Υπάρχουν περιπτώσεις που χρειάζεται η απολογία, ώστε να φανεί η αλήθεια και ν’ αποφευκτεί ο σκανδαλισμός των πιστών. Γι’ αυτό βλέπουμε στην Εκκλησιαστική ιστορία να υπάρχουν κληρικοί που το δίκαιό τους τ’ αναζήτησαν στα δικαστήρια.
Όπως υπάρχουν και περιπτώσεις όπου η σιωπή, που αναθέτει στο Θεό μ’ εμπιστοσύνη το πότε θ’ αποκαλύψει την αλήθεια, έγινε η αντίδραση στις κατηγορίες όπως π.χ. ο άγιος Νεκτάριος.
Όμως, η προσπάθεια ν’ αποδείξουμε, με δικαστικά ή πνευματικά μέσα, ότι οι κληρικοί και λαϊκοί – μέλη της Εκκλησίας είναι άψογοι και ανεπίληπτοι, όχι μόνο προκαλεί ειρωνεία αλλά είναι και εκτός αλήθειας. Η Εκκλησία δεν είναι κοινωνία των τελείων, αλλά νοσοκομείο που θεραπεύει όλους τους ανθρώπους που θέλουν και το παλεύουν.
Έτσι, αυτοί που με «αντι-εκκλησιαστικό πνεύμα» αγωνίζονται για να φτιάξουν μια τέλεια εκκλησία των καθαρών και αναμάρτητων, φαίνεται πως δεν θα τελειώσουν το έργο τους ποτέ. Όχι μόνο γιατί μέχρι συντέλειας του αιώνος το χωράφι της Εκκλησίας δεν θα πάψει να έχει και ζιζάνια, αλλά και γιατί το πραγματικό «αντι-εκκλησιαστικό πνεύμα» δεν το έχουν αυτοί αλλά οι περισσότεροι χριστιανοί. Γιατί αν η Εκκλησία είναι η οικογένεια του ουράνιου Πατέρα και η Θεία Λειτουργία μέσα στο ναό είναι το «δείπνο στο σπίτι Του», τότε οι εκκλησιαζόμενοι γίνονται αδελφοί που κοινωνούν το Σώμα και το Αίμα του Θεανθρώπου Χριστού. Αυτή η κίνηση – ενότητα στο ναό δεν μπορεί να περιοριστεί σ’ ένα χώρο σε συγκεκριμένη ώρα, αλλά προεκτείνεται στην καθημερινότητα με τη σχέση που έχουμε ως εν Χριστώ αδελφοί, συμμετέχοντας στη χαρά και τον πόνο ο ένας του άλλου, μοιραζόμενοι τη ζωή μας.
Το αντι-εκκλησιαστικό πνεύμα παρατηρείται όταν ενότητα δεν υπάρχει στην καθημερινότητα, όταν ο διπλανός μου στο ναό δεν είναι ο αδελφός μου αλλά κάποιος, κι όταν η Εκκλησία εκλαμβάνεται ως μέσο ατομικής κι όχι συλλογικής σωτηρίας.
Δεν χρειάζονται οι εξωτερικοί εχθροί για να μας διαλύσουν. Ο Κύριος είπε πως «όταν σε μια οικογένεια πέσει διχασμός, θα διαλυθεί» (Ματθ.12, 25). Αν ως χριστιανοί ζούμε την Εκκλησία κατά το πνεύμα των Πατέρων μας, που ενδιαφέρονταν ο ένας για τον άλλο, που μέριμνά τους είχαν το κοινό αντί το εγώ, ποιο αλήθεια, αντι-εκκλησιαστικό πνεύμα μπορεί να κάνει ζημιά;
Άλλωστε η Εκκλησία είναι στον κόσμο όχι για να παλεύει με τους ανθρώπους αλλά να τους αγκαλιάζει ως μάνα. Κι οι χριστιανοί καλούμαστε να υπερβούμε τον εγωκεντρισμό και την απομόνωση και να πορευτούμε αγαπητικά προς τους πονεμένους, τους βασανισμένους, τους θλιμμένους. Μα ποιο πολύ σ’ αυτούς που φαίνονται να έχουν «αντιεκκλησιαστικό πνεύμα» γιατί μ’ αυτό δείχνουν να ψάχνουν την Εκκλησία ως ενότητα, σχέση, συνάντηση καρδιακή με το Χριστό και τους αδελφούς Του.
π. Ανδρέα Αγαθοκλέους