Ίδρυμα Εθνικού-Θρησκευτικού Προβληματισμού: Θλιβερή η ιστορία βεβηλώσεων των Ιερών κάθε Θρησκείας
Όπως αναφέρει το Ίδρυμα, ο σεβασμός στα Ιερά κάθε Θρησκείας και τόπου και κατ᾿ επέκταση στην πίστη εκατομμυρίων ανθρώπων που την ασπάζονται, είναι σταθερές και αξίες, ιερές και αδιαπραγμάτευτες.
Του Αναστασίου Μαρίνη, θεολόγου
Σε ένα ψήφισμα κατά της μισαλλοδοξίας και του θρησκευτικού φανατισμού προχώρησε το Ίδρυμα Εθνικού και Θρησκευτικού Προβληματισμού, με αφορμή τη βεβήλωση του Κορανίου σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συγκεκριμένα στη Σουηδία και Δανία.
Όπως αναφέρει το Ίδρυμα, ο σεβασμός στα Ιερά κάθε Θρησκείας και τόπου και κατ᾿ επέκταση στην πίστη εκατομμυρίων ανθρώπων που την ασπάζονται, είναι σταθερές και αξίες, ιερές και αδιαπραγμάτευτες.
Ακολουθεί ψήφισμα του Ιδρύματος Εθνικού και Θρησκευτικού Προβληματισμού
Εισαγωγικά
1α. Οι Ιεροί Τόποι Λατρείας και τα Ιερά Βιβλία της χριστιανικής και εβραϊκής Βίβλου και του Κορανίου των Μουσουλμάνων στους Ιερούς Τόπους Λατρείας είναι, αυτονοήτως, σεβαστά, ως πανανθρώπινες υλικές και πνευματικές Αξίες και Αρχές.
1β. Η αλλοίωση ή προσβολή των σκοπών, για τους οποίους ιδρύθηκαν ή γράφηκαν οι Ιεροί Τόποι Λατρείας και τα Ιερά Βιβλία οφείλουν να είναι πανανθρωπίνως αποκρουστέες και απαράδεκτες, ως βλάσφημες. Τι εννοούμε ως αφορμή;
Προσβολή Ιερών Βιβλίων
2α. Το κάψιμο, π.χ., του Ιερού Βιβλίου του Κορανίου, δημόσια, και δη προκλητικά, όπως συνέβη στις μέρες μας στη Σουηδία και Δανία, συνιστά, άνευ ετέρου, ευθεία προσβολή κατά πολλών εκατομμυρίων συνανθρώπων, μεταξύ αυτών φιλικών πολύ Λαών μας, που ομνύουν στο Κοράνι. Άλλο γεγονός είναι η ελευθερία εκφράσεως και στάσεως, με ευπρέπεια, και άλλο γεγονός η δημόσια, και μάλιστα προκλητική, προσβολή και βεβήλωση Ιερών Κειμένων, που έχουν συμβολισμό πνευματικής πίστεως και αναφοράς συνανθρώπων μας. Η ελευθερία εκφράσεως και στάσεως εξικνείται μέχρις εκεί, από όπου αρχίζει και υπάρχει η ελευθερία εκφράσεως και στάσεως του άλλου συνανθρώπου – συμπολίτη μας.
2β. Τα δημοκρατικά όρια ελευθερίας μεταξύ των δύο είναι – και δέον να είναι – σαφή. Άλλως, κυοφορείται η απανθρωπία και μισανθρωπία. Η αυτού του είδους αρρωστημένη κατάσταση μεταξύ συνανθρώπων ανατρέχει στο κλασικό λατινικό ρητό : «Homo Homini Lupus». Αλίμονο, αν, τελικά, αυτό κατισχύσει στις κοινωνίες των ανθρώπων. Οι συνέπειες ολέθριες για όλο τον ανθρώπινο πολιτισμό συν-κοινωνίας και συν-υπάρξεως.
Προσβολή Ιερών Τόπων Λατρείας
3α. Μεγάλη – και πολύ θλιβερή πανανθρωπίνως – η ιστορία προσβολών και βεβηλώσεων, με διαφόρους απανθρώπους τρόπους, εναντίον χριστιανικών ναών και προσκυνημάτων, μουσουλμανικών τεμενών, δηλ. τζαμιών, βουδιστικών ιερών τόπων λατρείας κ.ο.κ. Πρόσφατο, στην ευρύτερη περιοχή μας της Μέσης Ανατολής, παράδειγμα οι καταστροφές, μετά μανίας, Ιερών Τόπων Λατρείας από το παταχθέν «Ισλαμικό Κράτος».
