Τα πλούτη των ανθρώπων και τα πλούτη του Θεού
Στην Κιβωτό της Ορθοδοξίας
Του Χαραλάμπους Μ. Μπούσια,
Μεγάλου Υμνογράφου της Εκκλησίας της Αλεξανδρείας
Ο Θεός μας είναι «ο πλούσιος εν ελέει» (Εφεσ. β΄ 4), «πλούσιος εν οικτιρμοίς», οικτίρμων και ελεήμων ο μακρόθυμος και πολυέλεος», ο ευιλατεύων πάσας τας ανομίας μας, ο ιώμενος πάσας τα νόσους μας, ο λυτρούμενον εκ φθοράς την ζωήν μας, τον στεφανούντα μας εν ελέει και οικτιρμοίς σύμφωνα, με τον προφητάνακτα Δαβίδ (Ψαλμ. 102, 3-4). Ο Λόγος Του, ο Κύριός μας Ιησούς διήλθε την επίγεια ζωή του «ευεργετών και ιώμενος» (Πραξ. Ι΄ 38) και είναι ο μόνος «χρηστός και πολυέλεος» (Ψαλμ. 85, 5), ο πανοικτίρμων και πολυεύσπλαγχνος, του οποίου «κατακαυχάται έλεος κρίσεως» (Ιακ. β΄ 13), δηλαδή το έλεός του υπερικά την δίκαιη κρίση Του. Είναι αυτός που «ουκ εις τέλος οργισθήσεται, ουδέ εις τον αιώνα μηνιεί» ( Ψαλμ. 102, 9), αφού για αυτούς που τον σέβονται, μας λέει και ο ιερός Ψαμωδός, «κατά το ύψος του ουρανού από της γης εκραταίωσε Κύριος το έλεος Αυτού επί τους φοβουμένους Αυτόν» (Ψαλμ. 102, 11).
Πλούσιος ο Κύριός μας σε έλεος, σε οικτιρμούς, σε μακροθυμία, σε ιάματα. Πλούσιος Εκείνος, φτωχοί εμείς, που επιζητούμε μόνο τα πλούτη του κόσμου τούτου, τα φθαρτά, που εξαφανίζονται στο παραμικρό φύσημα του αέρα των βιοτικών προβλημάτων, των ασθενειών, των λανθασμένων κινήσεών μας και αυτό για να μας δείξουν ότι «πλούσιοι επτώχευσαν και επείνασαν».
Οι άνθρωποι συνήθως διψούν για πλούτη. Γι’ αυτό και τα κυνηγούν με ασταμάτητη ορμή. Πολλά χρήματα, μεγάλη περιουσία, άφθονα μέσα, διασκεδάσεις, ταξίδια, ζωή τρυφηλή, να ο σκοπός της ζωής για πολλούς ανθρώπους. Τα υλικά, όμως, πλούτη, αυτά που γυαλίζουν στα μάτια των ανθρώπων, που εξάπτουν την φαντασία τους και προκαλούν τις επιθυμίας της σάρκας, είναι περιορισμένης αξίας. Δεν ικανοποιούν αληθινά και ουσιαστικά τον άνθρωπο. Μάλλον δημιουργούν προβλήματα, δημιουργούν ανησυχίες, αγωνίες και πολλές φορές καταστροφές. Άλλα είναι τα πλούτη που πλουτίζουν πραγματικά τους ανθρώπους, και ικανοποιούν απόλυτα τον πόθο της ψυχής τους για πλουτισμό. Γι’ αυτά τα πλούτη μας μιλάει ο απόστολος Παύλος λέγοντάς μας ότι, «Ο Θεός πλούσιος ων εν ελέει, διά την πολλήν αγάπην αυτού ην ηγάπησεν ημάς, και όντας ημάς νεκρούς τοις παραπτώμασι συνεζωοποίησε τω Χριστώ• χάριτί εστε σεσωσμένοι» (Εφεσ. δ΄ 4-6». Με τα λόγια αυτά μας εισάγει στο ανάκτορο του Θεού και μας παρουσιάζει τα πλούτη της αγάπης του. Πλούτη των ανθρώπων είναι ότι κατόρθωσαν να αποκτήσουν για τον εαυτό τους, για να εξασφαλίσουν την καλοπέρασή τους. Αλλά με την καλοπέραση δεν αποκτούμε τα πλούτη του ουρανού. Τα γήινα είναι φθαρτά, του ουράνια είναι αιώνια.
Τα πλούτη της αγάπης του Θεού μας είναι ότι έκανε για εμάς, για την σωτηρία μας, για την ανύψωσή μας. Είναι τα έργα της αγάπης Του για εμάς. Μας πήρε νεκρούς από την πτώση της αμαρτίας και μας ζωοποίησε με τα χαρίσματα του Πνεύματός Του, που μας έδωσε μέσω του Υιού Του, του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Και δεν αρκέσθηκε μόνο σε αυτά. Μας έδωσε και την δύναμη του Χριστού, για να ζήσουμε μια αναστημένη, πνευματική ζωή. Και ακόμη μας ύψωσε στους ουρανούς ενώνοντάς μας με Αυτόν μέσω της μυστηριακής ζωής, αφού μας αξιώνει να γινόμαστε χριστοφόροι κάθε φορά που προσερχόμαστε και μεταλαμβάνουμε των Θείων και Αχράντων Μυστηρίων.
Όταν βλέπουμε τα πλούτη των ανθρώπων μάς καταλαμβάνει η επιθυμία να τα αποκτήσουμε και εμείς. Πόσο κακή επιθυμία που, δυστυχώς, την καταλαβαίνουμε μόνο στα τέλη της ζωής μας, όταν δεν μπορούμε τίποτα από αυτά να πάρουμε μαζί μας στον άλλο κόσμο. Ο απόστολος Παύλος μας εδειξε τα πλούτη του Θεού. Αυτά να ζηλέψουμε και να ζητήσουμε να τα κάνουμε δικά μας. «Ζηλούτε τα χαρίσματα τα κρείττονα» (Α΄ Κορ. ιβ΄ 31) μας λέει. Δηλαδή, να ζητήσουμε από τον Κύριο να αναστήσει και εμάς από τον θάνατο της αμαρτίας και της ιδιοτέλειας, των προσωπικών συμφερόντων και να μας ζωοποιήσει με την απάθεια και την ελεημοσύνη, με τον πλουτισμό των άλλων, για τον οποίο ο ισάγγελος Γέροντας Γαβριήλ, ο Λυσιώτης, ηγούμενος της Μονής του Αποστόλου Βαρνάβα, στην κατεχόμενη Κύπρο μας, ο οποίος ξεχνούσε το «εγώ» και του άρεσε συνεχώς να δίνει, διδάσκοντάς μας έλεγε: «Όποιος παίρνει γεμίζει τα χέρια του, όποιος δίνει γεμίζει την καρδιά του».
Πλούσιος ο Θεός μας σε έλεος απεχθάνεται την συσσώρευση από εμάς φθαρτού και γήινου πλούτου, την διακαή επιθυμία μας προς πλουτισμό και την αδιαφορία για τον οποιοδήποτε συνάνθρωπό μας. Η αδιαφορία ή, το λιγότερο, η αμέλειά μας για τους πλησίον είναι αδιαφορία σωτηρίας. Μας το θυμίζει με την παραβολή του πλουσίου και του φτωχού Λαζάρου, λέγοντάς μας ότι ο πλούσιος καταδικάσθηκε, γιατί δεν πρόσφερε το παραμικρό στον πεινασμένο και ασθενή Λάζαρο. Δεν καταδικάσθηκε απλά και μόνο επειδή ήταν πλούσιος. Καταδικάσθηκε γιατί δεν διαχειρίσθηκε σωστά τον πλούτο που του είχε δώσει ο Κύριος, για να τον δοκιμάσει, αν ήταν σκληρόκαρδος ή μεγαλόκαρδος. Δυστυχώς, για εκείνον ίσχυσε η φράση «εζυγίσθη, εμετρήθη και ευρέθη ελλιπής». Ο Θεός και ο πλησίον δεν υπήρχαν για τον πλούσιο της παραβολής. Από την άλλη, ο Λάζαρος δεν σώθηκε γιατί ήταν φτωχός και ασθενής. Σώθηκε επειδή δεν παραπονέθηκε, δεν γόγγυσε ούτε στιγμή κατά του Θεού, αλλά και κατά του πλουσίου, κατ’ απομίμηση του αγογγύστου στους πειρασμούς, στις θλίψεις και στις ασθένειες Ιώβ, ο οποίος πάντοτε και για όλα δόξαζε το Θεό λέγοντας: «Ως έδοξε τω Κυρίω ούτω και εγένετο. Είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον» (Ιώβ α΄ 21).
