ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Μητροπολίτης Γουμενίσσης
[στόν ἀοίδιμο Μεγάρων Σαλαμῖνος
κυρό Βαρθολομαῖο]
Οἱ ἑορτάσιμες συμπτώσεις ― ὅρια τῆς ἀποβίωσης τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου Μεγάρων Σαλαμῖνος κυροῦ Βαρθολομαίου ἐπιδοτοῦν ἀκόμη περισσότερο τή δοξολογική μας πρός Θεόν ἀναφορά καί τή λειτουργική διά Κυρίου εὐχαριστία καί τήν συνεκκλησιασμένη ἐν Πνεύματι ἱκετηρία μας γιά τήν ὁριστική πορεία του πρός τά ἐπέκεινα τοῦ κόσμου καί τοῦ χρόνου· μέ τό θάνατο ὡς μετάσταση καί μαρτυρία ἔσχατης Χριστομιμησίας, ἀπό τῶν λυπηροτέρων ἐπί τά θυμηδέστερα. Ἐμφιλοσόφως, οὕτως ἤ ἄλλως, ἡ δοκιμασία τοῦ βίου μέ ὅλες τίς ἀναδοχές ὥς τήν ἔσχατη τοῦ θανάτου τελικά συνιστᾶ μιά δοκιμή. Στά ἐπέκεινα ἀπόκειται ἡ πληρότητα τῆς θυμηδίας, ἡ πληρότητα τῆς θείας κοινωνίας, ἡ πληρότητα τῆς ζωῆς εἴτε τῆς βασιλείας τοῦ ζῶντος Θεοῦ. Ἡ πρόγευσή τους ἀπό τό παρόν τοῦ βίου ὡς μυστήριο ἐσχατολογικό εἶναι δοκιμή ἀπόγευσης, δοκιμή κοινωνίας, δοκιμή τῆς ζωῆς ἤ τῆς βασιλείας τοῦ μεγάλου Θεοῦ καί Σωτῆρός μας. Ἡ πρόγευση καί ὁ εὐαγγελισμός τους (πρέπει νά) εἶναι μαρτυρία Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἐνίοτε δέ καί μαρτύριο ἐν Χριστῷ, πάντοτε εἰς δόξαν Θεοῦ Πατρός…
Τά ἐνενήντα περίπου χρόνια τῆς ζωῆς του ὁ ἀοίδιμος Ἱεράρχης τά ἀφιέρωσε κατά τό ἐνόν στόν Κύριο, μέ ἑξήντα χρόνια στή διακονία-ἱερατεία τῆς Ἐκκλησίας, ἀπό τά ὁποῖα τά σαράντα χρόνια τά διήνυσε ὡς Μητροπολίτης τῆς νεοπαγοῦς ἀπό τά 1974 Μητροπόλεως Μεγάρων Σαλαμῖνος. Πανάκριβα ἱερά δῶρα στή ζωή του, στή ζωή ὅλων μας, στήν ἱστορία τῆς ἐν Ἑλλάδι Ἐκκλησίας, ἕνας ἄνθρωπος πού ἐλεήθηκε καί δέν μετήλλαξε βιαστικά τό ζῆν μέ τήν ἀπολυτότητα τοῦ Ποθουμένου, ἀλλά στάθηκε τόσα χρόνια θεμελιώδης ἄξονας φροντίδας καί ὀργάνωσης τοῦ μυστηρίου τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας. “Ἐλέῳ Θεοῦ μητροπολίτης τῆς θεοσώστου μητροπόλεως”: κυριολεκτούμενο δώρημα μακρᾶς διαρκείας στήν ἐγκόσμια λειτουργία του, γιά τήν ἀπορφανισμένη πλέον Μητρόπολη καί τήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος· ἀμεταμέλητο χάρισμα αἰώνιας διαρκείας στήν ἐσχατολογική προοπτική του, μέσα στό μυστήριο τῆς λειτουργίας τοῦ Χριστοῦ μας καί τῆς Ἐκκλησίας ὡς “σώματος” πού τό ἐνεργεῖ χαριτοδώρως τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ.
