Τήν Δευτέραν 6ην/19ην Αὐγούστου 2024, ἑωρτάσθη ὑπό τοῦ Πατριαρχείου ἡ ἑορτή τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος ἐπί τοῦ Ὄρους Θαβώρ. Κατά τήν ἑορτήν ταύτην ἡ Ἐκκλησία ὅλη, ἰδίᾳ ἡ τῶν Ἱεροσολύμων ἀναμιμνῄσκεται ὅτι ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός πρό τοῦ πάθους Αὐτοῦ παρέλαβε τούς προκρίτους μαθητάς Αὐτοῦ Πέτρον καί Ἰάκωβον καί Ἰωάννην «εἰς ὄρος ὑψηλόν καί μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν».
Συμφώνως πρός τούς Εὐαγγελιστάς, καθώς καί πρός τούς Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας παρέδειξεν εἰς αὐτούς τήν λαμπρότητα τῆς θεϊκῆς φύσεως Αὐτοῦ, τό πρόσωπον Αὐτοῦ ἐγένετο λαμπρότερον τοῦ ἡλίου καί τά ἱμάτια Αὐτοῦ λευκότερα τοῦ φωτός καί ἐνεφανίσθησαν ὁμιλοῦντες μετ’ Αὐτοῦ ὁ Μωϋσῆς, ὡς ἐκπρόσωπος τῶν τεθνεώτων, καί ὁ Ἠλίας, ὡς ἐκπρόσωπος τῶν ζώντων, διά τό πάθος Αὐτοῦ, τό ὁποῖον ἐπρόκειτο νά λάβῃ χώραν ἐρχόμενος εἰς Ἱερουσαλήμ. Ἐν ᾧ ταῦτα συνέβαινον «νεφέλη φωτεινή ἐπεσκίασεν αὐτούς καί φωνή ἠκούσθη ἐκ τῆς νεφέλης λέγουσα, οὗτός ἐστι ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ·ᾧ ηὐδόκησα, αὐτοῦ ἀκούετε».
Τό μυστήριον τοῦτο ἀπεκάλυψεν ὁ Ἰησοῦς εἰς τούς μαθητάς Αὐτοῦ, προκειμένου ἐπί τῇ μνείᾳ τούτου νά ἐνισχύωνται ἐν τῷ καιρῷ τῆς Σταυρώσεως Αὐτοῦ, πιστεύοντες καί ἐλπίζοντες καί εἰς τήν Ἀνάστασιν Αὐτοῦ.
Ὁ Κύριος παρέδωκε τό μυστήριον τοῦτο καί διά νά ὑπομνήσῃ εἰς τούς μαθητάς Αὐτοῦ καί εἰς τήν Ἐκκλησίαν ὅλην τό πρωτόκτιστον κάλλος, τό ὁποῖον εἶχεν ὁ ἄνθρωπος καί τό ὁποῖον ἀπώλεσε ἐξ αἰτίας τῆς πτώσεως καί τό ὁποῖον δύναται νά ἐπαναποκτήσῃ μεταμορφούμενος ἐν Αὐτῷ.
Διά τήν ἑορτήν ταύτην ἔλαβε χώραν ὁλονύκτιος ἀγρυπνία εἰς τήν Ἱεράν Μονήν Θαβωρίου Ὄρους, προεξάρχοντος τοῦ Πατρός ἡμῶν καί Πατριάρχου Ἱεροσολύμων κ.κ. Θεοφίλου καί συλλειτουργούντων Αὐτῷ τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ναζαρέτ κ. Κυριακοῦ καί τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καπιτωλιάδος κ. Ἡσυχίου, τοῦ ἡγουμένου τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Τιμίου Σταυροῦ Ἀρχιμανδρίτου π. Χριστοδούλου, τοῦ Προϊσταμένου τῆς Ρωσικῆς Πνευματικῆς Ἀποστολῆς εἰς Ἱεροσόλυμα (MISSIA) π. Βασιανοῦ, καί Ἱερέων τῆς περιοχῆς τῆς Γαλιλαίας, Ρωσοφώνων καί Ρουμανοφώνων, τοῦ Ἀρχιδιακόνου π. Μάρκου καί τοῦ Ἱεροδιακόνου π. Δοσιθέου, ψάλλοντος τοῦ π. Γεωργίου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἠλείας ἑλληνιστί καί τῆς χορῳδίας τῆς Ἄκκρης ἀραβιστί, παρουσίᾳ τοῦ Γενικοῦ Προξένου τῆς Ἑλλάδος εἰς τά Ἱεροσόλυμα κ. Δημητρίου Ἀγγελοσοπούλου.
