Άγιος Νεκτάριος: ο Άγιος που νίκησε την συκοφαντία
Γράφει ο π. Αντώνιος Χρήστου
Αγαπητοί Αναγνώστες, είναι γνωστό ότι κάθε χρόνο στις 9 Νοεμβρίου είναι η μνήμη του Αγίου Νεκταρίου, Επισκόπου Πενταπόλεως του θαυματουργού. Ο βίος του επίσης γνωστός, έγινε άλλωστε και ταινία με μεγάλη επιτυχία και την είδαν εκατοντάδες χιλιάδες κόσμος στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Εμείς θα επικεντρωθούμε στην συκοφαντία την οποία υπέστη ο Άγιος και με αφορμή αυτό θα δούμε πώς και εμείς μπορούμε στην ζωή μας να την αντιμετωπίσουμε σωστά και κατά Θεό. Με τις πρεσβείες του Αγίου, ας ξεκινήσουμε:
Καταρχήν, οφείλουμε να ορίσουμε τι σημαίνει συκοφαντία: Πρόκειται για την διάδοση ψευδών κατηγοριών για κάποιο πρόσωπο, στο οποίο μάλιστα δεν είναι μπροστά, αλλά γίνεται πίσω από την πλάτη του. Ο προφητάναξ Δαβίδ απευθυνόμενος και προσευχόμενος στο Θεό έλεγε: «λύτρωσαί με από συκοφαντίας ανθρώπων, και φυλάξω τας εντολάς σου» (Ψαλμ. 118,134). Όσοι σήκωσαν αυτόν τον βαρύτατο σταυρό κέρδισαν και τον αντάξιο μακαρισμό του Κυρίου στην Επί του Όρους Ομιλία: «Μακάριοι έστε όταν ονειδίσωσιν υμάς και διώξωσι και είπωσι πάν πονηρόν ρήμα καθ’ υμών, ψευδόμενοι ένεκεν εμού» (Ματ. 5,11). Άλλωστε, ο ίδιος ο Κύριος συκοφαντήθηκε από τους Γραμματείς και Φαρισαίους ουκ ολίγες φορές. Ο μακαριστός Γέροντας Ιωσήφ ο Βατοπαιδινός έλεγε, μεταξύ άλλων, για την συκοφαντία: «Η συκοφαντία είναι το απαισιότερο φάσμα του μίσους και της κακότητας και το οδυνηρότερο τραύμα γι’ αυτόν που την υφίσταται. Η συκοφαντία είναι το αμυντικό όπλο της κατωτερότητας. Επειδή δεν μπορεί να σκεπάσει τη γύμνωση και ευτέλειά της, προσπαθεί να αμαυρώσει αυτούς που βρίσκονται πιο ψηλά για να δικαιωθεί, όπως νομίζει. Επειδή είναι ψεύτικη και άδικη επιβουλή, είναι το βαρύτερο τραύμα γι’ αυτόν που την πάσχει.» (Συζητήσεις στον Άθωνα», Ψυχωφελή Βατοπαιδινά 13). Αξίζει να αναφέρουμε επίσης ότι ακόμη και στο κοσμικό δίκαιο της σύγχρονης Ελληνικής Πολιτείας, η συκοφαντική δυσφήμιση διώκεται ποινικά και προβλέπονται ποινές και χρηματικό πρόστιμο σύμφωνα με το άρθρο 363 του Ποινικού Κώδικα.
