Τραγωδία των Τεμπών: Σχόλια στο πόρισμα της Επιτροπής Ατυχημάτων
Του
Αλεξάνδρου Π.Κωστάρα
Ομότιμου Καθηγητή Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Θράκης, στην Κιβωτό της Ορθοδοξίας
Εδόθη πριν απο λίγες ημέρες στην δημοσιότητα το πολυσέλιδο πόρισμα για την τραγωδία των Τεμπών της Επιτροπής Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων (ΕΟΣΑΔΑΜ), το οποίο απετέλεσε αντικείμενο σχολιασμού από πολλούς. Μεταξύ άλλων και από την «Εστία», που επεσήμανε πολλές σπουδαίες πτυχές αυτού. Ακόμη και την απαράδεκτη σύνταξη του εν λόγω πορίσματος στην αγγλική γλώσσα, αν και προέρχεται από ελληνική δημόσια αρχή! Το εκτενές αυτό πόρισμα συνοψίζει τα συμπεράσματά του σε τρεις λέξεις: «Όλα έγιναν λάθος»! Η επιγραμματική αυτή πρότασή του δεν μάς λέει κάτι, που δεν το γνωρίζαμε από τις λεπτομέρειες του τραγικού δυστυχήματος, οι οποίες έγιναν με την πάροδο του χρόνου εκ των υστέρων γνωστές, ενώ παραλείπει να μάς δώσει απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα, που περιμέναμε να μάς δώσει, όπως λ.χ., ποιά ήσαν τα αίτια της πυρκαγιάς που προκλήθηκε στο μοιραίο τραίνο από την σύγκρουσή του με την εμπορική αμαξοστοιχία και ήταν υπεύθυνη για τον θάνατο πολλών επιβατών, αν και είχαν επιβιώσει της σύγκρουσης των δύο τραίνων. Λέει βέβαια ότι είναι πιθανόν η πυρκαγιά να προήλθε από κάποια άγνωστη καύσιμη ύλη, που μετέφερε το εμπορικό τραίνο, δεν μπορεί όμως να θεμελιώσει την κρίση του σε χειροπιαστά πραγματικά στοιχεία, διότι αυτά εχάθησαν με το μπάζωμα που έγινε στον τόπο του δυστυχήματος! Βάζω εδώ ένα μεγάλο ερωτηματικό, που υπογραμμίζει δύο πολύ σπουδαίες διαπιστώσεις, οι οποίες προκύπτουν από την σχετική φράση του εν λόγω πορίσματος, Ήτοι αφ’ενός μεν ότι έγινε πράγματι συγκάλυψη από την Κυβέρνηση κρισίμων λεπτομερειών του δυστυχήματος, που είναι συνυφασμένες με ποινικές και πολιτικές ευθύνες των αρμοδίων. Αφ’ ετέρου δε ότι με την σχετική συσκότιση, που επέφερε το μπάζωμα στον τόπο του δυστυχήμτος εμποδίσθηκε όχι μόνο το έργο της εν λόγω Επιτροπής Ατυχημάτων, αλλά πρωτίστως το έργο της Δικαιοσύνης, το έργο δηλ. της αρμοδίας Ανακριτικής Αρχής με προφανή συνέπεια την δυσχέρανση της πλήρους δικαστικής διερεύνησης της υπόθεσης και τον ορθό έπιμερισμό της ποινικής ευθύνης σε καθένα εκ των υπαιτίων.
