Μονή Αγίας Λαύρας: Το μοναστήρι που υψώθηκε το Λάβαρο της Επαναστάσεως
Η Ιερά Μονή Αγίας Λαύρας βρίσκεται 5 χλμ νοτιοδυτικά της πόλης των Καλαβρύτων και είναι ευρύτατα γνωστή ως η Μονή όπου στις 18 Μαρτίου του 1821 υψώθηκε το λάβαρο της Ελληνικής Επανάστασης από τον Μητροπολίτη Παλαιών Πατρών Γερμανό και το επαναστατημένο πλήθος, καθώς επί τουρκοκρατίας η περιοχή αποτελούσε κέντρο Εθνικής Δράσης.
Η Μονή Αγίας Λαύαρας ξεκίνησε, σύμφωνα με την παράδοση τη λειτουργία της, την περίοδο της αυτοκρατορίας του Νικηφόρου Φωκά. Χτίστηκε το 961 μ.Χ. από τον ασκητή της Μονής της Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους, Ευγένιο, στη θέση Παλαιομονάστηρο, δυτικά του σημερινού μοναστηριού.
Κατά τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του το μοναστήρι ήταν μετόχι της Μονής αυτής του Αγίου Όρους, όταν όμως ο αριθμός των μοναχών αυξήθηκε σημαντικά, το μοναστήρι ανεξαρτητοποιήθηκε.
Το πρώτο χτύπημα στη Μονή επέφεραν, το 1585, οι Τούρκοι πυρπολώντας τη. Αυτό ήταν μόνο η αρχή, καθώς από το 1600 και έπειτα το μοναστήρι υφίστατο συνεχείς λεηλασίες ή καταστροφές, άλλοτε από τις επιδρομές των Τούρκων ή των Αλβανών και άλλοτε από φυσικές καταστροφές.
Οι Γερμανοί κατακτητές, βέβαια, ήταν εκείνοι που επέφεραν την τελευταία σημαντική καταστροφή, το 1943. Κατακαίοντας ολόκληρη την περιοχή των Καλαβρύτων έφθασαν και στη Μονή, την οποία πυρπόλησαν και σκότωσαν τους μοναχούς.
Αρχιτεκτονική
Όταν τελείωσε ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος η Μονή της Αγίας Λαύρας ανοικοδομήθηκε εκ νέου λαμβάνοντας την τελική της μορφή, που έχει ως σήμερα.
Στη μέση του περιβόλου της ορθώνεται ο ναός, ο οποίος είναι μία βασιλική με τρούλο, και γύρω βρίσκονται τα κελιά των μοναχών. Πριν εισέλθει κανείς στο ναό θα συναντήσει, στη δεξιά πλευρά της εισόδου, το μικρό εκκλησάκι όπου ευλογήθηκε η Επανάσταση του Γερμανού το 1821.
Πολύτιμα ιερά κειμήλια
Το πρώτο αντικείμενο που καλείται να θαυμάσει κάποιος επισκέπτης της Μονής είναι το λάβαρο που υψώθηκε από τους επαναστάτες το 1821 και φυλάσσεται εκεί. Ακόμα, θα δει κανείς τον επιτάφιο του 1754, κεντημένο στη Σμύρνη, την κεντημένη στην Κωνσταντινούπολη εικόνα του Αγίου Γεωργίου, τα άμφια του Παλαιών Πατρών Γερμανού, εγκόλπια, ξυλόγλυπτους σταυρούς και άλλα.
Το αρχαιότερο από τα περίπου 3000 έντυπα που βρίσκει κανείς στη βιβλιοθήκη της Μονής χρονολογείται από το 1502.
Το μοναστήρι κατέχει και πολλά ιερά λείψανα, όχι μόνο τοπικών Αγίων, αλλά και άλλων, όπως την κάρα του Αγίου Αλεξίου, την κάρα του αγίου Φιλαρέτου, λείψανα των Αγίων Παντελεήμονος, Παρασκευής, Αναργύρων και άλλα.
