Γιατί φοβόμαστε την Εξομολόγηση
Του Δημητρίου Λυκούδη, θεολόγου, Υπ. Δρα ΕΚΠΑ
Φοβόμαστε την Εξομολόγηση! Ναι, είναι αλήθεια. Κυρίως φοβόμαστε την ταπείνωση, την ακύρωση και αποκοπή του ιδίου, του δικού μας θελήματος. Στην Εξομολόγηση ακυρώνεις το θέλημά σου, υποτάσσεις τον εαυτό σου στη Χάρη του Θεού, χαμηλώνεις το ανάστημά σου μπροστά στον λειτουργό του Υψίστου.
Στην αρχαία Εκκλησία, ένεκα του περιορισμένου αριθμού του ποιμνίου, η Εξομολόγηση των πιστών γινόταν δημοσία, με αποτέλεσμα ο πιστός να ταπεινώνεται έμπροσθεν όλων και να ζητά δι᾿ ευχών και προσευχών τους να ενταχθεί και πάλι σε οδό επανόδου. Αργότερα, για ποιμαντικούς και πρακτικούς λόγους, το μυστήριο της Εξομολογήσεως, που ανήκει στα υποχρεωτικά και επαναλαμβανόμενα μυστήρια, ως και αυτό της Θείας Ευχαριστίας, επικράτησε να γίνεται κατά μόνας, ουχί μπροστά σε εικόνες, αλλά σε λειτουργό του Θεού, ώστε να ταπεινώνεται ο πιστός και να λαμβάνει δύναμη και θέση αφετηριακή για ένα νέο ξεκίνημα.
Η φιλαυτία, η εγωπάθεια, οι πονηροί λογισμοί για την εγκυρότητα και αξιοπιστία του προσώπου και του εξομολόγου-πνευματικού, η έλλειψη πίστης και γνώσης των Γραφών, η χλιαρότητα επί των πνευματικών ζητημάτων είναι κάποιες από τις αιτίες που μάς απομακρύνουν και μάς κρατούν δέσμιους της αμαρτίας, τραβώντας μας μακριά από το «δεύτερο βάπτισμα», ως καλείται η Εξομολόγηση.
Ο Όσιος Εφραίμ ο Κατουνακιώτης εστιάζει στη χλιαρή πίστη, που χαρακτηρίζει πολλούς χριστιανούς: «Η Εξομολόγηση, όπου ατονεί, γίνεται γιατί ο άνθρωπος δεν έχει πίστη. Μιλάει και γράφει για τον Χριστό, συμπεριφέρεται ως χριστιανός, αλλά τυπικά, επιδερμικά, σχεδόν υποκριτικά, χωρίς να εμβαθύνει στην ουσία των λεγομένων και πραχθέντων. Όμως, χωρίς Εξομολόγηση δεν μπορεί να υπάρξει πνευματική ζωή και πρόοδος επί των υψηλών».
