Το νέο προζύμι γίνεται δύο φορές το χρόνο. Στη γιορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού 14 Σεμπτεβρίου και την Γ΄ Κυριακή των Νηστειών, δηλαδή της Σταυροπροσκυνήσεως.
Πώς γίνεται να παρασκευάσουμε νέο προζύμι χωρίς μαγιά
Οι νοικοκυρές πέρνου ένα κλαδί βασιλικό από τα χέρια του ιερέα. Σ’ ένα δοχείο βάζουν λίγο χλιαρό νερό.
Ακολούθως, ρίχνουν μόνο αλεύρι και ανακατεύουν μέχρι να γίνει πηκτός χυλός και από πάνω βάζουν σε σχήμα σταυρού το ευλογημένο κλαδί του βασιλικού.
Άλλες νοικοκυρές συνηθίζουν να βράζουν τον βασιλικό και αυτό το χλιαρό νερό να το χρησιμοποιούν στην παρασκευή του χυλού. Τυλίγουν το δοχείο με μια καθαρή πετσέτα και το αφήνουν μερικές ώρες «να γίνει».
Το θαυμαστό είναι ότι το προζύμι γίνεται χωρίς την προσθήκη ενζύμου-μαγιάς, δηλαδή με την ενέργεια της χάριτος του Τιμίου Σταυρού.
Αυτόπτες μάρτυτες, οι οποίο βρέθηκαν στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως, είδαν το εξής θαυμαστό, το οποίο και ομολογούν.
Πίσω από το προσκυνητάρι της εικόνας του Ευαγγελισμού, όπου και βρίσκεται στο Καθολικό της Μονής βρίσκονται δύο ράφια. Οι πατέρες που έχουν το διακόνημα να ζυμώνουν τα πρόσφορα και τα ψωμιά έφεραν ένα δοχείο με το χυλό και το τοποθέτησαν στο κάτω ράφι. Στο πάνω ράφι βάζουν μετά την ακολουθία το βασιλικό με τον τίμιο σταυρό. Στο χυλό επάνω δεν βάζουν απολύτως τίποτε. Με την ενέργεια του Τιμίου Σταυρού μεταβάλλεται σε προζύμ.