Πάντοτε μου έκανε εντύπωση ο λόγος του σοφού Σολομώντος: «Καιρός του σιγάν και καιρός του λαλείν» (Εκκλ. Γ΄ 7). Αυτή τη φορά όμως έμελλε να το διαπιστώσω στην πράξη.
Ο Γιώργος είναι γνωστός μου, φίλος μου από χρόνια. Τα λέμε συχνά, κουβεντιάζουμε για ποικίλα θέματα. Κάποιο απόγευμα τις προάλλες τηλεφωνούσε σε κάποιον στενό συγγενή του και βρέθηκα κι εγώ εκεί κοντά. Κάποιο σοβαρό θέμα συζητούσαν, οικογενειακό κάποιο πρόβλημα ακανθώδες υπήρχε. Καθώς τον άκουγα να μιλάει, κατάλαβα ότι ο συνομιλητής του είχε διαφορετική άποψη για το συγκεκριμένο θέμα. Μα δεν μπορούσαν ούτε στα αυτονόητα να συμφωνήσουν. Τελικώς, ο φίλος μου ύψωσε τον τόνο της φωνής του και κατέβασε το ακουστικό με θόρυβο στο τηλέφωνο. Είχε νευριάσει, ξεφυσούσε αγανακτισμένος.
Πήγα τότε κοντά του και φιλικά του είπα δύο λέξεις. Δυο λέξεις που τόσο συχνά τις ακούμε κάθε μέρα: Μη λες απλά: «Κάνε υπομονή».
Ο φίλος μου ξεροκατάπιε, με κοίταξε στα μάτια και με πόνο μου είπε: «Μη λες τόσο εύκολα αυτές τις δύο λέξεις σ’ έναν που βλέπεις ότι βρίσκεται σε κατάσταση εκνευρισμού». Απομακρύνθηκα για λίγο. Κατόπιν κάθισα και σκέφτηκα αυτό που μου είπε.
Εγώ χωρίς παρόμοια προβλήματα, εκ του ασφαλούς πήγα να υποδείξω τον σωστό τρόπο αντιμετώπισης, να συμβουλέψω, να ρίξω λάδι στην τρικυμισμένη θάλασσα της ψυχής του φίλου μου. Μόνο που αυτό λειτούργησε σαν λάδι που έπεσε στη φωτιά και τον εκνεύρισα περισσότερο. Ήταν σωστή η προτροπή μου, αλλά άκαιρη. Ειπώθηκε σε ακατάλληλη στιγμή. Βεβαίως η υπομονή είναι μεγάλη αρετή, δύναμη, περικλείει ελπίδα, κουράγιο, καρτερία. Όμως η συμβουλή έφερε αντίθετο αποτέλεσμα.
Πόσες φορές, σκέφτηκα, λέω τέτοια λόγια! Αν περνούσα κι εγώ τα ίδια ή ανάλογα προβλήματα, θα καταλάβαινα καλύτερα τον φίλο μου. Τώρα είχα βεβαίως καλή διάθεση. Αλλά η συμβουλή ξεκίνησε απ’ το μυαλό και βγήκε από τα χείλη. Έμοιαζε με πέτρα όμως και με βέλος που τρυπάει. Η καρδιά δεν συμμετείχε. Ήταν αμέτοχη. Γι’ αυτό όχι μόνο δεν οικοδόμησε, δεν παρηγόρησε αλλά έφερε και αντίθετο αποτέλεσμα. Ερέθισε την πληγή, αύξησε τον πόνο.
Πόσες φορές μας ξεφεύγουν εύκολα τέτοιες συμβουλές σε δυσκολεμένους ανθρώπους: «Κάνε κουράγιο», «μη στενοχωριέσαι», «όλα θα περάσουν», «κάνε υπομονή»! Όταν όμως χτυπήσει την πόρτα της ψυχής μας, της υγείας μας, της οικογένειάς μας, της εργασίας μας κάποια δυσκολία σοβαρή, τότε μοιάζουμε μ’ αυτούς που μπαίνουν στο χορό να χορέψουν, αλλά χάνουν τα βήματα και παραπατάνε, ενώ λίγο πριν συμβούλευαν τους άλλους πως να χορεύουν.
Αυτοί είμαστε οι άνθρωποι. Αδύνατοι με το Α κεφαλαίο. Οι συμβουλές μας όταν έχουν μόνο συμμετοχή του μυαλού, είναι μόνο λόγια. Όταν όμως περικλείουν μέσα τους και συμμετοχή της καρδιάς και λεχθούν στην κατάλληλη ώρα και με κατάλληλο τρόπο, τότε μπορούν να γλυκάνουν, να ενισχύσουν, να στηρίξουν τον συγγενή, τον φίλο, τον συνεργάτη. Και μεις οι ίδιοι πόσο ευκολότερα δεχόμαστε μια προτροπή, όταν γνωρίζουμε ότι αυτός που μας την απευθύνει μιλάει μόνο από αγάπη και ενεργεί με διάκριση! Ας είμαστε λοιπόν περισσότερο προσεκτικοί σε συμβουλές «εκ του ασφαλούς» στις δυσκολίες των συνανθρώπων μας.
Περιοδικό «Ο Σωτήρ», Τεύχος 2149/ Ησυχαστήριο Αγίας Τριάδος