Ὁ θάνατος εὗρε τόν προπεμπόμενο Ἐπίσκοπο στό μήνα τῆς Παναγίας, στά μεθέορτα τῆς Θεομητορικῆς κοιμήσεως-μεταστάσεως, μαζί μέ τά μεθέορτα τῆς δεύτερης ἐτήσιας ἑορτῆς τοῦ φερωνυμούμενου Ἀποστόλου Βαρθολομαίου! Καί ἡ ἐκκλησιαστική προπομπή τῆς αἰωνικῆς πλέον προοδοιπορίας του, ἡ στέρησή του ἀπό τήν ὁρατή κοινωνία μας, σημαίνεται ἀπό τόν ἑορτασμό τοῦ Προδρόμου, ἀπό τήν θεατή ἀπώλεια τοῦ “Μείζονος ἐν γεννητοῖς”, ὅπως τήν εὐαγγελίζονται ὡς ἔσχατη μαρτυρία/μαρτύριο ὁ Λουκᾶς καί ὁ Ματθαῖος καί ὁ Μᾶρκος. Νά ἦταν ἀπό τίς καθημερινές λειτουργικές καί ἀσκητικές δεήσεις τόσων ἐνοριῶν καί τόσων μοναστηριῶν τῆς Παναγίας καί τοῦ Προδρόμου πού συγκροτοῦν τό ἐκκλησιαστικό γεγονός τῆς Μητροπόλεώς του; Εἶναι κι αὐτό ἕνα μήνυμα εὐαγγελισμοῦ τῆς Ἐγχριστωμένης σωτηρίας, ἔστω καί μέσα ἀπό τήν ἔσχατη ταπεινότητα τῆς Ἀδαμικῆς κληρονομιᾶς. Γι᾽ αὐτό καί δοξολογοῦμε τόν Κύριό μας, δεόμενοι γιά τά “κρείττονα τῆς σωτηρίας” τοῦ σεβαστοῦ Συνιεράρχου.
Σεβαστός σέ ὅλα του. Στήν ἀρχοντιά τῆς διακριτικῆς σοβαρότητος καί τῆς μακρᾶς ἐκκλησιαστικῆς πείρας. Στήν ἀρχοντιά τῆς ἔκδηλης ὡριμότητάς του, ὄντως σιωπώσης παραινέσεως γιά ὅλους μας. Στήν ἀρχοντιά τῆς ποιμαντορικῆς καί ἐν γένει μακρᾶς ἐκκλησιαστικῆς προσφορᾶς του, σέ κρίσιμες στιγμές τῆς πρόσφατης ἐκκλησιαστικῆς (καί κατά τοῦτο νεοελληνικῆς) ἱστορίας μας. Τά πολλά μέχρι καί πάμπλειστα θά τά προσκομίσουν οἱ ἀσώματοι Ἄγγελοι ἐξ ὅλης τῆς Μητροπόλεως, τῆς ἐκκλησιαστικότητάς του· φωτοφόροι λαμπροί καί λαμπαδοῦχοι δεήσεων παρά πάντων. Ἀρκετά θά συνεκφωνήσουν οἱ ἐνσώματοι συνάγγελοι τῆς ποιμαντορίας του, “συνεργάτες καί συνεργοί ἐν τῷ εὐαγγελίῳ”, ὁ Βοηθός Ἐπίσκοπος Θεοφιλέστατος Ἐλευσῖνος κ. Δωρόθεος, ὅλοι οἱ φερέλπιδες κληρικοί καί λαϊκοί, μέ τόσους μοναχούς καί μοναχές, συμμέλη τίμια τῆς κατά Μέγαρα καί Ἐλευσῖνα Ἐκκλησίας.
Σέ μᾶς ἀπομένει χρέος ἱερό νά ἀνάψουμε μεγάλη ἀκοίμητη σαραντίζουσα λαμπάδα κατενώπιον τοῦ Σωτῆρος ἀπό τήν ἀειζῶσα μνήμη τῆς Ἐκκλησίας, γιά τήν θαρραλέα παρουσία του στόν ἑορτασμό τοῦ Ἁγίου Ἀχιλλίου, πολιούχου Λαρίσης, 15 Μαΐου 1990, μαζί μέ τούς ἀοιδίμους Θεσσαλιώτιδος Κλεόπα καί Ἐδέσσης Χρυσόστομο, Ἡλιουπόλεως Θεόκλητο καί Νικοπόλεως Χρυσόστομο (τοῦ Πατριαρχείου Ἀλεξανδρείας), καθώς καί τόν Σεβασμιώτατο τότε Ζακύνθου καί νῦν Δωδώνης κ. Χρυσόστομο. Οἱ μόνοι Ἀρχιερεῖς πού συνεισέπραξαν μαζί μας τήν ἄφρονα μῆνι ἐλαχίστων ὀργανωμένων, θυμάτων καί θυτῶν ἑνός εὐρύτερου σχεδίου περί τήν ἐκκρεμότητα τοῦ 1974. Οἱ μόνοι Ἀδελφοί πού ἐτόλμησαν, αὐτοπροαιρέτως. Καί τολμοῦμε μέ σεβασμό καί συναίσθηση νά ἐπαναλάβουμε εἰς τιμήν ὅλων καί εἰδικά στήν εὐλογημένη μνήμη τῶν ἀποιχομένων καί μάλιστα τοῦ μακαριστοῦ Μεγάρων κυροῦ Βαρθολομαίου ἐκεῖνο τό Παύλειο «Ἀλλ᾿ ὁ παρακαλῶν τοὺς ταπεινοὺς παρεκάλεσεν ἡμᾶς ὁ Θεὸς ἐν τῇ παρουσίᾳ Τίτου» [πρβλ. Β΄ Κορ. 7: 6].