Ας έλθουμε πρώτα στο ζήτημα της συγκάλυψης. Η Κυβέρνηση, δια του νομίμου εκπροσώπου της, μονίμως αρνείται την μομφή της συγκάλυψης στην προκειμένη περίπτωση υποστηρίζοντας ότι μπορεί να έγιναν λάθη στον χειρισμό της υπόθεσης, συγκάλυψη όμως αυτής δεν έγινε ποτέ από κανένα εκ των κυβερνητικών υπευθύνων. Εάν αληθεύουν οι ισχυρισμοί της Κυβέρνησης, τότε τί νόημα έχει το τμήμα του πορίσματος της Επιτροπής Ατυχημάτων, το οποίο διευκρινίζει ότι αναγκάζεται να προσφύγει σε κρίση πιθανολόγησης των αιτίων, που προκάλεσαν την πυραγιά στο μοιραίο τραίνο, επειδή το μπάζωμα του τόπου του δυστυχήματος τής εστέρησε τα απαραίτητα αποδεικτικά στοιχεία που θα εξασφάλιζαν την βεβαιότητα της σχετικής κρίσης της Επιτροπής, εάν η εμπορική αμαξοστοιχία μετέφερε ή όχι καύσιμη ύλη. Τα σχετικά ευρήματα από τον τόπο της τραγωδίας, εάν δεν είχε γίνει ευσπευσμένα το μπάζωμα αυτού, θα έδιναν αντιστοίχως την θετική ή αρνητική απάντηση στο εν λόγω κρίσιμο ερώτημα. Σημειώνω εδώ ότι σε όλα τα βαρειά εγκλήματα οι αρμόδιες εισαγγελικές και αστυνομικές αρχές απαγορεύουν οποιοαδήποτε παρέμβαση στον τόπο του εγκλήματος μέχρι να συλλεγούν τα απαραίτητα για την δικαστική διερεύνηση της υπόθεσης στοιχεία (ίχνη ή άλλα χρήσιμα ευρήματα). Εάν λοιπόν σε ένα τέτοιο τόπο, πριν ακόμη επιληφθούν της υπόθεσης οι αρμόδιες αρχές, μεταβεί κάποιος με μια μπουλντόζα και ισοπεδώσει τον χώρο στον οποίο τελέστηκε το έγκλημα, ποιός άλλος θα είχε συμφέρον να εξαφανίσει όλα τα σχετικά ευρήματα, εκτός από τον ύποπτο της τελέσεως αυτού του εγκλήματος; Δεν θα ήταν τότε αυτό μια ενέργεια συγκάλυψης του τελεσθέντος εγκλήματος και όσων κατηγορούνται για εμπλοκή στην διάπραξη αυτού; Γιατί θα πρέπει να κριθεί διαφορετικά το θέμα του μπαζώματος του τόπου της τραγωδίας των Τεμπών; Υπογραμμίζουμε εδώ με έμφαση ότι από την πρώτη κιόλας εφιαλτική νύκτα του σιδηροδρομικού δυστυχήματος, με βάση τις εικόνες της σύγκρουσης του μοιραίου intercity με την εμπορική αμαξοστοιχία, υποστηρίχθηκε από πολλούς η άποψη ότι η μεγάλη εκτυφλωτική λάμψη που δημιουργήθηκε σε συνδυασμό με την άμεση πρόκληση πυρκαγιάς στα πρώτα βαγόνια του intercity, παραπέμπουν σε μεταφορά λαθραίων καυσίμων από την εμπορική αμαξοστοιχία. Είναι αστεία η εκδοχή, που προσπάθησαν να περάσουν κάποιοι, ότι η λάμψη και η σχετική πυρκαγιά οφείλονται στα καμμένα λάδια των σιδηροτροχών των δύο τραίνων.
Με βάση της υπάρχουσα διεθνή ενημέρωση από ανάλογες συγκρούσεις τραίνων, που έχουν επισυμβεί σε όλα τα μήκη και στα πλάτη του κόσμου, ουδέποτε εσημειώθηκε πυρκαγιά από τα καμμένα λάδια των συγκρουσθέντων συρμών! Η κοινή λοιπόν λογική μάς λέει ότι η πυρκαγιά στο μοιραίο τραίνο των Τεμπών προκλήθηκε από κάποια καύσιμη ύλη, την οποία μετέφερε, προφανώς λαθραία, η εμπορική αμαξοστοιχία και την οποία δεν μπόρεσε να εντοπίσει η εν λόγω Επιτροπή Ατυχημάτων, αφού μπαζώθηκε ο τόπος του δυστυχήματος και χάθηκαν έτσι εξαιρετικά σπουδαία αποδεικτικά στοιχεία. Εκείνοι που είχαν συμφέρον να εξαφανισθούν τα σχετικά αποδεικτικά στοιχεία ήσαν οι εμπλεκόμενοι στην μεταφορά της άγνωστης καύσιμης ύλης. Το μπάζωμα όμως του τόπου του δυστυχήματος στα Τέμπη δεν θα μπορούσε να γίνει από αυτούς, αλλά μόνον από κάποια αρμόδια κυβερνητική υπηρεσία ύστερα από σχετική εντολή της Κυβερνήσεως. Εν όψει των εξημμένων, μετά την τραγωδία, πνευμάτων ουδεμία κυβερνητική υπηρεσία θα ανελάμβανε με δική της ευθύνη το σχετικό μπάζωμα του τόπου του δυστυχήματος. Χρειαζόταν οπωσδήποτε κυβερνητική εντολή, την οποία και έλαβε. Το ζήτημα όμως εδώ είναι, ποιός έδωσε την σχετική εντολή του μπαζώματος και ποιά σχέση έχει ο εντολέας με εκείνον, που μετέφερε την λαθραία καύσιμη ύλη. Πάντως το μπάζωμα δεν χωράει στο «πακέττο των λαθών», τα οποία επισημαίνει στο πόρισμά της η Επιτροπή Ατυχημάτων σε σχέση με την Τραγωδία των Τεμπών, διότι υπήρξε μεθόδευση ως προς αυτό. Ήταν το κατ’ εξοχήν στοιχείο συγκάλυψης της υπόθεσης ως προς το οποίο ουδεμία υπάρχει αμφιβολία.
