Αλλά η υπακοή πρέπει να γίνεται με ταπεινοφροσύνη, διότι ο πειρασμός μάς πολεμάει πάρα πολύ και, αν δεν έχουμε ταπεινοφροσύνη, μπορεί να μας ανακατεύει ο πειρασμός με διάφορες υποψίες και με διάφορες κακές σκέψεις, για να μπαίνει μέσα μας, να μη μας αφήνει ελεύθερους να προσευχόμαστε και να βάλουμε θεμέλιο για το μοναχικό βίο. Γι’ αυτό απ’ την αρχή ακόμα πρέπει ο αρχάριος να αποκτήσει μέσα στην καρδιά του, μέσα στην ψυχή του ταπεινοφροσύνη. Ό,τι και να του πει ο Γέροντας ή κάποιος απ’ τη συνοδεία, πρέπει να πει ότι αυτή η κουβέντα, αυτές οι συμβουλές, δεν είναι από αλλού, αλλά από τον Θεό. Έτσι να το υπολογίζει, για να μένει ήσυχη η ψυχή του. Διότι καθένας από εμάς, μόνον τότε μπορεί να προσεύχεται και να πει την προσευχή του, δηλαδή να βλέπει τον δρόμο του Θεού σαν αστραπή, όταν έχουμε ταπεινοφροσύνη και ησυχία.
Με την ταπεινοφροσύνη είναι δεμένα αυτά τα πράγματα. Δεν μπορείς να κάνεις υπακοή, αν δεν έχεις ταπεινοφροσύνη. Βλέπεις ότι τότε μόνο μπορείς να κάνεις υπακοή και να κόβεις το θέλημά σου, όταν έχεις ταπεινοφροσύνη. Αυτά είναι δεμένα το ένα με το άλλο. Κάνε υπακοή ό,τι και να συμβεί. Και να σε μαλώσει ο γέροντάς σου ή κάποιος άλλος από τη συνοδεία, πρέπει να πεις «ευλόγησον, εγώ φταίω», για να μπορέσουμε να απομακρυνθούμε από τα ακάθαρτα πνεύματα, επειδή ο μοναχός πολύ πολεμιέται από αυτά. Ο Σατανάς ξέρει ότι, αφού έπεσε αυτός με όλο το τάγμα του από τον ουρανό από εγωισμό, ο Θεός θέλει να συμπληρώσει όλα εκείνα τα μέρη με τους καλούς μοναχούς και τους καλούς χριστιανούς. Ξέρει ακόμη ότι μόνο με την ταπεινοφροσύνη μπορούμε να φτάσουμε εκεί, γι’ αυτό πολεμάει εμάς με το να μην ακούμε τον γέροντά μας, και σιγά-σιγά να βάλει μέσα μας, μέσα στην ψυχή μας τον εγωισμό, διότι όποιος έχει εγωισμό, όποιος έχει υπερηφάνεια, αυτός δεν μπορεί να περάσει τα τελώνια, που υπάρχουν, για να πάει η ψυχή του στον ουρανό!
Η υπακοή είναι αναγκαία και μέσα σε μία οικογένεια. Αν ο αρχηγός είναι πάντοτε σοβαρός και θέλει να γίνεται μόνο ό,τι θέλει αυτός… Μπορεί να έχει δίκιο αυτός, αλλ’ ας υποθέσουμε ότι η γυναίκα του είναι λίγο νευρικιά, λίγο επιπόλαιη και πετάει κουβέντες, που δεν τον συμφέρουν, ε, τότε ο άντρας πρέπει να κάνει υπομονή. Διότι, όταν παντρεύτηκαν, τι είπε ο νέος; «Καλύτερη κόρη απ’ αυτή δεν υπάρχει, αυτή είναι για μένα» και την πήρε με αγάπη. Στη συνέχεια όμως αποδείχτηκε ότι δεν είναι έτσι, όπως τη νόμιζε αυτός, αλλ’ είναι νευρικιά, είναι…! Ε, τότε πρέπει αυτός να κάνει υπομονή, διότι αυτό είναι δικός του σταυρός. Μόνος του τη διάλεξε, δεν τον βίασε κανείς.