3β. Δειγματοληπτικά, υπενθυμίζουμε την ανείπωτη ανοιχτή πληγή, ακραίας προσβολής κατά του Χριστιανικού Κόσμου και πολιτισμού, της Αγίας Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως. Ο, μοναδικής και ανεπαναλήπτου τέχνης, Ιερός Τόπος Λατρείας αυτός είναι έμπνευση και δημιουργία της κατ’ Ανατολάς Χριστιανικής Ορθοδόξου ευσεβείας, στην περίοδο της Ελληνορωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Προσβολές και βεβηλώσεις της Αγίας Σοφίας διαχρονικά και ως σήμερα πάμπολλες. Σταυροφόροι της Δύσεως, το 1204, Οθωμανοί της Ανατολής, το 1453 κ.ε., και στις μέρες μας νεοοθωμανικής νοοτροπίας πολιτικοί και πνευματικοί ηγέτες, είτε Χριστιανοί είτε Μουσουλμάνοι, έχουν βεβηλώσει και προσβάλει την Αγία Σοφία.
3γ. Ο ιδρυτής της νέας Τουρκίας της Συνθήκης της Λωζάννης, 24 Ιουλίου 1923 (100 φέτος χρονιά, 1923-2023) Κεμάλ Ατατούρκ, μετά περίοδο πολλών αιώνων, αντιλαμβανόμενος την κατά του Χριστιανικού Κόσμου – και δη του ευρωπαϊκού – προσβολή, στο Ιερό Πρόσωπο – στο Υπερπρόσωπο – της Αγίας Σοφίας, οικουμενικού συμβόλου πνευματικού πολιτισμού, μετατρέπει, ριζοσπαστικώ τω τρόπω, την Αγία Σοφία από μουσουλμανικό τέμενος σε Μουσείο. Ήταν, όντως, κίνηση σοφή χρυσής μεσότητος – Aureas Peditas, στις σχέσεις Ισλάμ και Χριστιανισμού in citu και διεθνώς.
3δ. Ο νυν Πρόεδρος της Τουρκίας Ρ.Τ. Ερντογάν, επί προσβολή των ανωτέρω Ιερών Τόπων Λατρείας και Ιερών Βιβλίων σ’ αυτούς, πληγώνει εκ νέου την Αγία Σοφία και συνεκδοχικά αυτονοήτως τον Χριστιανικό Κόσμο με την εκ νέου μετατροπή της σε οθωμανικό τέμενος, κοινώς τζαμί, τον Ιούλιο 2020.
3ε. Αισθάνεται – και το δηλώνει ευθαρσώς δημόσια – πανευτυχής για την πράξη του αυτή. Επικαλείται, και δικαιολογείται για τη στάση του αυτή, την στάση του Μωάμεθ Β΄ του Πορθητή έναντι του Ιερού τούτου Τόπου Λατρείας. Ονειρεύεται, στο πλαίσιο των αναθεωρητικών αντιλήψεών του, επανασύσταση μιας άλλης Τουρκίας νεοοθωμανικής. Και τούτο πράττει επί συνολική προσβολή των θεμελίων της σημερινής νέας Τουρκίας της Συνθήκης της Λωζάννης, που, άλλοτε, την επικαλείται και, άλλοτε, την αθετεί εμπράκτως.
3στ. Ωρύεται, κυριολεκτικά, ο κ. Πρόεδρος για το κάψιμο του Ιερού Βιβλίου του Κορανίου. Και είμαστε μαζί του για την οργή αυτή. Κι εμείς οι Χριστιανοί πληγωνόμαστε για την απρέπεια αυτή. Συγχρόνως, όμως, απευθυνόμενος στο εκλογικό του ακροατήριο, εν όψει των εκλογών του Μαΐου στην Τουρκία, δοξάζει τον Αλλάχ, που η Αγία Σοφία εκ νέου, με δική του πρωτοβουλία, λειτουργεί ως τζαμί, ελεύθερη και δοξασμένη, εις δόξα του Αλλάχ του Κορανίου. Η στάση αυτή συνιστά απροσχημάτιστο τεκμήριο αντιφατικότητος και εν τίνι μέτρω υποκρισίας.