Μένει τώρα να δούμε σε επίπεδο απονομής της δικαιοσύνης, ποιές είναι οι συνέπειες της «ομίχλης», με την οποία μεθοδευμένα καλύφθηκε η υπόθεση των Τεμπών. Κατ’ αρχάς στον μακρύ κατάλογο των υπαιτίων, που έχουν ποινικές ευθύνες για την τραγωδία των Τεμπών, δεν μπορούν προστεθούν οι επεύθυνοι της εμπορικής αμαξοστοιχίας, εφ’ όσον δεν αποδεικνύεται, πέρα πάσης αμφιβολίας, ότι η σχετική αμαξοστοιχία μετέφερε καύσιμη ύλη. Το Πόρισμα της Επιτροπής Ατυχημάτων, που θα μπορούσε, υπό άλλες συνθήκες, να είναι ένα εξαιρετικά χρήσιμο αποδεικτικό στοιχείο της ενοχής εκείνων, οι οποίοι εν γνώσει τους μετέφεραν με την εμπορική αμαξοστοιχία την επικίνδυνη καύσιμη ύλη, τώρα με την κρίση πιθανολόγησης ως προς την αιτία της πυρκαγιάς, στην οποία προβαίνει η Επιτροπή Ατυχημάτων, το στοιχείο αυτό μετατρέπεται αυτομάτως σε ένα άχρηστο αποδεικτικό μέσο. Και τούτο διότι το Ποινικό Δικαστήριο δεν κρίνει με βάση την, αυξημένη έστω, πιθανότητα της ενοχής του κατηγορούμενου, αλλά με βάση την απόλυτη βεβαιότητα που υπάρχει ως προς αυτήν. Έτσι, εκείνοι οι οποίοι θα πήγαιναν βαθειά στην φυλακή φορτωμένοι με ισόβιες καθείρξεις για θανατηφόρο διατάραξη των συγκοινωνιών, σύμφωνα με το άρ. 291 παρ. 1 στοιχ. στ΄ δδ) ΠΚ, παραμένουν τελικά στο απυρόβλητο εξ αιτίας των χειρισμών της Κυβέρνησης, η οποία κατά τα άλλα ομιλεί για απόδοση δικαιοσύνης στην υπόθεση των Τεμπών! Για ποιά δικαιοσύνη όμως ομιλούμε, όταν συσκοτίζεται το έργο της; Δικαίως λοιπόν ο λαός κατεβαίνει στους δρόμους σε μαζικές συγκεντρώσεις για τα Τέμπη. Όχι μόνο, για να τιμήσει την μνήμη των αδικοχαμένων συνανθρώπων μας, αλλά και για να διαμαρτυρηθεί για τις απαράδεκτες συνθήκες, υπό τις οποίες γίνονται σήμερα οι σιδηροδρομικές συγκοινωνίες στην Ελλάδα. Συνθήκες που εγκυμονούν ανά πάσα στιγμή τον κίνδυνο της επανάληψης της τραγωδίας των Τεμπών. Το Πόρισμα της Επιτροπής Ατυχημάτων διερευνώντας τις χρόνιες ανεπάρκειες και τις παραλείψεις στο σιδηροδρομικό μας δίκτυο αποδίδει ευθύνη για την απαράδεκτη λειτουργία του σε όλες τις Κυβερνήσεις, που άσκησαν εξουσία από την εποχή των μνημονίων και εντεύθεν. Εάν είχαν γίνει τα δέοντα (Σύμβαση 717, Τηλεδιοίκηση κλπ.), δεν θα θρηνούσαμε σήμερα τις αδικοχαμένες ψυχές των συνανθρώπων μας στα Τέμπη. Αυτό είναι ένα μήνυμα και για τα κόμματα της αντιπολίτευσης, που άσκησαν εξουσία. Ένα μήνυμα να αφήσουν στην άκρη τα παιχνίδια εξουσίας και να βρουν τρόπο, αναλογιζόμενοι όλοι τις δικές τους ενοχές, για να διαμορφώσουν επί τέλους ένα ασφαλές για όλους σιδηροδρομικό δίκτυο. Είναι απαράδεκτο να καυχόμαστε ότι είμαστε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να λειτουργούμε με συνθήκες υποανάπτυκτης τριτοκοσμικής χώρας. Για αυτό έχουμε ευθύνη όλοι μας, κυβερνώντες και κυβερνώμενοι. Πρέπει λοιπόν αυτό να γίνει για όλους μας το στοίχημα της επόμενης ημέρας.