Κι όταν μπαίνουν μέσα σου διάφορες υποψίες, που της γυναίκας δεν της αρέσει το ένα, το άλλο, τότε πρέπει να κάνεις υπομονή. Ο εγωισμός παντού χαλάει. Και, όταν κάνεις υπομονή, όταν έρχεται η γυναίκα στη θέση της που είναι πιο ήρεμη, τότε μπορείς να της το αναφέρεις με γλυκά λόγια, και τότε αυτή διορθώνεται. Διότι η Αγία Γραφή γράφει ότι σώνεται η γυναίκα, που δεν είναι εντάξει, με τον άντρα, που είναι καλός χριστιανός, όπως και, αντίθετα, σώνεται ο άνδρας, που δεν είναι εντάξει, με τη γυναίκα, που είναι καλή χριστιανή. Δηλαδή πρέπει να υπάρχει συνεννόηση. Και ο κάθε ένας να βλέπει μήπως έχει ο άλλος δίκιο, και τότε να του λέει, «να ‘ναι ευλογημένο». Γιατί, όταν έρχεται ο θυμός, είναι σαν τα κύματα των θαλασσών, που πότε είναι μικρά και πότε είναι μεγάλα. Κι όταν ο άνθρωπος συνέρχεται, γνωρίζει ο ίδιος ότι δεν μίλησε καλά και μονάχος του διορθώνεται.
Και τα παιδιά πρέπει να κάνουν καλές παρέες. Διότι από τη μικρή ηλικία μπαίνει ο πειρασμός μέσα στην ψυχούλα τους και ύστερα τι κάνεις; Αλλά το χειρότερο που είναι σήμερα στην ανθρωπότητα, είναι οι τηλεοράσεις, που καταστρέφουν όχι μόνο τα παιδιά αλλά και τους μεγάλους, τους ηλικιωμένους.
Καταστρέφονται, βλέποντας εικόνες άσχημες, όχι σοβαρές. Αυτές τις τηλεοράσεις τις ανακάλυψε ο Σατανάς και αυτοί που τον ακολουθούν. Έβγαλαν την τηλεόραση κι έβαλαν τέτοιες εικόνες, για να καταστρέφεται η ανθρωπότητα.
Με τις τηλεοράσεις, αν υπάρχουν θεοφοβούμενοι άνθρωποι, μπορούν να βάζουν εικόνες σοβαρές. Μπορούν να δείχνουν όλα τα καλά, δηλαδή αυτά που ωφελούν την ψυχή μας, που ωφελείται ο χριστιανισμός απ’ αυτά, για να μπορέσουν να μας βοηθήσουν, για να κερδίσουμε την βασιλεία των ουρανών. Αλλά, επειδή ο κόσμος κλίνει προς τον Σατανά, δεν βάζουν εικόνες σοβαρές στην τηλεόραση, για να καταστρέφεται καθένας από μας, για να μην είναι κανένας καθαρός από μας μπροστά στον Θεό. Διότι ο Κύριος έτσι λέει: όπως δηλαδή εγώ Άγιος είμαι, έτσι και σεις να είστε άγιοι. Να είμαστε σύμφωνοι με τις συμβουλές Του. Ενώ, αν δεν είμαστε άγιοι, δεν μας δέχεται στη βασιλεία των ουρανών. Βλέπεις; Πρέπει να προσπαθούμε να είμαστε εντάξει, σύμφωνα με τις συμβουλές της Εκκλησίας, με τις συμβουλές των Αγίων Πατέρων, που μας έδειξαν πώς να βαδίζουμε. Μόνον τότε, όταν ακούμε και εφαρμόζουμε τις συμβουλές του Θεού, έχουμε ελπίδα να κερδίσουμε τη βασιλεία των ουρανών.
Εμείς έχουμε ελπίδα στην Παναγία, που μας έφερε εδώ! Τίποτα δεν κάνουμε, αλλά έχουμε ελπίδα στην Παναγία, που μας έφερε στο περιβόλι της, για να σωθούμε, διότι δεν ζητάμε τίποτα άλλο, ούτε μεγαλεία, ούτε πλούτη, ούτε τίποτε άλλο! Την σωτηρία, μόνο την σωτηρία της ψυχούλας μας ζητάμε!
Από το περιοδικό “Όσιος Φιλόθεος της Πάρου” 2, 5 Αυγ. 2001, έκδ. Ορθόδοξος Κυψέλη, σ. 38 (αποσπάσματα).