Αγαπητοί μου αδελφοί,
Η Μεγάλη Εβδομάδα συνεχίζει να ξετυλίγεται ενώπιον μας και μας καλεί να συνεχίζουμε την πορεία μας προς την ευφροσύνη του Αναστάσιμου Φωτός. Ακόμη όμως στην ψυχή μας κυριαρχεί η εικόνα του εξουθενωμένου Νυμφίου, που συνεχίζει να μας υποδέχεται στις ακολουθίες αυτών των ημερών. Προσδοκούμε τον αναστάσιμο θρίαμβο, προς το παρόν όμως προετοιμαζόμαστε για την κορύφωση του τραγικού και αποτρόπαιου πάθους Του. Ποθούμε να μοιραστούμε μαζί Του την νίκη επί του θανάτου, γνωρίζουμε όμως πως πρέπει να προηγηθεί η συμμετοχή μας στη σταυρική του θυσία.
Ποιος είναι, αλήθεια, ο δικός μας Σταυρός, τον οποίον καλούμαστε να επωμιστούμε; Ποιος είναι ο δικός μας πόνος, τον οποίον καλούμαστε να καταβάλουμε, προκειμένου να βρεθούμε συνδαιτυμόνες του Χριστού μας στο συμπόσιο της Αναστάσεως;
Εύκολα θα μπορέσουμε να απαντήσουμε στα ερωτήματα αυτά, φτάνει να προσεγγίσουμε το βαθύτερο νόημα που κρύβεται πίσω από την μορφή του Εσταυρωμένου, που σε δύο βράδια θα στηθεί στο κέντρο των ναών μας.
Επάνω στο Σταυρό, αδελφοί μου, αποκαλύπτεται όλη η τραγωδία του ανθρώπινου γένους. Το μαρτύριο του Χριστού και η παντελής απουσία ακόμη και του τελευταίου ίχνους καλούς στην καταματωμένη μορφή Του αποκαλύπτει το κατάντημα της ανθρώπινης φύσης μας από τις πληγές και τα τραύματα που επέφερε σε αυτήν ο θάνατος μετά την Πτώση. Ο άνθρωπος που θέλησε να γίνει Θεός εκτοπίζοντας τον Δημιουργό του, αποκαλύπτεται επί του Σταυρού γυμνός από δυνάμεις και ζωή, εντελώς αποτυχημένος από τα σχέδια και την ψεύτικη εικόνα που έφτιαξε για τον εαυτό του.
Ο Σταύρος είναι η μεγάλη ευκαιρία να ατενίσει ο άνθρωπος τη χρεοκοπία του. Ίσως αυτό να είναι το πιο δύσκολο εγχείρημα για τον καθένα μας. Να ομολογήσουμε δηλαδή πως οι ανθρώπινες δυνάμεις μας, χωρίς την διαρκή και ζωογόνο τροφοδοσία της παρουσίας του Θεού στη ζωή μας, δεν επαρκούν ούτε στο ελάχιστο για να μας εξασφαλίσουν εκείνα, για τα οποία μας έπλασε ο Θεός. Και ποια είναι αυτά; Μία ζωή με πληρότητα και νόημα, μία ανθρώπινη κοινωνία στηριγμένη στην καταλλαγή και την ειρήνη, ένα μέλλον χωρίς φθορά και θάνατο, πλημμυρισμένο από την μακαριότητα και την αθανασία. Δύσκολη και επώδυνη η αναγνώριση της αποτυχίας μας. Απαραίτητη όμως, προκειμένου να αναζητήσουμε Εκείνον που μπορεί να αποκαταστήσει την πεσμένη μας φύση. Η οδύνη της παραδοχής της αποτυχίας μας αποτελεί λοιπόν τη δική μας συμμετοχή στη σταυρική θυσία του Θεανθρώπου.
Σήμερα, μία αποτυχημένη και συντετριμμένη ανθρώπινη ύπαρξη έρχεται να γίνει παράδειγμα και πρότυπο για τη δική μας συντριβή. Η αποψινή πόρνη, η οποία, καταρρακωμένη και άφωνη, ζητά να γεφυρώσει την ασημαντότητα της με το υπέρτατο μεγαλείο του Δημιουργού της μέσω του μύρου, δεν είναι η πρώτη που μας δείχνει τον δρόμο. Από την αρχή του Τριωδίου, όταν και ξεκίνησε το πνευματικό μας ταξίδι προς το κενό μνημείο, συντετριμμένες και μετανοημένες μορφές, η καθεμία με τον τρόπο της, μας έδειξαν -και θα συνεχίσουν να μας δείχνουν- τον δρόμο της ένωσης με το εσταυρωμένο γλυκύτατο τέκνον της Θεοτόκου.
Ο τελώνης, ο άσωτος, η οσία Μαρία η Αιγύπτια, ο τεταπεινωμένος υμνωδός του Μεγάλου Κανόνα, σήμερα η πόρνη και μεθαύριο ο Απόστολος Πέτρος που κλαίει πικρά για την τριπλή του προδοσία είναι τα πρόσωπα εκείνα που μας καλούν να αποκαθηλώσουμε την ψεύτικη εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας και να αναγνωρίσουμε τη ματαιότητα της αλαζονείας μας και την διάψευση των υπερφίαλων σχεδίων μας.
