Είσοδος στην Αρχιερωσύνη: Σύγχρονη «κολυμβήθρα» του Σιλωάμ (Α)
Του Αλεξάνδρου Π. Κωστάρα, Ομότιμου Καθηγητή Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Θράκης
Κάθε φορά που γίνεται κάποια εκλογή νέου Μητροπολίτη η σκέψη μου πηγαίνει στον παραλυτικό της σχετικής ευαγγελικής περικοπής και στην κραυγή απόγνωσης που απηύθυνε στον Ναζωραίο, όταν Εκείνος, βλέποντάς τον μόνο και απελπισμένο στην άκρη της κολυμβήθρας , τον ρώτησε, αν θέλει να γίνει υγιής, για να Του απαντήσει ο παραλυτικός: «Κύριε, ουκ έχω άνθρωπον…». Είναι η φράση που βρίσκεται στα χείλη όλων των παραλειφθέντων υποψηφίων προς Αρχιερατείαν, καθώς βλέπουν να προωθείται προς την «κολυμβήθρα» της Αρχιερωσύνης άλλος συνυποψήφιός τους, όχι πάντα ικανότερος αυτών, βασταζόμενος υπό πλειάδος Αρχιερέων.
Αυτό θα μας έλεγε σήμερα κάθε απογοητευμένος υποψήφιος, αν τον ρωτούσαμε δείχνοντας προς τον χειροτονούμενο νέο Μητροπολίτη: «Γιατί αυτός και όχι εσύ»; Η απάντησή του ίδια με αυτήν του παραλυτικού: «Ουκ έχω άνθρωπον, κύριε…». Και πού να τον βρει τον «άνθρωπο», δηλ. Συνοδικό Αρχιερέα, όταν δεν είναι διαπλεκόμενος; Και ας μη γελοιόμαστε. Με την πρακτική που έχει καθιερωθεί στους κόλπους της Εκκλησίας της Ελλάδος η κατάληψη ενός προνομιούχου Μητροπολιτικού Θρόνου είναι υπόθεση διαπλοκής. Μόνος του δεν μπορεί κανένας «παραλυτικός» να εισέλθει στην «κολυμβήθρα». Πρέπει να τον βάλει μέσα σε αυτήν κάποιος άλλος. Από εκείνους μάλιστα που γνωρίζουν πολύ καλά την «κολυβήθρα» και έχουν άνετη πρόσβαση σε αυτήν. Επηρεάζουν δε τον Αρχιεπίσκοπο. Ιδίως, όταν αυτός είναι ευάλωτος, όπως ο σημερινός.
Γιατί όμως είναι ευάλωτος ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος; Έχουμε και άλλη φορά ασχοληθεί με το ζήτημα αυτό. Η προβληματική του συζητούμενου θέματος μάς δίνει την ευκαιρία να επαναλάβουμε συνοπτικά την βασική μας θέση: Ο κ. Ιερώνυμος είναι ευάλωτος, διότι έχει χάσει προ πολλού την έξωθεν καλή μαρτυρία. Αυτό συνέβη από τότε που εντελώς απερίσκεπτα δέχθηκε να γίνει η εκκλησιαστική «βακτηρία» του άθεου πνευματικού του τέκνου, πρώην Πρωθυπουργού της «αριστεράς του τίποτα». Ουδείς μπορεί να λησμονήσει τον αρνητικό ρόλο που έπαιξε ο κ. Ιερώνυμος στις λαοσυνάξεις, οι οποίες προσπαθούσαν να αποτρέψουν την Κυβέρνηση των εθνομηδενιστών να συνάψει με τους Σκοπιανούς «πειρατές» της ιστορίας μας την κατάπτυστη Συμφωνία των Πρεσπών. Οι νυχτερινές εν κρυπτώ και παραβύστω συναντήσεις στην Αρχιεπισκοπική κατοικία με τον αλήστου μνήμης πρώην Πρωθυπουργό είχαν ως στόχο την μεγαλύτερη δυνατή απαξίωση εκ μέρους της Εκκλησίας αυτών των λαοσυνάξεων. Η αποδοκιμασία από τον Λαό της «αριστεράς του τίποτα», μεταξύ άλλων και για αυτό το βαρύ εθνικό έγκλημα, ενέχει και την έμμεση αποδοκιμασία του κ. Ιερωνύμου για την συμβολή του στην διάπραξη αυτού του εγκλήματος. Ουδείς μπορεί επίσης να παραβλέψει την απόπειρα του κ. Ιερωνύμου να προσφέρει τον Εφημεριακό Κλήρο, τους «βιγλάτορες» δηλ της πίστεώς μας, όπως είχε χαρακτηρίσει προσφυώς τους κληρικούς ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, θυσία στον βωμό των πολιτικών επιδιώξεων του άθεου πνευματικού του τέκνου, που εναγωνίως