Ιεροσολύμων Θεόφιλος: Να μας αξιώσει η Παναγία να φθάσουμε στην Ανάσταση
Συμφώνως πρός τήν κρατοῦσαν τάξιν, ἡ ἑορτή αὕτη ἑωρτάσθη μετά τήν Γ΄ Κυριακήν τῶν Νηστειῶν εἰς τόν Ναόν τῆς Ἀναστάσεως καί εἰς τήν Ἱεράν Μονήν τοῦ Σταυροῦ, λόγῳ τῆς παραδόσεως ὅτι τό ξύλον τοῦ Σταυροῦ, ἐπί τοῦ ὁποίου προσηλώθη ὁ Κύριος διά τήν σωτηρίαν ἡμῶν ἐφυτεύθη ὑπό τοῦ δικαίου Λώτ, κατόπιν ὁδηγίας τοῦ Πατριάρχου Ἀβραάμ, εἰς τόν χῶρον, ἐν τῷ ὁποίῳ εὑρίσκεται ἡ Ἱερά Μονή.
Τήν Δ’ Κυριακήν τῶν Νηστειῶν, 1ην/14ην Ἀπριλίου 2024, ἑωρτάσθη ἡ ἑορτή τῆς Προσκυνήσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ εἰς τήν Ἱεράν Μονήν τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, τήν κειμένην εἰς τήν Δυτικήν Νέαν Ἱερουσαλήμ παρά τήν Ἑβραϊκήν Βουλήν.
Συμφώνως πρός τήν κρατοῦσαν τάξιν, ἡ ἑορτή αὕτη ἑωρτάσθη μετά τήν Γ΄ Κυριακήν τῶν Νηστειῶν εἰς τόν Ναόν τῆς Ἀναστάσεως καί εἰς τήν Ἱεράν Μονήν τοῦ Σταυροῦ, λόγῳ τῆς παραδόσεως ὅτι τό ξύλον τοῦ Σταυροῦ, ἐπί τοῦ ὁποίου προσηλώθη ὁ Κύριος διά τήν σωτηρίαν ἡμῶν ἐφυτεύθη ὑπό τοῦ δικαίου Λώτ, κατόπιν ὁδηγίας τοῦ Πατριάρχου Ἀβραάμ, εἰς τόν χῶρον, ἐν τῷ ὁποίῳ εὑρίσκεται ἡ Ἱερά Μονή.
Διά τήν ἑορτήν ταύτην ἐτελέσθη Ἑσπερινός ἀφ’ ἑσπέρας ὑπό Ἁγιοταφιτῶν Ἱερομονάχων, ὧν πρῶτος ὁ Ἀρχιμανδρίτης π. Ἱερώνυμος. Τήν πρωΐαν ἐτελέσθη θεία Λειτουργία, τῆς ὁποίας προεξῆρξεν ἡ Α.Θ.Μ. ὁ Πατήρ ἡμῶν καί Πατριάρχης Ἱεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος, συλλειτουργούντων τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ναζαρέτ κ. Κυριακοῦ, τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντίνης κ. Ἀριστάρχου καί τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Θαβωρίου κ. Μεθοδίου, Ἁγιοταφιτῶν Ἱερομονάχων, ὧν πρῶτος ὁ Δραγουμᾶνος Ἀρχιμανδρίτης π. Ματθαῖος τοῦ ἡγουμένου ἐν Μαδηβᾷ Ἀρχιμανδρίτου π. Ἱερωνύμου, τοῦ π. Ἰωάννου Ἀουάδ καί ἄλλων Πρεσβυτέρων, παρουσίᾳ τῆς Ἐκπροσώπου τοῦ Ἑλληνικοῦ Γενικοῦ Προξενείου εἰς τά Ἱεροσόλυμα κ. Ἄννης Μάντικα καί προσευχομένων μοναχῶν, μοναζουσῶν καί μελῶν τοῦ Ἀραβοφώνου ἡμῶν ποιμνίου.
Εἰς τό Κοινωνικόν τῆς θείας Λειτουργίας ὁ Μακαριώτατος ἐκήρυξε τόν θεῖον λόγον ὡς ἕπεται:
«Ἐμοί δέ μή γένοιτο καυχᾶσθαι, εἰ μή ἐν τῷ σταυρῷ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, δι’ οὗ ἐμοί κόσμος ἐσταύρωται κἀγώ τῷ κόσμῳ», (Γαλ. 6,14), κηρύττει ὁ σοφός Ἀπόστολος Παῦλος.
Ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,
Εὐλαβεῖς Χριστιανοί,
Ἡ δύναμις τοῦ Τιμίου καί Ζωοποιοῦ Σταυροῦ τοῦ Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ συνήγαγε πάντας ἡμᾶς ἐν τῷ Ἱερῷ τούτῳ τόπῳ, ἔνθα τό τρισύνθετον δένδρον ἐφυτεύθη καί ἡ ἐπώνυμος τοῦ Σταυροῦ Ἱερά Μονή ἀνηγέρθη, ἵνα ἑορτίως καί εὐχαριστιακῶς προσκυνήσωμεν τό Ξύλον τοῦ Σταυροῦ, δι’ οὗ ὁ Θεός, ὁ Βασιλεύς ἡμῶν πρό αἰώνων «εἰργάσατο σωτηρίαν ἐν μέσῳ τῆς γῆς», (Ψαλμ. 72,12) ὡς προφητικῶς ψάλλει ὁ Δαυΐδ.
Ὄντως, ὁ διά τῶν παθημάτων, δηλονότι τοῦ σταυροῦ «τελειωθείς [Ἰησοῦς] ἐγένετο τοῖς ὑπακούουσιν Αὐτῷ πᾶσιν αἴτιος σωτηρίας αἰωνίου», (Ἑβρ. 5,9) ὡς κηρύττει ὁ θεῖος Παῦλος.
Ὁ Τίμιος Σταυρός, ὁ ὁποῖος ἀνεδείχθη το ὄργανον τῆς ἀπολυτρώσεως εἶναι ἀρρήκτως συνδεδεμένος μέ τόν θάνατον, τόν πόνον, καί τό αἷμα τοῦ Χριστοῦ, «ἐν ᾧ ἔχομεν τήν ἀπολύτρωσιν διά τοῦ αἵματος Αὐτοῦ καί τήν ἄφεσιν τῶν παραπτωμάτων κατά τόν πλοῦτον τῆς Χάριτος Αὐτοῦ», (Ἐφ. 1, 7-8), ὡς λέγει καί πάλιν ὁ σοφός Παῦλος.
Κατά δέ τήν ἀποκάλυψιν τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου, ὁ σταυρός εἶναι τό σωτήριον ξύλον, δηλαδή «τό ξύλον τῆς ζωῆς». «Τῷ νικῶντι δώσω αὐτῷ φαγεῖν ἐκ τοῦ ξύλου τῆς ζωῆς, ὅ ἐστιν ἐν τῷ παραδείσῳ τοῦ Θεοῦ μου» (Ἀποκάλ. 2,7). Καί ἀναλυτικώτερον: «Εἰς ἐκεῖνον ὁ ὁποῖος θά νικήσῃ εἰς τόν κατά τοῦ σατανᾶ καί τῆς ἁμαρτίας ἀγῶνα, θά δώσω εἰς αὐτόν νά φάγῃ ἀπό τό ξύλον τῆς ζωῆς. Θά τόν ἀξιώσω δηλαδή, νά ἀπολαύσῃ τά αἰώνια ἀγαθά μέσα εἰς τόν Παράδεισον τοῦ Πατρός μου, ὁ Ὁποῖος κατά τήν ἀνθρωπίνην μου φύσιν εἶναι καί Θεός μου», λέγει Κύριος.
Ὁ Μέγας Ἀθανάσιος, θαυμάζων τό σχέδιον τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος διά τοῦ σταυροῦ ὁδηγεῖ τούς πιστούς εἰς τήν σωτηρίαν καί κατατροπώνει τό ἔργον τοῦ διαβόλου λέγει: «Ὦ θείας ἀληθῶς σοφίας καί μηχανῆς οὐρανίου! Σταυρός ἐπήγνυτο καί εἰδωλολατρεία κατεστρέφετο. Σταυρός ἐγείρετο καί διαβολική δυναστεία κατεδικάζετο», (P.G. 28, 1056)
Κατεδικάσθη δέ ὁ διάβολος ἐκ τῆς ἀπείρου ἀγάπης τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπον: «Γίνεσθε οὖν μιμηταί τοῦ Θεοῦ, ὡς τέκνα ἀγαπητά καί περιπατῆτε ἐν ἀγάπη, καθώς καί ὁ Χριστός ἠγάπησεν ἡμᾶς καί παρέδωκεν ἑαυτόν ὑπέρ ἡμῶν προσφοράν καί θυσίαν τῷ Θεῷ εἰς ὀσμήν εὐωδίας», (Ἐφ. 5, 1-2), κηρύττει ὁ θεσπέσιος Παῦλος.
Ἀξιοσημείωτον ὅτι ἡ ζῶσα προσφορά καί θυσία τοῦ Χριστοῦ ἐγένετο ἐπί τοῦ ξύλου τοῦ Σταυροῦ, διό καί ὁ Σταυρός ὀνομάζεται καί «θυσιαστήριον». «Ἐν αὐτῷ γάρ ἐτέθη ὁ ἀμνός τοῦ Θεοῦ, ὁ αἴρων τήν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου», (Ἰωάν. 1,29) «Μεῖζον»… ἐνταῦθα τό δῶρον τοῦ θυσιαστηρίου καί ὑπό τοῦ δώρου τό θυσιαστήριον ἁγιάζεται».
Μέ ἄλλα λόγια, ὁ Χριστός, ὁ Ὁποῖος εἶναι τό δῶρον, εἶναι «μείζων», δηλαδή ἀνώτερος τοῦ θυσιαστηρίου, διά τοῦτο καί τό θυσιαστήριον, τοὐτέστιν τό ξύλον τοῦ σταυροῦ, ἁγιάζεται ἀπό τό προσφερόμενον δῶρον, τόν θυσιαζόμενον Χριστόν. Κατά τόν ἅγιον Ἰωάννην τόν Δαμασκηνόν τό ξύλον τοῦ σταυροῦ εἶναι ἀληθές καί σεβάσμιον, ἐν ᾧ Ἑαυτόν εἰς θυσίαν ὑπέρ ἡμῶν ὁ Χριστός προσενήνοχεν… ἁγιασθέν τῇ ἁφῇ τοῦ Ἁγίου Σώματός τε καί Αἵματος», δι’ ὅ καί «προσκυνητέον». Επί πλέον δέ «προσκυνοῦμεν καί τόν τύπον τοῦ τιμίου καί ζωοποιοῦ σταυροῦ, εἰ καί ἐξ ἑτέρας ὕλης γεγένηται, οὐ τήν ὕλην τιμῶντες, μή γένοιτο, ἀλλά τόν τύπον ὡς Χριστοῦ σύμβολον».
Εἰς ὁμιλίαν Του ὁ ἅγιος Σωφρόνιος Πατριάρχης Ἱεροσολύμων, λεχθεῖσαν εἰς τήν προσκύνησιν τοῦ Τιμίου καί Ζωοποιοῦ Σταυροῦ ἐν τῇ μέση ἑβδομάδι τῆς Ἁγίας Τεσσαρακοστῆς λέγει ἐγκωμιαστικῶς: «Χαῖρε Σταυρέ Τίμιε, ἐν ᾧ τάς χεῖρας ὑφαπλώσας ὁ τοῦ Θεοῦ Υἱός καί Λόγος, ἐνηγκαλίσατο ἡμᾶς καί προσήγαγε τῷ ἐπουρανίῳ Πατρί … καί ἐν σοί, Τίμιε Σταυρέ, ἐκχυθέντος τοῦ θεορρύτου αἵματος τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ ἀοράτου Πατρός».
Τοῦτον τόν Τίμιον Σταυρόν προετύπωσε τό ξύλον τῆς ζωῆς, τό ἐν παραδείσῳ ὑπό Θεοῦ πεφυτευμένον· ἐπεί γάρ διά ξύλου ὁ θάνατος, ἔδει διά ξύλου δωρηθῆναι τήν ζωήν καί τήν ἀνάστασιν». «Αὐτόν τόν Τίμιον Σταυρόν προετύπωσε τό δένδρον τῆς ζωῆς, τό ὁποῖον ἐφυτεύθη εἰς τόν Παράδεισον ἀπό τοῦ Θεοῦ. Ἐπειδή δέ διά μέσου τοῦ ξύλου προῆλθεν ὁ θάνατος, ἔπρεπε καί διά μέσου τοῦ ξύλου νά προέλθῃ ἡ ζωή καί ἡ ἀνάστασις», λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός.