Πρεσβύτερος κατά πολύ καί στά χρόνια καί στήν Ἱερωσύνη καί Ἀρχιερωσύνη, συμμετεῖχε κι ἐκεῖνος στήν μεγάλη τοπικήν πανήγυριν καί μέ τήν παρουσία του συνεκπροσώπησε τήν Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί γενικά τῆς ὑπ᾽ οὐρανόν Ὀρθοδοξίας γιά τό ἐκκλησιαστικό μυστήριο/γεγονός πού μέ ὑπερβάλλουσαν ἀθλητική ὑπομονή διακονούσαμε τότε… Προσμέτρησε τίς ἀναλογίες αὐτοψεί, προσμέτρησε καί τήν βλάσφημη ἀσέβεια τῶν ὀλιγίστων κατά τοῦ μυστηρίου τῆς Ἐκκλησίας. Ἐπιστρέφοντας μάλιστα στά Μέγαρα, ἐξέδωκαν μέ τόν ὑπ᾽ αὐτόν ἱερό Κλῆρο ὁμόφωνο Ψήφισμα, μέ τό ὁποῖο καταδίκαζαν τίς ἀσεβεῖς ἐνέργειες καθ᾽ ἡμῶν ὡς κανονικοῦ τότε Μητροπολίτου Λαρίσης, ἀλλά καί “τό μεγάλο ἁμάρτημα τῆς διασπάσεως τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἑνότητος, τήν ὁποίαν ἐπιφέρουν τά πρόσωπα αὐτά, ἀπαιτοῦντα νά ἐπιβάλουν «ἐτσιθελικά» τό ἰδικόν των θέλημα εἰς τήν τοπικήν Ἐκκλησίαν τῆς Λαρίσης” [ἐφημ. “Ἡμερήσιος Κήρυκας” Λαρίσης, 1/6/90].
Προστέθηκε ἔτσι ὡς πολύφρων Ἱεράρχης καί Ποιμενάρχης στούς προασπιστές τοῦ μυστηρίου τῆς Ἐκκλησίας, στούς προασπιστές τῆς κατ᾽ Ἐκκλησίαν ἀλήθειας καί ἀρετῆς [“Διά τήν ἀλήθειάν ἐστιν ἡ ἀρετή, ἀλλ’ οὐ διά τήν ἀρετήν ἡ ἀλήθεια” (ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής). Πρόσφατα εἴχαμε δημοσιοποιήσει ἀντίστοιχη μαρτυρία ἑνός ἁγιασμένου Γέροντος, τοῦ π. Ἰακώβου Τσαλίκη τῆς Ἱ. Μ. Ὁσίου Δαβίδ Γέροντος, Εὐβοίας, ἔκφραση ἐπίσης ἐνθέου ἐκκλησιαστικότητος].
Μακρηγορήσαμε, ἴσως, καταθέτοντας ἀπό πλευρᾶς μας μιάν ἱστορική χαρακτηριστική μαρτυρία τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ φρονήματος καί τοῦ ἤθους, τῆς σοφίας καί τῆς τόλμης τοῦ ἀοιδίμου Μητροπολίτου Μεγάρων Σαλαμῖνος κυροῦ Βαρθολομαίου. Ὅμως, σέ μᾶς διατηρεῖται ζῶσα καί ἀκοίμητη, σεβαστή καί αἰωνίζουσα ἡ ὥρα (ὡραιότητα/πληρότητα) τῆς ὡριμότητός του.
Διενθυμούμενοι τό ἐπί τόσες δεκαετίες θεόδεκτο “πολυχρόνιο” πού τοῦ ἔψαλε τό ἐκκλησιαστικό του πλήρωμα.
Ἀναγόμενοι πλέον μαζί μέ ὅλους στόν λειτουργικό/εὐχαριστιακό “μακαρισμό” μέ τόν ὁποῖο τόν χαιρετίζουμε γιά τήν αἰωνίζουσα χαρά μας, γιά τόν Χριστό τοῦ μείζονος ἐν γεννητοῖς γυναικῶν Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου, γιά τόν Χριστό τοῦ ἀποστόλου Βαρθολομαίου, τόν Σωτήρα καί Θεό μας.
Κι ἀπ᾽ Ἐκεῖνον ἄς ἔχουμε προσδεκτή τήν εὐχή τοῦ μακαριστοῦ προτέρου Ἀδελφοῦ Συνεπισκόπου.―
† Ὁ Γουμενίσσης, Ἀξιουπόλεως Πολυκάστρου Δημήτριος