προσπαθούσε να κρατηθεί στον Πρωθυπουργικό Θώκο, όπως αντιστοίχως πράττει σήμερα ο κ. Ιερώνυμος, ο οποίος δεν εννοεί να εγκαταλείψει τον Αρχιεπισκοπικό Θρόνο, μολονότι τον βαρύνουν πολλά. Όχι μόνο τα προαναφερθέντα ημαρτημένα της θητείας του, αλλά και η φυσική του αδυναμία λόγω του γήρατος. Σε μια τέτοια κατάσταση ευρισκόμενος ο κ. Ιερώνυμος χρειάζεται στηρίγματα. Τόσο για την παραμονή του στην εξουσία, όσο και για την προώθηση των επιλογών του. Εκείνοι που είναι πρόθυμοι να του τα προσφέρουν, εισπράττουν, όπως είναι φυσικό, τα σχετικά ανταλλάγματα, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνεται και η διευκόλυνση της εισόδου των ημετέρων στην «κολυμβήθρα». Αυτός είναι ο «σώφρων», «συνετός» και «σοφός» Αρχιεπίσκοπος που κρατάει στα «στιβαρά» χέρια του το «πηδάλιο» της Εκκλησίας! Θα ήταν παράλογο να περιμένει κάποιος από τους χειροτονούμενους Αρχιερείς να απαξιώνουν τον ευεργέτη τους. Η υπερβολή όμως στην κολακεία έχει και αυτή τα όριά της.
Δεν χρειάζεται να έχει κάποιος γνώση προσώπων και πραγμάτων, για να αντιληφθεί την διαπλοκή στο ζήτημα της εκλογής νέων Αρχιερέων, για την οποία έγινε πιο πάνω λόγος. Αρκεί να προσέξει τις ευγνώμονες ευχαριστίες που απευθύνει ο χειροτονούμενος προς συγκεκριμένους Αρχιερείς, οι οποίοι δεν συνέβαλαν απλά στην πνευματική του οικοδομή (αυτό δεν είναι ασφαλώς ζήτημα επιλήψιμης διαπλοκής), αλλά άνοιξαν «διαύλους» που οδηγούν στο Μέγαρο του Αρχιεπισκόπου και εκείθεν στην «κολυμβήθρα». Όσο ισχυρότερος είναι ο δεσμός διαπλοκής ή όσο περισσότεροι είναι οι «κρίκοι» αυτής, οι οποίοι ανοίγουν τους σχετικούς «διαύλους», τόσο ευχερέστερη είναι η πρόσβαση και τελικά η είσοδος σε αυτήν από τον ευνοούμενο υποψήφιο. Οφείλω στο σημείο αυτό να διευκρινίσω (προς αποφυγήν ενδεχομένης παρανοήσεως) ότι με όσα ισχυρίζομαι εδώ δεν αμφισβητώ την εκλογή ουδενός εκ των νεοεκλεγέντων Μητροπολιτών. Ούτε το εκκλησιαστικό τους ήθος ούτε την επάρκειά τους να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του υψηλού εκκλησιαστικού αξιώματος που εκλήθησαν να αναλάβουν. Δεν τους γνωρίζω άλλωστε. Γι’ αυτό δεν μπορώ να εκφέρω άποψη για αυτούς. Αρκούμαι στην κάλυψη που προσφέρει σε όλους μας σε τέτοιες περιπτώσεις το σχετικό μαχητό τεκμήριο. Οι σκέψεις που διατυπώνω εδώ συνιστούν αμφισβήτηση του τρόπου εκλογής των νέων Μητροπολιτών. Και επειδή ο τρόπος αυτός επαναλαμβάνεται παγίως προβάλλοντας όχι τον Άγιο-Πνευματικό προσανατολισμό, αλλά την κοσμική διαχειριστική αντίληψη που διέπει την Εκκλησία της Ελλάδος, με αντιγραφή μάλιστα των μεθόδων της διαπλοκής που ισχύουν στην πολιτική – εξουσία γαρ και η εκκλησιαστική – αποτελεί, νομίζω, ένα από του βασικούς παράγοντες που συνθέτουν την σημερινή ανυποληψία των πολιτών προς την Εκκλησία, όπως καταγράφεται κατ’ επανάληψη στις σχετικές δημοσκοπήσεις. Εάν μάλιστα σε αυτόν τον παράγοντα προσθέσεις και τους αλλοπρόσαλλους Ιερωνύμους που κάθονται σε εκκλησιαστικούς θρόνους εργαζόμενοι για την ευημερία δικών τους παιδιών στην πολιτική, δεν χρειάζεται να ψάξεις πολύ, για να βρεις την απάντηση στα πολλά «γιατί» αυτής της απογοητευτικής εικόνας που παρουσιάζει σήμερα η Εκκλησία.