Ἡ συμμετοχή τῶν προσκυνητῶν ἦτο ἐλαχίστη, λόγῳ τῶν ἀπαγορευτικῶν ἀντικανονικῶν μέτρων τῆς Ἰσραηλινῆς Ἀστυνομίας.
Εἰς τό Κοινωνικόν τῆς θείας Λειτουργίας ὁ Μακαριώτατος ἐκήρυξε τόν θεῖον λόγον διά τῆς κάτωθι προσφωνήσεως Αὐτοῦ ἑλληνιστί, ἀραβιστί καί ρωσιστί:
«Οὗτός ἐστιν ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός»… «Αὐτοῦ ἀκούετε». «Ὁ γάρ τοῦτον δεχόμενος ἐμέ δέχεται, τόν ἀποστείλαντα οὐ δεσποτικῶς ἀλλά πατρικῶς. Ὡς μέν γάρ ἄνθρωπος ἀποστέλλεται ὡς δέ Θεός ἐν ἐμοί μένει κἀγώ ἐν Αὐτῷ. Ὁ μή τιμῶν τόν μονογενῆ μου Υἱόν καί ἀγαπητόν οὐ τιμᾷ τόν Πατέρα, ἐμέ τόν πέμπψαντα Αὐτόν. «Αὐτοῦ ἀκούετε», ἔχει γάρ ζωῆς αἰωνίου ρήματα», κηρύττει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός.
Ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,
Εὐλαβεῖς Χριστιανοί καί προσκυνηταί,
Ἡμῖν ὁ Χριστός τάς ἑορτάς ἐκτετέλεκεν «οὐ γάρ ἔστι χαίρειν τοῖς ἀσεβέσιν, (Ἡσ. 48,22). Δι’ ἡμᾶς ὁ Χριστός ὥρισε τάς ἑορτάς. «Οὕτω δέν θά ἐπιτρέψω», λέγει Κύριος, «νά χαίρωσιν οἱ ἀσεβεῖς», κηρύττει ὁ θεηγόρος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, ἐπικαλούμενος τόν Προφήτην Ἡσαΐαν. Ἡ χάρις, λοιπόν, τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ συνήγαγε πάντας ἡμᾶς ἐκ τῶν περάτων τῆς Οἰκουμένης ἐν τῷ θαυμαστῶ τούτῳ Ὄρει Θαβώρ, ἵνα πανηγυρικῶς ἑορτάσωμεν τό μεγάλον καί ὑπερφυές γεγονός τῆς Μεταμορφώσεως Αὐτοῦ.
Τήν σημασίαν καί τόν σκοπόν τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ διατυπώνει μέ ἀκρίβειαν ὁ ὑμνῳδός τῆς Ἐκκλησίας λέγων: «Ἐπί τοῦ ὄρους μετεμορφώθης, καί ὡς ἐχώρουν οἱ Μαθηταί σου τήν δόξαν σου, Χριστέ ὁ Θεός ἐθεάσαντο, ἵνα ὅταν σε ἴδωσι σταυρούμενον, τό μέν πάθος νοήσωσιν ἑκούσιον, τῷ δέ κόσμῳ κηρύξωσιν, ὅτι σύ ὑπάρχεις ἀληθῶς, τοῦ Πατρός τό ἀπαύγασμα».
Ἀκούων εἰς τήν ἀδιάψευστον μαρτυρίαν τῶν Εὐαγγελιστῶν ὁ ὑμνῳδός ἐπισημαίνει τρία τινά: Πρῶτον, ὅτι ὁ Χριστός μετεμορφώθη ἐπί τοῦ Ὄρους Θαβώρ, ἔνθα οἱ μαθηταί Αὐτοῦ ἐθεώρουν ὅσον ἠδύναντο μέ τούς ὀφθαλμούς τούς πνευματικούς τήν ἐπιδειχθεῖσαν δόξαν Αὐτοῦ. Σημειωτέον ὅτι κατά τήν Μεταμόρφωσιν τό ἀνθρώπινον σῶμα τοῦ Χριστοῦ οὐδεμίαν ὑπέστη μεταβολήν ἀλλ’ ἐνεδύθη/ περιεβλήθη ἀπό κάποιαν φωτοειδῆ δόξαν. Ἡ μορφή τοῦ σώματος παρέμεινε καθώς ἦτο, τά χαρακτηριστικά τοῦ σώματος ἐχρωματίσθησαν ἐντονώτερον διά φωτοειδοῦς χρώματος, ὡς ἑρμηνεύει ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας: «Πεπρᾶχθαι δέ φαμεν τήν Μεταμόρφωσιν οὐχί δήπου τό σῶμα τό ἀνθρώπινον μεταβαλόντος τοῦ σώματος, ἀλλά δόξης τινός φωτοειδοῦς περιστελλούσης αὐτό· μείναντες γάρ τοῦ σώματος ἐπί τοῦ σχήματος, ἐπί τό ἐνδοξότερον οἱ χαρακτῆρες διά φωτοειδοῦς χρώματος διεχρώννυντο».
Τό δε φωτοειδές χρῶμα, τοὐτέστιν ἡ λάμψις τοῦ προσώπου τοῦ Χριστοῦ ὡς ἥλιος καί ἡ λευκότης τῶν ἱματίων Αὐτοῦ ὡς τό φῶς (Πρβλ. Ματθ. 17,2), δέν εἶναι ἄλλο ἀπό τό ἄκτιστον καί ἀπρόσιτον θεῖον φῶς, ὡς κηρύττει ὁ θεσπέσιος Παῦλος. «Φῶς οἰκῶν ἀπρόσιτον ὅν [Θεόν] εἶδεν οὐδείς ἀνθρώπων οὐδέ ἰδεῖν δύναται», (Α’ Τιμ. 6,16). Καί κατά τήν Βίβλον τῆς Ἐξόδου «τό εἶδος τῆς δόξης Κυρίου ὡς πῦρ φλέγον», (Ἐξόδ. 24,17).
Δεύτερον κατά τήν Μεταμόρφωσιν τοῦ Χριστοῦ ἐνεφανίσθησαν ἄνδρες δύο καί συνελάλουν Αὐτῷ, οἵτινες ἦσαν Μωϋσῆς καί Ἠλίας, οἱ ὀφθέντες ἐν δόξῃ ἔλεγον τήν ἔξοδον Αὐτοῦ, ἥν ἔμελλε πληροῦν ἐν Ἱερουσαλήμ», (Λουκ. 9,30). Κατά τόν ἅγιον Κύριλλον Ἀλεξανδρείας τό θέμα τῆς συνομιλίας ἦτο μέγα, ἀναφερόμενος εἰς τό σταυρικόν πάθος, τόν θάνατον, τήν Ἀνάστασιν καί τήν Ἀνάληψιν τοῦ Χριστοῦ. «Μωϋσῆς καί Ἠλίας περιεστηκότες τόν Ἰησοῦν προσελάλουν ἀλλήλοις τήν ἔξοδον Αὐτοῦ, ἥν ἔμελλε φησίν πληροῦν ἐν Ἱερουσαλήμ, τοὐτέστι τῆς μετά σαρκός οἰκονομίας τό μυστήριον καί τό ἐπί τοῦ σταυροῦ σωτήριον πάθος».
Τρίτον, ἀφορᾷ εἰς τήν γενομένην νεφέλην καί τήν ἐξ Αὐτῆς φωνήν λέγουσαν «οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, Αὐτοῦ ἀκούετε», (Λουκ. 9,35). Κατά τόν ἅγιον Ἰωάννην τόν Δαμάσκηνον, ἡ νεφέλη, ἡ ὁποία ἐπεσκίασε τόν Χριστόν δέν εἶναι ἄλλη ἀπό τό θεῖον φῶς, τό ὁποῖον ἀπεικόνιζε τήν ἀκτινοβολίαν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος: «Νεφέλη δέ φωτός ἐπεσκίασε τό σέλας, ζωγραφοῦσα τοῦ Πνεύματος», σχολιάζει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, ἐπικαλούμενος τόν Ἀπόστολον Παύλον λέγοντα: «Οἱ Πατέρες ἡμῶν πάντες ὑπό τήν νεφέλην ἦσαν», (Α’ Κορ. 10,1).
