είναι στην υπηρεσία της θεϊκής θέλησης. Αυτό που επιζητεί ο χριστιανός είναι η καινούργια εν Χριστώ ζωή με ολόκληρη την ύπαρξη του. Και ξέρει πως η χάρη του Βαπτίσματος και της Θείας Ευχαριστίας, του προσφέρθηκαν ήδη σε αυτή τη ζωή.
Να γιατί η ησυχαστική κίνηση του 14ου αιώνα, τόνισε ο π. Μάρκελλος, ολοκληρώνοντας τον λόγο του πάνω σε κείμενα του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, δεν εγκωμίασε μία ατομιστική και υποκειμενική μυστική, αλλά προκάλεσε μία ανανέωση της μυστηριακής ζωής.
«Ο Παλαμάς ομιλεί ο ίδιος για το Βάπτισμα και τη Θεία Ευχαριστία, βεβαιώνοντας πως μέσα σε αυτά τα δύο μυστήρια, βρίσκεται όλη η σωτηρία μας, διότι η οικονομία του Θεανθρώπου συνοψίζεται εδώ.
Στους λόγους του στην Θεσσαλονίκη, ο Παλαμάς κηρύσσει με ζήλο την τήρηση των εκκλησιαστικών διατάξεων που αναφέρονται στην Λειτουργία της Κυριακής, διότι ο άνθρωπος που περιφρονεί την κυριακάτικη Λειτουργία βρίσκεται μακριά από τον Χριστό.»