Ο συγκεκριμένος τρόπος εκλογής των Μητροπολιτών παρακάμπτει το αποκλειστικό κριτήριο που έπρεπε να διαθέτουν οι υποψήφιοι, δηλ. την αγιότητα του βίου τους με τα συμπαρομαρτούντα στοιχεία αυτής, ήτοι την ταπείνωση και την ευθύγραμμη Άγιο-Πνευματική σχέση του κληρικού με τον Θεό, και στέκεται στα «κουκιά» που διαθέτει ο υποψήφιος για την Αρχιερατεία. Αυτά μόνο είναι δομικά στοιχεία της διαπλοκής. Τους Αγίους τους αναγνωρίζουμε μετά την κοίμησή τους, για να τους κάνουμε εικονίσματα και να τους προσκυνούμε. Εν ζωή τους προσπερνάμε. Δεν τους λογαριάζουμε ως υποψηφίους. Άσε που τους φοβόμαστε κιόλας από πάνω, διότι βγάζουν «τα άπλυτα στην φόρα» πολλών εξ ημών των άλλων «Αγίων» που συνθέτουμε την Σύνοδο της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος. Αναλογίσθηκε ποτέ κανείς, ποιά θα ήταν η εικόνα της Εκκλησίας, εάν είχε στους κόλπους της αληθινούς Αγίους; Κάποιοι από τους εκλέκτορες Ιεράρχες εκτυφλώνονται από τον ακαδημαϊκό τίτλο που φέρει, εκτός των άλλων, ο συγκεκριμένος υποψήφιος και προς την κατεύθυνση αυτού διαμορφώνουν την διαπλοκή: «Μα είναι Καθηγητής Πανεπιστημίου. Δεν πρέπει να τον κάνουμε Μητροπολίτη»; Άξιος ο μισθός του Καθηγητή. Τί σηγμασία έχει ο τίτλος αυτός στην προκειμένη περίπτωση; Ο Καθηγητής Πανεπιστημίου ως επαΐων είναι ασφαλώς χρήσιμος για την καλλιέργεια του γνωστικού του αντικειμένου. Δεν είναι όμως ο τίτλος αυτός απαραίτητος για την εκλογή κάποιου ως Μητροπολίτη. Ο Χριστός δεν προσέλαβε ως Μαθητές Του Καθηγητές Πανεπιστημίου, αλλά αγράμματους ψαράδες, που είχαν μέσα τους ταπείνωση και με την φωτιστική Χάρη του Αγίου Πνέυματος έγιναν «λύχνοι» Φωτός, που καταύγασαν πνευματικά την Οικουμένη με την παραδειγματική Διδασκαλία του Χριστού. Εάν ο Καθηγητής Πανεπιστημίου προβάλλει στην ζωή του ένα πρότυπο αγιότητας και έχει μέσα του ταπείνωση, διαθέτει τα προσόντα της υποψηφιότητας προς Αρχιερωσύνη. Για αυτόν όμως τον λόγο. Όχι, διότι είναι Καθηγητής Πανεπιστημίου.
Θα χρειασθεί όμως να επανέλθουμε στην σχετική προβληματική στο επόμενο άρθρο.