Ἐξηγῶν δέ τήν τοῦ Θεοῦ Πατρός φωνήν: «Οὗτός ἐστιν ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός, Αὐτοῦ ἀκούετε», (Λουκ. 9,35) λέγει ὁ Ἱερός Ἰωάννης: «Αὐτός γάρ [ὁ Χριστός] ἐν ὑπεροχῇ μένων τῆς οἰκείας θεότητος, μεταλαμβάνει τοῦ χείρονος ἐν Αὐτῷ θεουργῶν τό ἀνθρώπινον καί τῇ εἰκόνι τό ἀρχέτυπον μείγνυται καί τό οἰκεῖον κάλλος παραδείκνυσι σήμερον». Καί ἁπλούστερον: διατηρώντας ὁ ἴδιος ὁ Χριστός τήν ὑπεροχήν τῆς θεότητός Του, προσλαμβάνει τό κατώτερον τήν ἀξίαν, δηλαδή τόν ἄνθρωπον, θεοποιώντας μέ τόν Ἑαυτόν Του. Καί τό ἀρχέτυπον, δηλαδή ἡ Θεότης, ἀναμειγνύεται μέ τήν εἰκόνα, δηλαδή τήν ἀνθρωπότητα καί ὑποδεικνύει εἰς αὐτήν τό ἰδικόν τοῦ θεῖον κάλλος, ὡς λέγει καί ὁ ὑμνῳδός: «Θεός ὅλος ὑπάρχων, ὅλος βροτός γέγονας, ὅλῃ τῇ Θεότητι μίξας τήν ἀνθρωπότητα, ἐν ὑποστάσει σου, ἥν ἐν δυσί ταῖς οὐσίαις, Μωϋσῆς Ἠλίας τε, εἶδον ἐν ὄρει Θαβώρ».
Μέ ἄλλα λόγια, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, τά θεοπρεπῆ καί παράδοξα ὄντως γεγονότα τῆς σημερινῆς ἑορτῆς τῆς ἁγίας Μεταμορφώσεως τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ, τά ὁποῖα ἐγένοντο ἐν τῷ ἱερῶ τούτῳ ὄρει Θαβώρ, ἀποτελοῦν προοίμιον ἀλλά καί εἰκόνα καί προτύπωσιν τῆς μελλούσης καταστάσεως τῶν ἁγίων καί δικαίων, τῶν ὁποίων τήν λαμπρότητα ἐδήλωσεν Κύριος εἰπών: «Τότε οἱ δίκαιοι ἐκλάμψουσιν ὡς ὁ ἥλιος ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ Πατρός Αὐτῶν», (Ματθ. 13,43).
Ἡμεῖς δε, οἱ τιμῶντες τήν ἑορτήν ταύτην, ἱκετεύσωμεν τούς ἁγίους μαθητάς καί Ἀποστόλους, ἵνα σύν ταῖς πρεσβείαις τῆς Ὑπερευλογημένης Θεοτόκου καί Ἀειπαρθένου Μαρίας ἀξιωθῶμεν τόν φωτισμόν τῆς δόξης τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ. Ἀμήν. Ἔτη πολλά καί εἰρηνικά».
Τήν πρωΐαν τῆς ἡμέρας ταύτης ἐπετελέσθη θεία Λειτουργία ὑπό τόν Μητροπολίτην Ναζαρέτ κ. Κυριακόν, συλλειτουργούντων ἐλαχίστων Ἱερέων καί μετεχόντων ἔτι ἐλαχίστων προσκυνητῶν καί Ἀραβοφώνων πιστῶν, λόγῳ τῶν ἀπαγορευτικῶν μέτρων τῆς Ἀστυνομίας.
Τήν μεσημβρίαν τῆς ἡμέρας ταύτης ὁ ἀνακαινιστής τῆς Ἱερᾶς Μονῆς ἡγούμενος Ἀρχιμανδρίτης π. Ἱλαρίων παρέθεσε τράπεζαν μετ’ ἰχθύων εἰς τόν Μακαριώτατον καί τήν συνοδείαν Αὐτοῦ.
Ἐκ τῆς Ἀρχιγραμματείας