Ιερά Μονή Σιμωνόπετρας: Το πιο επιβλητικό μοναστήρι του Αγίου Όρους
Η Ιερά Μονή Σίµωνος Πέτρας, ή απλώς Σιµωνόπετρα, αναµφίβολα αποτελεί το τολµηρότερο κτίσµα του Αγίου Όρους. Στέκεται αγέρωχα κτισµένη σε ύψος 330 µέτρων στην άκρη µιας βραχώδους βουνοσειράς.
Η Σιμωνόπετρα ιδρύθηκε από τον όσιο Σίµωνα τον Μυροβλήτη περί το 1257, µετά από όραµα του αγίου. Η όλη οικοδοµική εργασία, καταπώς βεβαιώνει το συναξάρι του αγίου, τελεσφόρησε µετά από θεία παρέµβαση. Το 1363 το µοναστήρι ανακαινίστηκε µε τις πλουσιοπάροχες δωρεές ενός Σέρβου δεσπότη, του Ιωάννη Ούγκλεση, ο οποίος και θεωρείται ο δεύτερος κτίτορας της µονής. Στο Γ´ Τυπικό (1394) η Σιµωνόπετρα κατέχει την 23η θέση ανάµεσα στις µονές του Άθω, και σήµερα κατέχει την 13η θέση στην ιεραρχία των είκοσι Μονών.
Δυστυχώς, ανάµεσα στις χρονολογίες που αποτελούν ορόσηµα στη ζωή της Μονής, περιλαμβάνονται και εκείνες οι αποφράδες ημέρες που η Μονή δοκιμάστηκε από τη λαίλαπα της φωτιάς. Το 1580 καταστράφηκε από μεγάλη πυρκαγιά µαζί µε το πολύτιµο αρχείο της. Αυτό είχε ως αποτέλεσµα να χαθούν ποικίλα έγγραφα µεγάλης ιστορικής αξίας. Έτσι εξηγείται και η λιγοστή ιστορική µας γνώση σχετικά µε τη µονή για τα χρόνια της Βυζαντινής περιόδου.
Οι καλές σχέσεις που αναπτύχθηκαν µεταξύ της Σιμωνόπετρας και των ηγεµόνων της Βλαχίας στα χρόνια της Τουρκοκρατίας µπόρεσαν να κάνουν δυνατή την ανακαίνισή της. ωστόσο, το 1622 ξέσπασε ακόµη µια πυρκαγιά προκαλώντας άλλες ζηµίες. Τον 17ο αιώνα από κοινόβιο η Σιµωνόπετρα έγινε ιδιόρρυθµο. Αν και ποτέ δεν λεηλατήθηκε από πειρατές, η αβάσταχτη φορολογία των Τούρκων οδήγησε τη µονή σε παρακµή και ερήµωση. Με τις αγωνιστικές προσπάθειες του ιεροµονάχου Ιωάσαφ από την Μυτιλήνη, η Ασηµόπετρα (ονοµασία της Σιµωνόπετρας στα χρόνια της τουρκοκρατίας) επαναλειτούργησε στα τέλη του 18ου αιώνα. Τον 19ο αιώνα ανεγέρθη το πολυόροφο κτίριο της νότιας πλευράς. Στη δύση του ίδιου αιώνα, το 1891, µια καταστροφική πυρκαγιά έµελλε να αφανίσει και πάλι παλαιότερες κτηριακές εγκαταστάσεις και κειµήλια.
Στον αιώνα µας η Σιµωνόπετρα διήλθε µια φάση ανάκαµψης και αύξουσας ακτινοβολίας στον ορθόδοξο χώρο, ιδίως µε την απελευθέρωση του Αγίου Όρους από τους Τούρκους και τη φωτισµένη καθοδήγηση των ηγουµένων της Νεοφύτου, Ιωαννικίου και Ιερωνύµου. Στη δεκαετία του ’50 άρχισε µια περίοδος παρακµής και το 1963 κατά τον εορτασµό της χιλιετηρίδας της µοναστικής πολιτείας του Άθω οι προβλέψεις παρέµεναν δυσοίωνες. Στη δεκαετία του ’70 παρατηρείται µια σταδιακή αναβίωση του αγιορειτικού µοναχισµού. Το 1973 στη Σιµωνόπετρα ήρθε και εγκαταστάθηκε µια νέα εικοσαµελής αδελφότητα από τα Μετέωρα.
Η µονή της Σίµωνος Πέτρας είχε αρκετά µετόχια µε εύφορες γεωργικές εκτάσεις. Το παλαιότερο φαίνεται να είναι το Πετριώτικο της Σιθωνίας. Σήµερα γνωστότερα είναι ο Άγιος Χαράλαµπος στη Θεσσαλονίκη, της Αναλήψεως στην Αθήνα, η γυναικεία Ιερά Μονή του Ευαγγελισµού στην Ορµύλια Χαλκιδικής και άλλα τρία στη Γαλλία. Αξίζει να αναφέρουµε και το µετόχι του Μιχαήλ-Βόδα στο Βουκουρέστι, το οποίο αφιερώθηκε στη Σιµωνόπετρα το 1566 και δηµεύθηκε από τη Ρουµανική κυβέρνηση το 1863.
Η Σιµωνόπετρα δεν ανήκει στα µοναστήρια που συναντούµε αυτοτελή ευδιάκριτα οικοδοµήµατα, λόγω της στενότητας του χώρου. Το Καθολικό της µονής, αφιερωµένο στη Γέννηση του Χριστού, στην αρχική του µορφή κατασκευάστηκε περί το 1600, ενώ η σηµερινή του διαµορφώθηκε µετά την πυρκαγιά του 1891. H µονή έχει 4 παρεκκλήσια και 8 εξωκκλήσια.
Στο αρχείο του µοναστηριού φυλάγεται πλήθος εγγράφων ελληνικών, τουρκικών και ρουµανικών, καθώς επίσης επιγραφές, µουσικά και άλλων ειδών χειρόγραφα. Στα όσα αναφέραµε θα πρέπει να προσθέσουµε και τα έντυπα βιβλία. Είναι αναγκαίο, ωστόσο, να σηµειώσουµε ότι στο σύνολό του σχεδόν το αρχειακό υλικό είναι µεταβυζαντινό.
Στο σκευοφυλάκιο φυλάγεται ένας θυσαυρός έργων τέχνης, αποτελούµενος από εικόνες, άµφια, αργυρά, αντιµήνσια, σφραγίδες και χαρακτικά. Όµως το πιο σπουδαίο κειµήλιο της Σιµωνόπετρας είναι το αριστερό χέρι της αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής της Μυροφόρου – λογίζεται συνκτίτορας της µονής – που διατηρείται ακέραιο εδώ και δυο χιλιάδες χρόνια. Η µονή σήµερα αριθµεί περί τους 50 καλλιεργηµένους και δραστήριους µοναχούς.
Πηγή: Monastiriaka.gr
Φωτογραφία: Monastiria.gr
