Μ.Μ.Ε. και πρόσωπο
Του Δημητρίου Λυκούδη, θεολόγου
Ενδεικτικά της σχάσης και της διάστασης που επέφεραν και καλλιεργούν τα Μ.Μ.Ε. μεταξύ των ανθρώπων και της γενικότερης κοινωνικής συνοχής είναι όσα υποστηρίζει ο επικοινωνιολόγος Ντένις ΜακΚουέϊλ.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η μαζική επικοινωνία έχει την ικανότητα να συνενώσει τα απομονωμένα άτομα ενός μεγάλου πληθυσμιακού χώρου ή και ακόμη να ενσωματώνει τους νεοεισαγόμενους μέσα στα στικά κέντρα, εξασφαλίζοντάς τους μια κοινή κλίμακα αξιών, πληροφοριών και ιδεών και ταυτόχρονα βοηθώντας τους να διαμορφώσουν ταυτότητες. Με άλλα λόγια, τα Μ.Μ.Ε. δείχνουν και εκφράζουν έστω και θεωρητικά, ότι μπορούν να υποστηρίζουν και παράλληλα να οδηγούν στην ανατροπή της κοινωνικής συνοχής και στον ετεροπροσδιορισμό της ανθρώπινης αρχοντιάς και αξιοπρέπειας[1].
Επιπρόσθετα, η επίδραση των Μ.Μ.Ε. πέρα από την καθαρά εμπορευματική αλλοτρίωση που στηρίζεται στη διαφήμιση[2], επιτελεί και μια όχι λιγότερης σημασίας πολιτιστική αλλοτρίωση, η οποία κυριαρχεί στη διαμόρφωση της ψυχοσύνθεσης του ανθρώπου στον μεταμοντέρνο κόσμο[3].
Παραπομπές:
[1] ΜακΚουέϊλ Ντένις, Εισαγωγή στη θεωρία της Μαζικής Επικοινωνίας, (μτφρ. Στέλιος Παπαθανασόπουλος), εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 1997, σελ. 127.
[2] Πρβλ. Αυτόθι, σελ. 321: «Οι συνέπειες της διαφημιστικής χρηματοδότησης, το περιεχόμενο των Μ.Μ.Ε. αποτελεί ένα μόνιμο θέμα συζήτησης. Από τη μία πλευρά, είναι φανερό ότι η δόμή του μεγαλύτερου μέρους της βιομηχανίας των Μ.Μ.Ε. στις περισσότερες καπιταλιστικές χώρες απεικονίζει τα συμφέροντα των διαφημιστών – κάτι που έχει εξελιχθεί παράλληλα με άλλες κοινωνικές και οικονομικές μεταβολές. Δεν είναι τυχαίο ότι η αγορά των Μ.Μ.Ε. συχνά συμβαδίζει με άλλες καταναλωτικές αγορές. Τα περισσότερα Μ.Μ.Ε. τις ελεύθερής αγοράς αποβλέπουν στο να μεγιστοποιήσουν τις ανάγκες των διαφημιστών και να εξυπηρετήσουν τα δικά του συμφέροντα ως μια φυσιολογική κατάσταση λειτουργίας. Η “φυσιολογική” επιρροή εκτείνεται στην εναρμόνιση του περιεχομένου των Μ.Μ.Ε. με τις καταναλωτικές προτιμήσεις του κοινού στο οποίο στοχεύουν οι διαφημιστές. Η μορφή, το ύφος, ο σχεδιασμός και ο προγραμματισμός των Μ.Μ.Ε. συχνά αντικατοπτρίζουν τα συμφέροντα των διαφημιστών».
[3] Γαϊτάνη Βασιλείου, Το κείμενο του Zean Baudrillard «The precession of Simulacra» και η ερμηνεία των διαστάσεων της υπερπραγματικότητας, Αθήνα 2008, σελ. 54.
