Ψαλμοίς και Ύμνοις: Το Απολυτίκιο του Γενεσίου της Θεοτόκου
Η γέννηση της Παναγίας αναγγέλλεται από τον άγγελο ύστερα από πολύχρονη ατεκνία των γονέων της.
Το Απολυτίκιο του Γενεσίου της Θεοτόκου ακούμε από τον Γεώργιο Δεμελή, Πρωτοψάλτη του Ιερού Ναού Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου, Πολιούχου της πόλεως των Αθηνών:
Ἡ γέννησίς σου Θεοτόκε, χαρὰν ἐμήνυσε πάσῃ τῇ οικουμένῃ, ἐκ σοῦ γὰρ ἀνέτειλεν ὁ Ἥλιος τῆς δικαιοσύνης, Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, καὶ λύσας τὴν κατάραν, ἔδωκε τὴν εὐλογίαν, καὶ καταργήσας τὸν θάνατον, ἐδωρήσατο ἡμῖν ζωὴν τὴν αἰώνιον.
Άγγελος γνωστοποιεί τη γέννηση και άλλων βιβλικών προσώπων: του Σαμψών, του Σαμουήλ, του Ιωάννη του Προδρόμου. Η γέννηση όμως της Παναγίας διαφέρει, διότι είναι «τοῦ Ἀδάμ ἡ ἀνάπλασις καί τῆς Εὔας ἡ ἀνάκλησις· τῆς ἀφθαρσίας ἡ πηγή καί τῆς φθορᾶς ἀπαλλαγή, δι᾽ ἧς ἡμεῖς ἐθεώθημεν καί τοῦ θανάτου ἐλυτρώθημεν…» (Δοξαστικό τῆς λιτῆς).
Τη σύγκριση μεταξύ της μητέρας της Παναγίας και άλλων άτεκνων γυναικών της Αγίας Γραφής κάνει ωραιότατα το γ’ στιχηρό του Εσπερινού της εορτής (του πλ. β’ ήχου): «Εἰ καί θείῳ βουλήματι, περιφανεῖς στεῖραι γυναῖκες ἐβλάστησαν, ἀλλά πάντων ἡ Μαρία τῶν γεννηθέντων θεοπρεπῶς ὑπερέλαμψεν· ὅτι καί ἐξ ἀγόνου παραδόξως τεχθεῖσα μητρός, ἔτεκεν ἐν σαρκί τόν ἁπάντων Θεόν, ὑπέρ φύσιν ἐξ ἀσπόρου γαστρός…».
Όπως βλέπουμε σ’ όλα σχεδόν τα τροπάρια της ιερής ακολουθίας του Γενεθλίου της Υπεραγίας Θεοτόκου, οι ιεροί υμνογράφοι τονίζουν, παράλληλα με τη γέννησή της, και το ρόλο της ως Μητέρας του Θεού. Ακόμη, στη λύση της στείρωσης της Άννας διαβλέπουν κατά τη διδασκαλία των Πατέρων της Εκκλησίας τη λύση της στείρωσης της ανθρώπινης φύσης, η οποία θα απολαύσει τους καρπούς της θείας χάριτος. Η χάρη αυτή «καρπογονείν λαμπρώς απάρχεται» με τη γέννηση της Θεοτόκου. Όπως το λέει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, «σήμερον αρχή σωτηρίας τω κόσμω». «Εν σοι της φθορας ελυτρώθημεν». Γι’ αυτό «χαράν μηνύει, η γέννησίς σου, πάση τη οικουμένη» , όπως λένε οι υμνογράφοι της εορτής στη Θεοτόκο.