3ζ. Δεν αντιλαμβάνεται ο κ. Πρόεδρος ότι οι προσβολές εναντίον Ιερών Τόπων Λατρείας και Ιερών Βιβλίων δεν νοούνται, αλά καρτ; Και δεν διαχωρίζονται, κατά το δοκούν, σε καλές και κακές προσβολές; Αυτό εισπράττει όχι απλά ο ειδικός ερευνητής – ιστορικός των Ιερών Τόπων Λατρείας και των άμεσων συνδεδεμένων με αυτούς Ιερών Βιβλίων, αλλά και ο απλής κοινής λογικής άνθρωπος, την αλά καρτ στάση αυτή. Όταν, μάλιστα, ο κοινής λογικής συνάνθρωπος είναι χριστιανός, και, δη, Ορθόδοξος Χριστιανός, και κατ’ εξοχήν και ευρωπαίος πολίτης.
Συμπεράσματα
4α. Τα Ιερά Πράγματα και Γράμματα, δηλ. οι Ιεροί Τόποι Λατρείας και Ιερές Βίβλοι, το συναμφότερο, είναι αδιαμφισβήτητες πρώτες πανανθρώπινες Αξίες και Αρχές, ισάξιες με το ανθρώπινο πρόσωπο, ως εικόνα του Θεού.
4β. Το, σατανικής επινεύσεως, γεγονός του αποτρόπαιου δημοσίου καψίματος – πυράς του Κορανίου, πανιέρου σεβάσματος του Μουσουλμανικού Κόσμου, καταδικάζεται από την πανανθρώπινη συνείδηση. Καταδικάζουμε το γεγονός ιδιαίτερα οι Χριστιανοί και ιδιαίτατα οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Οι τελευταίοι υπήρξαν διαχρονικά θύματα τέτοιων συμπεριφορών βεβηλώσεως Ιερών Τόπων Λατρείας – ναών, προσκυνημάτων, κοιμητηρίων – και Ιερών Εκκλησιαστικών Βιβλίων.
4γ. Ειδικώτερα, ως προς την πληγωμένη και πολλάκις βανδαλισμένη Αγία Σοφία Κωνσταντινουπόλεως, διαχρονικά, είναι πανανθρώπινο, παγχριστιανικό και πανορθόδοξο το ΑΙΤΗΜΑ συνειδήσεως η εκ νέου επαναλειτουργία της ως Μουσείου οικουμενικού πολιτισμού και ιστορίας. Ποιούμεθα έκκληση προς τον κ. Πρόεδρο της Τουρκίας να επανεξετάσει το ζήτημα επαναφοράς του μουσειακού καθεστώτος του Μνημείου, όπως το θεσμοθέτησε ο Κεμάλ Ατατούρκ.
4δ. Ιδιαίτερα, οι Χριστιανοί Ορθόδοξοι, και ιδιαίτατα οι Ρωμηοί Ορθόδοξοι, πολύ θα επιθυμούσαν, μια ημέρα του χρόνου, να επιτρέπεται ο Πατριάρχης των Ρωμηών Κωνσταντινουπόλεως στο Φανάρι του Κερατίου Κόλπου, στην άμεση αρχιεπισκοπική περιφέρεια του οποίου υπάγεται η Αγία Σοφία (μισό χιλιόμετρο μεταξύ Αγίας Σοφίας και Πατριαρχικού Οίκου στο Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου Φαναρίου), να τελεί την Θεία Λειτουργία, κατά το προηγούμενο της Παναγίας Σουμελά του Πόντου, στις 15 Αυγούστου κάθε έτους. Εξ αυτής της στάσεως, και το διεθνές κύρος και το τουριστικό – εμπορικό όφελος της Τουρκίας θα επαυξηθούν, εις εφαρμογή του Προοιμίου της Συνθήκης της Λωζάνης για ανάπτυξη «των σχέσεων φιλίας και εμπορίου, αναγκαίαν διά την κοινήν ευημερίαν των οικείων αυτών εθνών», και του Άρθρου 39 της ιδίας Συνθήκης, περί προαγωγής της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στην ανάπτυξη της οικονομίας και των εμπορικών σχέσεων, κυρίως διά του τουρισμού. Επιλέξει στο Άρθρο: «Ουδείς περιορισμός θέλει επιβληθεί…εν ταις ιδιωτικαίς ή εμπορικαίς σχέσεσιν».
