Ψαλμοίς και Ύμνοις: Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς
Το Ευαγγελικό Ανάγνωσμα και οι ύμνοι της σημερινής ημέρας, Β’ Κυριακής των Νηστειών στο dogma.gr.
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς ήταν δεινός θεολόγος και διαπρεπέστατος ρήτορας και φιλόσοφος. Δεν γνωρίζουμε το χρόνο και τον τόπο της γέννησής του. Ξέρουμε όμως, ότι κατά το πρώτο μισό του 14ου αιώνα μ.Χ. ήταν στην αυτοκρατορική αυλή της Κωνσταντινούπολης, απ’ οπού και αποσύρθηκε στο Άγιο Όρος χάρη ησυχότερης ζωής, και αφιερώθηκε στην ηθική του τελειοποίηση και σε διάφορες μελέτες.
Το Ευαγγελικό Ανάγνωσμα της Β΄ Κυριακής των Νηστειών, (Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά), ακούμε από τον Αρχιμ. Ειρηναίο Νάκο Προϊστάμενο του I.N. Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Καλλιθέας.
Το Απολυτίκιο και τους Αίνους του Όρθρου της Β΄ Κυριακής των Νηστειών, (Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά), ακούμε από τον Γεώργιο Δεμελή, Λαμπαδάριο του Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου Αμπελοκήπων, αυτόν τον τόσο ιστορικό ναό των Αθηνών στον οποίο διετέλεσε Πρωτοψάλτης, ο Άρχων Πρωτοψάλτης της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας αείμνηστος Θρασύβουλος Στανίτσας.
Το 1335 μ.Χ. ο Άγιος Γρηγόριος με τους δύο αποδεικτικούς λόγους του «Περί εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος», ήλθε σε σύγκρουση με τον Βαρλαάμ τον Καλαβρό, ο οποίος δίδασκε πως ο άνθρωπος δεν μπορεί να γνωρίσει το Θεό, κι ακόμα περισσότερο δεν μπορεί να ενωθεί μαζί Του. Κατά τα λεγόμενα του Βαρλαάμ, ο Θεός είναι «κλειστός στον εαυτό του» και δεν μπορεί να ενωθεί με τους ανθρώπους. Επομένως, οι «ησυχαστές», οι μοναχοί δηλαδή εκείνοι που έλεγαν ότι μπορεί ο άνθρωπος, αν έχει καθαρή καρδιά και αν συγκεντρωθεί στην «καρδιακή προσευχή» (το «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ Θεού, ελέησόν με»), να ενωθεί με το Θεό και να φωτισθεί και να δει το Άκτιστο φως, ασχέτως της μόρφωσής του, δεν ήταν Ορθόδοξοι αλλά «μεσσαλιανιστές» και «ομφαλόψυχοι». Μετά από αυτές τις τοποθετήσεις του Βαρλαάμ, ο Παλαμάς εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη από όπου και άρχισε τον αγώνα «υπέρ των Ιερώς ησυχαζόντων», δηλ. αυτών που ασκούσαν τον ησυχασμό, συγγράφοντας μάλιστα και τους ομώνυμους λόγους του. Το ζητούμενο της πάλης αυτής ήταν κυρίως το μεθεκτικόν ή αμέθεκτον της θείας ουσίας. Ο άγιος Γρηγόριος, οπλισμένος με μεγάλη πολυμάθεια και ισχυρή κριτική για θέματα αγίων Γραφών, διέκρινε μεταξύ θείας ουσίας αμεθέκτου και θείας ενεργείας μεθεκτής. Και αυτό το στήριξε σύμφωνα με το πνεύμα των Πατέρων και η Εκκλησία επικύρωσε την ερμηνεία του με τέσσερις Συνόδους. Στην τελευταία, που έγινε στην Κωνσταντινούπολη το 1351 μ.Χ., ήταν και ο ίδιος ο Παλαμάς. Αλλά ο άγιος Γρηγόριος έγραψε πολλά και διάφορα θεολογικά έργα, περίπου 60.
