Ο συγγραφέας της Κλίμακας όμως δεν σταματάει εδώ. Αναφέρεται στην ποιότητα και στην ποσότητα της προσευχής ως χαρακτηριστικά γνωρίσματα η πρώτη των τελείων και η δεύτερη των αγωνιζομένων στην αρχή της πνευματικής ζωής.[1]
«Ἡ ποσότητα τῆς προσευχῆς θά φέρει καί τήν ποιότητα», συνήθιζε νά συμβουλεύει ὁ μακαριστός Ἐφραίμ ὁ Κατουνακιώτης. «Ἡ ποσότης ὅμως εἰς τήν προσευχήν ἀπαιτεῖ καί πολύν κόπον· φαίνεται δ’ ὅτι αὐτός ὁ κόπος δέν ἀποβαίνει εἰς μάτην, ἐάν στηριχθῆ κανείς εἰς τήν ἄποψιν τοῦ Ἰωάννου τῆς Κλίμακος, κατά τόν ὁποῖον ἡ πυκνή προσευχή προκαλεῖ, τρόπον τινά, τήν εὔνοια τοῦ Θεοῦ… Ἄν λοιπόν συμβαίνη πολλάκις ἡ πυκνή προσευχή νά μή ἀποδίδη καρπούς, σημαίνει ὅτι λείπει ἐξ αὐτῆς ἡ προσοχή καί ἡ καλή ἐσωτερική διάθεσις. Ὁ προσευχόμενος πρέπει νά φροντίση, ὥστε κατά τήν ὥραν αὐτήν νά εἶναι ἀπηλλαγμένος τῶν ἄλλων σκέψεων· ὅλη ἡ φροντίς του, ὅλος ὁ νοῦς του, ὅλον τό εἶναι του νά εἶναι ἐστραμμένα καί προσηλωμένα εἰς τά λόγια της προσευχῆς»[2].
Παραπομπές:
[1] Αγίου Ιωάννου Σιναΐτου, Κλίμαξ, σελ. 392.
[2] Σωτηρόπουλου Χαραλ., Οἱ Νηπτικοί Πατέρες περί τῆς κατά Χριστόν τελειώσεως τοῦ ἀνθρώπου, σελ. 121-122. Για την εξαίρουσα σημασία της προσοχής πριν και κατά τη διάρκεια της προσευχής για την αντιμετώπιση των «εχθρικών» λογισμών, βλ. σχ., Τριάντη Ιωάννου, Ο πόλεμος των λογισμών, περιοδ. ΚΟΙΝΩΝΙΑ, τεύχος 1, Ιανουάριος – Μάρτιος