Πώς όμως μπορούμε να φτάσουμε σε αυτές τις ευλογημένες αν και επώδυνες διαπιστώσεις, την ώρα που ο σκοτισμένος μας νους τροφοδοτεί διαρκώς την ύπαρξή μας με εγωισμό, αλλά και την ώρα που ολόκληρη η ανθρώπινη κοινωνία προβάλλει διαρκώς πρότυπα εγωκεντρικών αστέρων και αυτοθεούμενων ηγετών;
Το σημερινό υπέροχο τροπάριο της Κασσιανής, πέραν του ότι απηχεί το σπαραγμό της κάθε μετανοημένος ψυχής, από την πρώτη κιόλας φράση του, μας δείχνει και τον τρόπο της συναίσθησης της αποτυχίας μας. Πότε, η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα πόρνη γυνή συναισθάνεται τον βόρβορο της αμαρτίας της και σπεύδει, ως πρώτη μυροφόρος, να αλείψει με μύρο το σώμα του πάναγνου Θεού; Όταν αποκτά αίσθηση της απόλυτης καθαρότητας της θεότητας Του. Όταν ακούει για το Χριστό, όταν μαθαίνει ότι βρέθηκε στον τόπο της, όταν βρίσκεται στον ίδιο χώρο μαζί Του, τότε μόνον είναι σε θέση να συγκρίνει το δικό της αβυσσαλέο βάθος της αμαρτίας με το δικό του υπέρ ουράνιο ύψος της αγιότητος.
Κατά το Ιερό Ευαγγέλιο, όταν βρίσκεται ενώπιον Του, σιωπά, η καρδιά της όμως είναι βέβαιον πως κραυγάζει. Και αυτήν ακριβώς την κραυγή καταγράφει απόψε η Κασσιανή. Όσο η αμαρτωλή γυναίκα ατενίζει τον Κύριο, τόσο συνειδητοποιεί τα πλήθη των αμαρτιών της και την άβυσσο των κριμάτων της. Όλος ο σημερινός αριστουργηματικός ύμνος της Κασσιανής μας καλεί απόψε σε αυτήν την συνειδητοποίηση της αβυσσαλέας απόστασης που μας χωρίζει από τον Θεό, αλλά και την ευκαιρία που Εκείνος μας δίνει με τον ερχομό Του, να αποκτήσουμε επίγνωση της κατάστασής μας και να παραδοθούμε ολοκληρωτικά στο αμέτρητο έλεός Του.
Διψά η ψυχή μας για αυτήν την παράδοση, σήμερα όμως διδασκόμαστε και το πώς θα την επιτύχουμε. Και άλλος δρόμος δεν υπάρχει από τη διαρκή εγρήγορση της πνευματικής ζωής, της μόνης που είναι σε θέση να μας διατηρήσει κοντά σε εκείνο το Πρόσωπο, του οποίου το φως είναι σε θέση να φωτίσει τις αβύσσους μας. Όσο με συνέπεια και επιμονή παραμένουμε κοντά στο Χριστό, αποκαλύπτεται στα μάτια μας ο ψεύτικος εαυτός μας, ο δήθεν παντοδύναμος αλλά στην πραγματικότητα εξουθενωμένος, ο δήθεν αλάνθαστος αλλά στην πραγματικότητα αποτυχημένος, ο δήθεν αυτάρκης αλλά στην πραγματικότητα πεινασμένος και διψασμένος στα όρια του θανάτου.
Σήμερα, Μεγάλη Τρίτη, η κατ’ ουσίαν οσία πόρνη μας προσφέρει ένα πρότυπο απόλυτης ελευθερίας. Ελευθερίας πρώτα από την γνώμη των ανθρώπων, όπως εκείνη στάθηκε υπεράνω της περιφρόνησης των Φαρισαίων αλλά και της ειρωνείας του Ιούδα. Ελευθερία κατόπιν από τον ψεύτικο εαυτό της που αρνείται να αναγνωρίσει την αποτυχία του. Ελευθερίας τέλος από τη φθορά και το θάνατο. Διότι, έτσι συντετριμμένη και μετανοημένη, είναι έτοιμη να παραδοθεί ολοκληρωτικά στο αμέτρητο έλεος Εκείνου, του Μόνου που μπορεί να οδηγήσει, και εκείνη και όλους μας, στην υπέρβαση του θανάτου και στην έξοδο προς μία ζωή πλημμυρισμένη από το φως της Αναστάσεώς Του.
Αυτό το φως ας ποθήσουμε και σε αυτό το φως ας παραδοθούμε στη φετινή Αναστάσιμη Λειτουργία, αλλά και σε όλη μας τη ζωή.
Αμήν.
Με πατρικές ευχές και αγάπη
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΑΣ
Ο Δημητριάδος Ιγνάτιος