Τρία είναι τα ουσιαστικά από τα Ιερά Μυστήρια της Εκκλησίας μας:
– Η Θεία σύσταση,
– Η ορατή μορφή και
– Η μετάδοση της Θείας Χάριτος.
Το Ιερό Μυστήριο του Βαπτίσματος: το ίδρυσε ο ίδιος ο Κύριος μετά την Ανάστασή του, όταν στους μαθητές του έδωσε εντολή να μεταφέρουν την πίστη σε όλα τα έθνη της γης και να Βαπτίζουν τους ανθρώπους στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος.
Το Ιερό Χρίσμα: σφραγίζει με τις δωρεές του Αγίου Πνεύματος και την νέα ύπαρξη μετά το Βάπτισμα, να εισέλθει στην Οδό των Πνευματικών Αγώνων και ν’ αξιοποιήσει υποκειμενικά το αγαθό του Ιερού Βαπτίσματος.
Το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας: ίδρυσε απ’ ευθείας ο Κύριος Ιησούς Χριστός, το εσπέρας πριν του Πάσχα.
Ο Κύριος λαβών άρτον: τον ευλόγησε και αφού τον έκοψε τον έδωσε στους Μαθητές του, είπε: «Λάβετε, φάγετε τουτό εστί το Σώμα μου». Ομοίως, αφού έλαβε το Ποτήριο και ευχαρίστησε, και είπε: «Πίετε εξ’ αυτού πάντες τούτο έστι το Αίμα μου το της Καινής Διαθήκης το περί πολλών εκχυνόμενον».
Η Θεία Κοινωνία μας ενώνει με το Χριστό αλλά και μεταξύ μας. Ο Ιερός Αυγουστίνος γράφει ότι: είναι σημείο ενότητος ανάμεσα εμάς τους ανθρώπους και δεσμός αγάπης. Ιδιαίτερα κατά τις στιγμές των πειρασμών και των θλίψεων, στις διάφορες ασθένειες και δοκιμασίες η Θεία Μετάληψη είναι φάρμακο και για την ψυχή και για το σώμα.
Δεν επιτρέπεται όμως: ο Χριστιανός Ορθόδοξος να Κοινωνήσει των αχράντων Μυστηρίων από Ρωμαιοκαθολικό ούτε Ρωμαιοκαθολικός από Ορθόδοξο. Είναι πολύ μεγάλη αμαρτία.
Το Μυστήριο της Ιερωσύνης: για τον Ιερατικό βαθμό των Διακόνων λέγεται ότι οι Απόστολοι «προσευξάμενοι επέθηκαν αυτοίς τας Χείρας». Για τους Πρεσβυτέρους, διώριζαν δια Χειροτονίας στις κατά τόπους Εκκλησίες ο Απόστολος Παύλος και Ιδρυτής της Εκκλησίας μας και ο Βαρνάβας. Ομοίως και οι Απόστολοι κατέλιπον δια Χειροθεσίας διαδόχους αυτών στο Επισκοπικό Αξίωμα, όπως ο Παύλος τον Τιμόθεο στην Έφεσο και τον Τίτο στην Κρήτη.
Το Ιερό Μυστήριο του Γάμου: τον φυσικό αυτό δεσμό ο Σωτήρας ανύψωσε σε Μυστήριο στην Καινή Διαθήκη. Κλασικό σχετικά είναι το χωρίο προς: (Εφεσ. 5ο Κεφ. παράγραφοι: 23-25), όπου ο Απόστολος Παύλος χαρακτηρίζει την ένωση ανδρός και γυναικός σαν Εικόνα της Μυστηριακής ενώσεως του Ιησού Χριστού μετά της Εκκλησίας, συνάγων ότι ο άνδρας οφείλει ν’ αγαπά τη γυναίκα του, όπως ο Χριστός αγάπησε την Εκκλησία.
Το Ιερό Μυστήριο του Ευχελαίου: η Ακολουθία του Ιερού Ευχελαίου τελείται και σε ελαφρές ασθένειες και κυρίως την Μεγάλη Τετάρτη για όλους.