Χριστουγεννιάτικο δέντρο: Ξενόφερτο η ελληνικό έθιμο;
Τα Χριστούγεννα αποτελούν την πλέον γιορτινή και λαμπερή εποχή του χρόνου, όπου εκατομμύρια Χριστιανοί στολίζουν το Χριστουγεννιάτικο δέντρο και περιμένουν να γιορτάσουν τη γέννηση του Ιησού. Πως όμως καθιερώθηκε ο στολισμός του δέντρου, τι σχέση έχει με τον Χριστό, ή την Ελλάδα και ποιά είναι η άποψη τη Ορθόδοξης Εκκλησίας;
Θεοδώρα Αβαγιανού
Τα Χριστούγεννα αποτελούν την πλέον γιορτινή και λαμπερή εποχή του χρόνου, όπου εκατομμύρια Χριστιανοί στολίζουν το Χριστουγεννιάτικο δέντρο και περιμένουν να γιορτάσουν τη γέννηση του Ιησού. Πως όμως καθιερώθηκε ο στολισμός του δέντρου, τι σχέση έχει με τον Χριστό, ή την Ελλάδα και ποιά είναι η άποψη τη Ορθόδοξης Εκκλησίας;
Πηγές αναφέρουν ότι τον 8ο μΧ αιώνα, ο Άγιος Βονιφάτιος θέλησε να εξαλείψει την μέχρι τότε αποδιδόμενη ιερότητα των «ειδωλολατρών» στην βελανιδιά, αντικαθιστώντας την με το έλατο το «δέντρο των Χριστουγέννων».
Μία άποψη είναι πως το πρώτο στολισμένο δέντρο εμφανίστηκε στη Γερμανία το 1539, κάτι που έχει επικρατήσει μέχρι και σήμερα.
Ωστόσο υπάρχει και μια άλλη εκδοχή που υποστηρίζει ότι προάγγελοι του σημερινού δέντρου θεωρούνται οι στολισμοί δέντρων και κλαδιών κατά την εποχή του Βυζαντίου.
Λέγεται ότι στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, και ιδιαίτερα την περίοδο των γιορτών στόλιζαν στύλους με δενδρολίβανα, μύρτα και άλλα άνθη : «…κατά διαταγήν του επάρχου της (κάθε) πόλεως, ου μόνον καθαρισμός των οδών εγένετο, αλλά και στολισμός διαφόρων κατά διαστήματα στηνομένων στύλων με δενδρολίβανα, κλάδους μύρτου και άνθη εποχής».
Η ανάμνηση του στολισμού της εποχής εκείνης επιβίωσε στα Πρωτοχρονιάτικα κάλαντα: «Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά ψηλή μου δενδρολιβανιά…»
Το πρώτο Χριστουγεννιάτικο δέντρο που στολίστηκε στην Ελλάδα, ήταν στα βασιλικά ανάκτορα επί Όθωνα. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο το έθιμο εξαπλώθηκε σε ολόκληρη τη χώρα και τα ελληνικά σπίτια γέμιζαν κάθε Δεκέμβρη με χρώματα και πολύχρωμα στολίδια.
Μέχρι όμως το «ξενόφερτο» για τους Έλληνες έθιμο να κάνει την εμφάνισή του στη χώρα, διακοσμούσαν το χριστόξυλο ή αλλιώς δωδεκαμερίτη. Ένα χοντρό ξύλο από αχλαδιά ή αγριοκερασιά, το οποίο τοποθετούνταν στο τζάκι του σπιτιού την παραμονή των Χριστουγέννων.
Η ΑΠΟΨΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
Δεν υπάρχει κάποιο επίσημο έγγραφο ή απόφαση που να αντιπροσωπεύει την επίσημη άποψη της εκκλησίας για το θέμα.
Πολλοί ιεράρχες της εκκλησίας της Ελλάδος συμφωνούν με το Χριστουγεννιάτικο δέντρο και υιοθετούν την άποψη σχετικά με το στολισμό του κατά την περίοδο του βυζαντίου.
Ορισμένοι, το συνέδεσαν με την προφητεία του Προφήτη Ησαΐα: «εξελεύσεται ράβδος εκ της ρίζης Ιεσσαί, και άνθος εκ της ρίζης αναβήσεται». Το Χριστουγεννιάτικο δέντρο θυμίζει τόσο το ξύλο της γνώσεως, όσο και το ξύλο της ζωής.
Όποια και να είναι η προέλευσή του ή ο εμπνευστής του, το μόνο σίγουρο είναι ότι ο στολισμός του συμβολίζει την ευτυχία των ανθρώπων και της φύσης με τη γέννηση του Θεανθρώπου.
