Καισαριανής Δανιήλ: «Έτεκεν Θεόν ενανθρωπήσαντα»
Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού κ. Δανιήλ στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας»
Το μέγα γεγονός και ύψιστον θαύμα της θείας δυνάμεως και αγαθότητος και σοφίας διακηρύττει ο απόστολος και Ευαγγελιστής Ιωάννης: «Ο Λόγος σαρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν, και εθεασάμεθα την δόξαν αυτού, δόξαν ως μονογενούς παρά πατρός, πλήρης χάριτος και αληθείας» (Ιωάν. α΄ 14). Και τούτο το ύψιστον θαύμα και γεγονός εορτάζομεν οι πιστοί κατά την πανέορτον και κοσμοχαρμόσυνον των Χριστουγέννων ημέραν. Ο Λόγος, το δεύτερον πρόσωπον της Θεότητος, της Παναγίας Τριάδος ο Εις, ο συμπαρεδρεύων τω Πατρί και τω Πνεύματι, αυτός ο Θεός-Λόγος έγινε σαρξ. Χωρίς να αποβάλει και το ελάχιστον μέρος της θείας του φύσεως και χάριτος και εξουσίας και χωρίς να εγκαταλείψει ουδ᾽ επί στιγμήν τον Ουρανόν και τον θρόνον της θεότητός του, συγκατέβει μέχρις εμάς τους ανθρώπους, «άνθρωπος γενόμενος διά φιλανθρωπίαν».
Ενηνθρώπησεν εκ της αγίας Παρθένου και έγινε τέλειος άνθρωπος, όπως ήταν και τέλειος Θεός, και γεμάτος χάριν και αλήθειαν, λέγει ο Απόστολός του, «κατώκησε μαζί μας», ωσάν ένας όμοιός μας και εμείς οι μαθητές του, μολονότι βλέπαμε καθημερινώς άνθρωπον να μας συναναστρέφεται και να μας ομιλεί, εν τούτοις είδαμε με τα μάτια μας και τα μεγαλεία της θεότητός του, την δύναμιν και εξουσίαν του, την δόξαν και υπεροχήν του, που έδειχναν καθαρά πως αυτός δεν είναι άλλος παρά ο μονογενής Υιός του Θεού και Πατρός.
Στο δεύτερο τροπάριο των Αίνων των Χριστουγέννων, ανυμνείται το μέγα της σωτηρίας γεγονός. «Ο Πατήρ ηυδόκησεν, ο Λόγος σαρξ εγένετο· και η Παρθένος έτεκε Θεόν ενανθρωπήσαντα. Αστήρ μηνύει: Μάγοι προσκυνούσι· Ποιμένες θαυμάζουσι· και η κτίσις αγάλλεται». Ο Θεός-Λόγος, ο Κύριός μας, έγινεν άνθρωπος και, Θεός ων, εγεννήθη ως άνθρωπος εκ της αγίας Παρθένου, για να σώσει τον πεσόντα στην άβυσσον της απωλείας άνθρωπον. Αλλά τούτο υπήρξεν η προαιώνιος βουλή και ευδοκία του Πατρός. Ο Θεός Πατήρ είδε κυλιόμενον και πνιγόμενον στα πάθη και την ενοχήν του τον άνθρωπον, ο Πατήρ τον ευσπλαγχνίσθηκε τον αμαρτωλόν, ο Πατήρ επόνεσε τον παραβάτην και ένοχον και ο Πατήρ στην άπειρή του φιλανθρωπία και αγάπη απεφάσισε να σώσει τον άνθρωπον και «ο Πατήρ απέσταλκε τον υιόν σωτήρα του κόσμου»! Ο Υιός πάλιν έκαμε την συγκατάβασιν αυτήν, για να εκπληρώσει το θέλημα και την ευδοκίαν του Πατρός του. Και «ο Λόγος σαρξ εγένετο». Και ο Θεός-Λόγος γεννάται ως άνθρωπος μέσα στο Σπήλαιον και ως ο πάμπτωχος των ανθρώπων ανακλίνεται στην φάτνην. Όμως, παρά την πτωχείαν της συγκαταβάσεώς του, κινούνται άγιοι Άγγελοι και ευλαβείς άνθρωποι, Αστήρ και Μάγοι και Ποιμένες για να υμνήσουν την ευδοκίαν του Πατρός και του Υιού την συγκατάβασιν.
«Ο Λόγος σαρξ εγένετο». Το είπαμε θαύμα και ανερμήνευτον μυστήριον. Το μέγα και μοναδικόν θαύμα της θείας αγαθότητος και δυνάμεως και σοφίας θαύμα. Το να γίνει ο Θεός άνθρωπος, δηλαδή να γίνει ο άπειρος πεπερασμένος, ο παντοδύναμος αδύνατος, ο πλούσιος πτωχός, ο παντέλειος Θεός που δεν έχει ανάγκην ουδενός, άνθρωπος που έχει του κόσμου τις ανάγκες και χρειάζεται και να τρώγει και να πίνει για να συντηρείται, να κοιμάται για να αναπαύεται, είναι μυστήριον και θαύμα. Και να είναι ο ίδιος συγχρόνως και την ίδιαν ώραν και στιγμήν και στον Ουρανόν και στην γην, και περιωρισμένος στο Σπήλαιον και την Φάτνην, αλλά και πανταχού παρών, και πτωχός και πλούσιος, και αδύνατον νήπιον και παντοδύναμος Κύριος, και πάνσοφος και παντογνώστης, τούτο το μυστήριον το ακατάληπτον, τούτο το θαύμα το ανεξερεύνητον είναι έργον της θείας αγαθότητος και δυνάμεως και σοφίας. Εχρειάζετο η θεία αγαθότης και ευσπλαγχνία, η θεία δύναμις και χάρις, η θεία γνώσις και σοφία για να το δημιουργήσει τούτο το θαύμα. Να βρεί αυτόν τον συνδυασμόν και με τον τρόπο αυτό να συνδυάσει τα πράγματα και να κάμει τον Θεόν άνθρωπον, ένα Θεανδρικόν πρόσωπον, αίρον την αμαρτίαν του κόσμου. Να εξαποστείλει τον Θεόν στην γην. Να παρουσιάσει τον Θεόν από την Φάτνην, να τον παρουσιάσει φτωχόν και γυμνόν και έρημον, αλλά και υμνούμενον και δοξαζόμενον υπό ουρανίου στρατιάς Αγγέλων και Αρχαγγέλων. Πράγματι «ο Πατήρ ηυδόκησεν, ο Λόγος σαρξ εγένετο και η Παρθένος έτεκε Θεόν ενανθρωπήσαντα».
Εορτή παμμεγίστη και πανήγυρις. Εορτή και πανήγυρις της θείας ευδοκίας και της θείας συγκαταβάσεως και της θείας σωτηρίας, αφού την σωτηρίαν και λύτρωσιν μας επρόσφερεν η ευδοκία του Πατρός και του Υιού η συγκατάβασις. Δόξα εγκάρδιος και προσκύνησις και λατρεία στον Πανάγαθον και φιλάνθρωπον Θεόν, «δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία».