Ο π. Σωφρόνιος Σαχάρωφ υποστηρίζει ότι το άγιο φως κατέρχεται την ώρα της προσευχής και ενώνεται με την αγάπη. Τότε είναι που φωτίζει τον άνθρωπο και δημιουργεί φωτεινή πνευματική κατάσταση ικανή να γίνει αντιληπτή και μέσω των αισθητών οφθαλμών. Θέτει όμως ως απαραίτητη προϋπόθεση την «προσευχήν βαθείας μετανοίας»[1] ακόμη και την άκριτη ευσπλαχνία «ὑπέρ ὅσων προσβάλλουν ἠμᾶς»[2] για να επέλθει η αγιοπνευματική διάκριση και ο φωτισμός στον άνθρωπο[3].
Γράφει χαρακτηριστικά: «Τῆς ὁράσεως τοῦ Φωτός προηγεῖται ἡ ἄσκησις τῆς μετανοίας, ἡ καθαίρουσα ἠμᾶς ἀπό τῶν παθῶν. Ἡ ἄσκησις αὐτή εἶναι λίαν ἐπώδυνος, ἄλλ΄ αὐτή ταύτη ἡ θεωρία τοῦ φωτός εἶναι ἠδεία διά τήν καρδίαν καί τόν νοῦν. Τό Φῶς τοῦτο εἶναι ἀγάπη ἐντελῶς ἰδιαιτέρα, ἡ μακαριότης τῆς ὁποίας εἶναι δυνατόν νά ἐνταθῆ καί νά παραταθῆ κατά τό μέτρον καθ’ ὁ ὁ ψυχισμός καί τό σῶμα τοῦ ἀνθρώπου δύναται νά φέρουν τήν οὐράνιον φλόγα.
Παραπομπές:
[1] Σαχάρωφ Σωφρονίου, Ὀψόμεθα τόν Θεόν καθώς ἐστι, σελ. 251.
[2] Αυτόθι, σελ. 251.
[3] Αυτόθι, σελ. 250-251. Ο π. Θεόκλητος Διονυσιάτης αναφερόμενος στα στάδια της πορείας του μυστικισμού παρατηρεί: «Ὁ μυστικιστής χρησιμοποιεῖ τήν ἄσκησιν ὡς μέσον διά νά φθάση εἰς τόν σκοπόν του. Τά στάδια τῆς πορείας τοῦ μυστικισμοῦ, κατά διαδοχήν προοδευτικήν, εἶναι τῆς καθάρσεως, τῆς ἐλλάμψεως καί τῆς ἑνώσεως, τά ὁποία πάλιν ὑποδιαιροῦνται εἰς περισσοτέρας βαθμίδας ἀναβάσεως, τά ὁποίας δέον τίς νά ἀνέλθη διά νά φθάση εἰς τήν κορυφήν τῆς κλίμακος, ἤτοι εἰς τήν ἕνωσιν μετά τοῦ Θεοῦ. Οἱ ἀναβαθμοί αὐτοί, εἰς τήν γλώσσαν τῶν Νηπτικῶν Πατέρων, εἶναι οἱ ἑξῆς: Καθαρά Προσευχή, Καρδίας Θέρμη, Ἁγία ἐνέργεια, Καρδιακά δάκρυα, Λογισμῶν εἰρήνη, Νοός κάθαρσις, Μυστηρίων θεωρία, Ξένη ἔλλαμψις, Καρδίας φωτισμός, Τελειότης» (Θεοκλήτου Διονυσιάτου, Μεταξύ Ουρανού και γης, εκδ. Παπαδημητρίου 1999, σελ. 234-236.