Καί ἐπειδή ὁ Θεός ἡμῶν Σωτήρ πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι (Τιμ. Α’ 2-4) κατ’ ἀρχάς μέν ἐφύτευσεν τό ξύλον τῆς ζωῆς ἐν μέσῳ τοῦ Παραδείσου, ὅταν δέ ἦλθεν τό πλήρωμα τοῦ χρόνου, ἐφύτευσε τό ξύλον τῆς σωτηρίας ἐν τῷ μυστικῷ Παραδείσῳ, τοὐτέστιν ἐν τῇ Παρθένῳ Μαρίᾳ, ἐξ οὗ εβλάστησεν ἐκ τῶν ἁγνῶν αὐτῆς αἱμάτων ὁ Χριστός, ὡς ὑμνολογικῶς ἀναφωνεῖ ὁ ἅγιος Κοσμᾶς Ἐπίσκοπος Μαϊουμᾶ λέγων: «Μυστικός εἶ, Θεοτόκε, Παράδεισος, ἀγεωργήτως βλαστήσασα Χριστόν, ὑφʼ οὗ τό τοῦ Σταυροῦ, ζωηφόρον ἐν γῇ, πεφυτούργηται δένδρον· διʼ οὗ νῦν ὑψουμένου, προσκυνοῦντες αὐτόν, σέ μεγαλύνομεν».
Ὁ καρπός τοῦ ζωηφόρου δένδρου τοῦ Σταυροῦ, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, εἶναι τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ ἐκ νεκρῶν Ἀναστάντος Χριστοῦ, τοῦ Ὁποίου καλούμεθα νά φάγωμεν καί νά πίωμεν κατά τό παράγγελμα Αὐτοῦ: «ἀμήν ἀμήν λέγω ὑμῖν, ἐάν μή φάγητε τήν σάρκα τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου καί πίητε αὐτοῦ τό αἷμα, οὐκ ἔχετε ζωήν ἐν ἑαυτοῖς», (Ἰωάν. 6,53). «Ὁ τρώγων μου τήν σάρκα καί πίνων μου τό αἷμα ἐν ἐμοί μένει, κἀγώ ἐν αὐτῷ», (Ἰωάν. 6,56).
Ὁ σοφός Παῦλος συχνάκις ἀναφέρεται εἰς τό ἀπολυτρωτικόν Αἷμα τοῦ σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ. Καί τοῦτο, διότι μέσῳ αὐτοῦ τοῦ Αἵματος δικαιωνόμεθα, σωζόμεθα, (Ρωμ. 5,9), ἐξαγοραζόμαστε (Ἐφ.1,7), γινόμεθα κτῆμα τοῦ Θεοῦ (Πράξ. 20, 28) καί διατρανοῦται ἡ μεταξύ τῶν πιστῶν ἑνότης καί κοινωνία ἐν τῷ εὐχαριστιακῷ ποτηρίῳ, (Α’ Κορ. 10,16/11, 25-28), προσέτι δέ καταγγέλλεται ὁ θάνατος τοῦ Κυρίου, καί διακηρύσσεται ἡ ἔλευσίς Του «ὁσάκις γάρ ἂν ἐσθίητε τόν ἄρτον τοῦτον καί τό ποτήριον τοῦτο πίνητε, τόν θάνατον τοῦ Κυρίου καταγγέλλετε, ἄχρις οὗ ἂν ἔλθῃ», (Α΄ Κορ. 11,25).
Ἰδού λοιπόν διά τί ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός ὑμνολογικῶς λέγει: «Τόν ζωοποιόν σου Σταυρόν, ἀπαύστως προσκυνοῦντες, Χριστέ ὁ Θεός, τήν τριήμερόν σου Ἀνάστασιν δοξάζομεν· δι’ αὐτῆς γάρ ἀνεκαίνισας, τήν καταφθαρεῖσαν τῶν ἀνθρώπων φύσιν παντοδύναμε, καί τήν εἰς οὐρανούς ἄνοδον καθυπέδειξας ἡμῖν, ὡς μόνος ἀγαθός καί φιλάνθρωπος».
Ἡμεῖς δέ, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί , παρακαλέσωμεν τήν Μητέρα τοῦ Θεοῦ, τήν τεκοῦσαν τόν ἐν Σταυρῷ ὑψωθέντα σαρκί, ἵνα τῇ πολυδυνάμει τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἀξιωθῶμεν φθάσαι τήν λαμπροφόρον Ἀνάστασιν τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν. Ἀμήν. Ἔτη πολλά καί εἰρηνικά».
Ἅμα τῇ Ἀπολύσει ἔλαβε χώραν ἡ τελετή καί ἡ λιτανεία τῆς Προσκυνήσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, ὡς ὁρίζει τό Τυπικόν.
Ἐν συνεχείᾳ παρετέθη ὑπό τοῦ ἡγουμένου Ἀρχιμανδρίτου π. Χριστοδούλου σεμνόν κέρασμα εἰς τό ἡγουμενεῖον.
Ἐκ τῆς Ἀρχιγραμματείας