Όλα αυτά τα παραπάνω, αν μελετήσει κανείς τον βίο του Αγίου Νεκταρίου, θα διαπιστώσει πόσο πολύ δοκιμάστηκε και υπέφερε ο Άγιος από την φοβερή δοκιμασία και μάλιστα όχι μόνο για λίγο καιρό, αλλά σχεδόν για όλη του την αρχιερατική του διακονία και πορεία. Η προσωπικότητα του Αγίου καθώς και οι δραστηριότητές του και η πλούσια δράση του, προκάλεσαν το μίσος σε ανθρώπους που βρίσκονταν στο περιβάλλον του Πατριάρχη Σωφρόνιου. Αυτοί συκοφάντησαν τον Άγιο Νεκτάριο ότι δήθεν εποφθαλμιούσε το αξίωμα του Πατριάρχη και κατάφεραν να εκδιωχθεί από το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας. Φτάνοντας στην Ελλάδα η συκοφαντία και το στίγμα όχι μόνο δεν εξαλήφθησαν, αλλά ίσα-ίσα που τον ακολουθούσαν και τον ταλαιπωρούσαν όσες πόρτες και να χτυπούσε σε Μητροπόλεις της Εκκλησίας της Ελλάδος για να βρει μια θέση Ιεροκήρυκα. Κανείς δεν τον διόριζε για πάνω από ένα χρόνο, μέχρι που διορίστηκε στην Χαλκίδα. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα, πέρα από την τελικά ηθική εξουθένωση, να μην έχει κυριολεκτικά να φάει και να καλύπτει τις στοιχειώδεις ανάγκες του. Η συκοφαντία τον ακολούθησε φυσικά τον Άγιο και στην Αίγινα, όταν ως Πνευματικός Πατέρας και Καθοδηγητής της γυναικείας αδελφότητος, διάφοροι «καλοθελητές» διέδιδαν ότι δήθεν ο Άγιος είχε σεξουαλικές σχέσεις με τις μοναχές και μάλιστα κάποιες από αυτές είχαν συλλάβει και κυοφορούσαν παιδί και στη συνέχεια έκαναν έκτρωση και τα έθαβαν τα έμβρυα σε διάφορα σημεία όπως σε πηγάδι και αλλού.
Φυσικά, όλες αυτές οι σκευωρίες στο βάθος χρόνου κατέρρευσαν ως χάρτινοι πύργοι και ο Άγιος, έστω και πολλά χρόνια μετά την κοίμησή του, δικαιώθηκε από την Εκκλησία της Αλεξανδρείας, κάνοντας το 1998 επίσημο Συνοδικό Πατριαρχικό έγγραφο επί Πατριαρχίας Πατριάρχου Αλεξανδρείας Πέτρου αλλά και από την συνείδηση του κόσμου και πολύ νωρίτερα από την επίσημη Αγιοκατάταξή του στο Συναξάρι της Εκκλησίας μας (20 Απριλίου 1961). Πέρα από αυτά όμως, σημασία έχει να δούμε τα στοιχεία αυτά και τις αρετές που διέθετε ο Άγιος για να διαχειριστεί σωστά όλη αυτή την δοκιμασία της συκοφαντίας: α) Καταρχήν είχε απέραντη αγάπη στον Χριστό και μιμήθηκε το παράδειγμά της συγχωρητικότητάς Του πάνω στο Σταυρό, όντας και ο Άγιος Νεκτάριος στον «Σταυρό της συκοφαντίας». β) Είχε μεγάλη ταπείνωση, θεωρούσε τον εαυτό του ανάξιο για κάθε έπαινο και «άξιο» για κάθε δοκιμασία, ύβρη και κατηγορία στην οποία υπέστη και γ) Η ανεξικακία του, γιατί δεν προσπάθησε να εκδικηθεί, αλλά προσευχόταν θερμά για όλους όσους τον συκοφαντούσαν και κυνηγούσαν να τους φωτίσει ο Θεός και να μετανοήσουν.
Αυτά τα στοιχεία οφείλουμε να έχουμε και εμείς και να μιμηθούμε όσο και αν είναι δύσκολο τον Άγιο Νεκτάριο για να διαχειριστούμε και εμείς ανάλογες καταστάσεις, αλλά και για να μη οργιζόμαστε και μας πνίγει το δίκιο από τέτοιες πνευματικές προκλήσεις. Κυρίως, να μην είμαστε εμείς οι οποίοι φθονούμε και συκοφαντούμε άλλους ανθρώπους και αποτελούμε παραδείγματα προς αποφυγή! Μη γένοιτο! Αμήν!
