Όσο όμως περισσότερο η Δύση απομακρυνόταν από την χριστιανική αλήθεια, τόσο το πνευματικό της βλέμμα θόλωνε, μέχρι που στον εικοστό αιώνα το πνευματικό της βλέμμα σκοτείνιασε εντελώς. Τώρα της έμειναν μόνο τα μάτια του σώματος, της έμεινε η αίσθηση της όρασης.
Εξοπλίστηκε με πολλά και εξαιρετικά όργανα, για να βλέπει καλύτερα και πιο σωστά τον υλικό κόσμο, την μορφή, τα χρώματα, τα νούμερα, τα μέτρα και την απόσταση. Ο δυτικός κόσμος ερευνά μέσα από το μικροσκόπιο τα μικρόβια, όπως δεν τα ερεύνησε κανείς. Βλέπει μέσα από το τηλεσκόπιο τα αστέρια σαν να είναι εδώ πάνω από την καπνοδόχο, όπως δεν τα έβλεπε ποτέ κανένας.
Όσον αφορά, όμως, την κρυμμένη ουσία των πραγμάτων, την κρυμμένη σημασία όλων των δημιουργημάτων στην οικουμένη, αδελφοί μου, οι δυτικοί σήμερα είναι τυφλοί, είναι πιο τυφλοί από την ισλαμική Αραβία, από την Ινδία πού πιστεύει στο θεό Μπράμα, από το βουδιστικό Θιβέτ και από την Κίνα. Ο Χριστός μας δεν γνώρισε τα τελευταία δύο χιλιάδες χρόνια μεγαλύτερη ντροπή από αυτή. Άνθρωποι βαπτισμένοι στο όνομα του Κυρίου να είναι πιο τυφλοί πνευματικά από μη βαπτισμένους ανθρώπους.
Ο απόστολος Παύλος στους δυτικούς, με την παιδαριώδη συμπεριφορά, θα έλεγε σήμερα, όπως είπε κάποτε στους Γαλάτες: «Ανόητοι Γαλάτες, ποιος σας μάτιασε και δεν πιστεύετε στην αλήθεια, εσείς, μπροστά στα μάτια των οποίων ζωγράφισα με το κήρυγμά μου τόσο ζωντανά τον Ιησού Χριστό σταυρωμένο; Τηρώντας τον νόμο δεχτήκατε το Πνεύμα ή ακούγοντας το κήρυγμα και πιστεύοντας; Τόσο ανόητοι είστε! Αρχίσατε με την εμπειρία του Πνεύματος. Πώς τώρα καταλήγετε να εμπιστεύεστε σ’ ανθρώπινες δυνάμεις;» (Γαλ. 3:14).
Η Ευρώπη ξεκίνησε με το Πνεύμα, όμως τώρα ζει με την ύλη, δηλαδή με σαρκικούς λογισμούς, με σαρκικές επιθυμίες, με υλικές κατακτήσεις.
Όλη η πορεία της Ευρώπης στα χρόνια μας κινείται σε δύο μόνο διαστάσεις, στο πλάτος και στο μήκος των πραγμάτων. Η Δυτική Ευρώπη δεν γνωρίζει ούτε το βάθος, ούτε το ύψος των πραγμάτων, γνωρίζει μόνο το πλάτος, το μήκος της γης και του εδάφους. Αγωνίζεται συνεχώς για την εξάπλωση του εδάφους, για το έδαφος και μόνο το έδαφος!
Γι’ αυτό το λόγο ξεσπούν οι πόλεμοι. Ο ένας πόλεμος ακολουθεί τον άλλο πόλεμο.
Η μία φρίκη ακολουθεί την άλλη φρίκη.
Ο Θεός όμως δεν δημιούργησε τον άνθρωπο για να ψάχνει μόνο έδαφος, αντιθέτως ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο, για να είναι το ον που με τον νου του θα κατανοεί τα μυστήρια της ζωής, και με την καρδιά του θα καταφέρει να ανεβεί στο ύψος του Θεού.
Ο πόλεμος για τα εδάφη, για περισσότερη γη είναι πόλεμος εναντίον της αλήθειας. Ο πόλεμος εναντίον της αλήθειας είναι πόλεμος εναντίον της θεϊκής και της ανθρώπινης φύσης.
Τι απογοήτευση! Πιο πικρή και από το αψίνθιο! Πόσοι άνθρωποι καταστρέφονται και θυσιάζονται για το περαστικό, το παροδικό, το προσωρινό και ψεύτικο βασίλειο της γης! Αν οι άνθρωποι επιθυμούσαν να υπομείνουν λίγα βάσανα και θυσίες για το επουράνιο βασίλειο, ο πόλεμος στη γη δεν θα υπήρχε.
Η Ευρώπη ας κάνει το σταυρό της και ας επιστρέψει στο δρόμο του Χριστού. Ας προσευχηθεί στην Παναγία, ας θυμηθεί τους δώδεκα Αποστόλους και τότε τα λέπια από τα μάτια της θα πέσουν. Θα γίνει πάλι όμορφη, όπως ήταν πριν από χίλια χρόνια. Θα γίνει πάλι ορθόδοξη Ευρώπη. Θα γίνει και αυτή ευτυχισμένη και εμείς μαζί της. Θα χαρούνε μαζί της οι δακρυσμένοι λαοί της Ευρώπης και θα ψάλλουνε μαζί τον αιώνιο ύμνο στο Θεό: Άγιος, άγιος, άγιος, Κύριος Σαβαώθ, πλήρης ο ουρανός και η γη της δόξης Σου. Αμήν.
Από το βιβλίο: Αγίου Νικολάου Επισκόπου Αχρίδος, Μέσα από το παράθυρο της φυλακής. Μηνύματα προς τον λαό. Εκδόσεις “Ορθόδοξος Κυψέλη”, Θεσσαλονίκη 2012 (απόσπασμα).