Τι τελείται τις ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας; Οι τέσσερις πρώτες ημέρες, με τις ιερές Ακολουθίες, μάς προετοιμάζουν πνευματικά για το θείο δράμα.
Την Αγία και Μεγάλη Δευτέρα κυριαρχούν δύο γεγονότα:
α) η ζωή του Ιωσήφ, του 11ου γιού του Πατριάρχη Ιακώβ, του ονομαζόμενου Παγκάλου, δηλαδή του ωραίου στο σώμα και την ψυχή. Ο Ιωσήφ προεικονίζει με την περιπέτειά του (που πουλήθηκε σκλάβος στην Αίγυπτο) τον ίδιο τον Χριστό και το πάθος Του.
β) το περιστατικό της άκαρπης συκιάς που ξέρανε ο Χριστός (Ματθ. 21, 18-22): Συμβολίζει τη Συναγωγή των Εβραίων και γενικά τη ζωή του Ισραηλιτικού λαού, που ήταν άκαρποι από καλά έργα.
Η ιερά Ακολουθία της Μεγάλης Δευτέρας ψάλλεται το βράδυ της Κυριακής των Βαΐων (ιερά Ακολουθία του Νυμφίου).
Την Αγία και Μεγάλη Τρίτη θυμόμαστε και ζούμε δύο παραβολές:
α) των δέκα παρθένων (Ματθ. 25,1-13), που μας διδάσκει να είμαστε έτοιμοι και γεμάτοι από πίστη και φιλανθρωπία.
β) των Ταλάντων (Ματθ. 25,14-30), που μας διδάσκει να είμαστε εργατικοί, να καλλιεργούμε και να αυξήσουμε τα πνευματικά μας χαρίσματα.
Η ιερά Ακολουθία της Μεγάλης Τρίτης ψάλλεται το βράδυ της Μεγάλης Δευτέρας (ιερά Ακολουθία του Νυμφίου).
Η Αγία και Μεγάλη Τετάρτη είναι αφιερωμένη στην αμαρτωλή γυναίκα (Λουκ. 7,47), που μετανιωμένη άλειψε τα πόδια του Κυρίου με μύρο και συγχωρήθηκε για τα αμαρτήματά της, γιατί έδειξε μεγάλη αγάπη και πίστη στον Κύριο. Ψάλλεται το περίφημο τροπάριο (δοξαστικό) της υμνογράφου Μοναχής Κασσιανής.
Η ιερά Ακολουθία της Μεγάλης Τετάρτης ψάλλεται το βράδυ της Μεγάλης Τρίτης (ιερά Ακολουθία του Νυμφίου).
Την Αγία και Μεγάλη Πέμπτηεορτάζομε τέσσερα γεγονότα :
α) τον Ιερό Νιπτήρα, το πλύσιμο δηλαδή των ποδιών των μαθητών από τον Κύριο, δείχνοντας μας ποιο πρέπει να είναι το ταπεινό μας φρόνημα και ποια πρέπει να είναι η διακονία των πιστών στην Εκκλησία
β) τον Μυστικό Δείπνο, δηλαδή την παράδοση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας
γ) την Προσευχή του Κυρίου, στο Όρος των Ελαιών και
δ) την Προδοσία του Ιούδα, δηλαδή την αρχή του Πάθους του Κυρίου.
Η ιερά Ακολουθία της Μεγάλης Πέμπτης ψάλλεται το βράδυ της Μεγάλης Τετάρτης (ιερά Ακολουθία του Νιπτήρος).
Τη Μεγάλη Παρασκευή έχουμε την κορύφωση του θείου δράματος, θυμόμαστε και βιώνουμε τα σωτήρια και φρικτά Πάθη του Κυρίου και Θεού μας. Δηλαδή:
α) τα πτυσίματα
β) τα μαστιγώματα
γ) τις κοροϊδίες
δ) τους εξευτιλισμούς
ε) τα κτυπήματα
στ) το αγκάθινο στεφάνι και κυρίως
ζ) τη Σταύρωση και
η) το θάνατο του Χριστού μας.
Η ιερά Ακολουθία, η «Ακολουθία των Παθών», ψάλλεται το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης.
Το Μεγάλο Σάββατο εορτάζουμε:
α) την Ταφή του Κυρίου και
β) την Κάθοδο Του στον Άδη, όπου κήρυξε σε όλους τους νεκρούς.
Έτσι, τη Μεγάλη Παρασκευή το πρωϊ τελούνται οι εξής ακολουθίες: η Ακολουθία των Μεγάλων Ωρών και στη συνέχεια η ιερά Ακολουθία Αποκαθηλώσεως, δηλαδή της Ταφής του Κυρίου από τον Ιωσήφ τον Αριμαθαίας και το Νικόδημο τον φαρισαίο, μέλος του Μεγάλου Συμβουλίου και κρυφό μαθητή του Κυρίου.
Τη Μεγάλη Παρασκευή το βράδυ τελούμε τον Όρθρο του Αγίου και Μεγάλου Σαββάτου, ψάλλονται τα Εγκώμια και έχουμε την περιφορά του Επιταφίου.
Το Μεγάλο Σάββατο το πρωϊ, έχουμε την λεγόμενη «πρώτη Ανάσταση», δηλαδή το προανάκρουσμα της Αναστάσεως, που μεταδίδουν οι ύμνοι, και της προσμονής της λυτρώσεως όλης της κτίσεως από τη φθορά και το θάνατο! Οι πιστοί βιώνουμε τα Πάθη και την Ανάσταση του Χριστού συμμετέχοντας ενεργά σε αυτά με «συμπόρευση», «συσταύρωση» και «συνανάσταση»! Ο Χριστός με τη θέληση του (εκουσίως), έπαθε και ανέστη για να σωθούμε όλοι εμείς! Αυτό σημαίνει ότι δεν λυπούμαστε «μοιρολατρικά» για το Πάθος Του, αλλά για τις δικές μας αμαρτίες, και αφού μετανοιώνουμε ειλικρινώς μπορούμε την αντικειμενική σωτηρία που χάραξε ο Χριστός να την κάνουμε και προσωπική μας σωτηρία!
Όντως φοβερά αυτής της εβδομάδος τα Μυστήρια! Όλη η ποίηση του Χριστιανισμού και όλη η δόξα της Ορθοδοξίας, από αυτή την εβδομάδα πηγάζουν… Ο ορθόδοξος χριστιανός, όλη την Εβδομάδα έχει ένα μεγάλο δρόμο να οδοιπορήσει. Μεγάλο, όχι με τις εξωτερικές, αλλά με τις εσωτερικές διαστάσεις. Ένα δρόμο, που περπάτησε ο ίδιος ο Χριστός. Ναι, κι ας μη φανεί σε κανέναν αυτό το πράγμα παράδοξο. Αν δεν «συμπορευθώμεν αυτώ και συσταυρωθώμεν», δεν θα μπορέσουμε ούτε τη Μεγαλοβδομάδα να νιώσουμε, ούτε και στην Ανάσταση να φτάσουμε μαζί Του.
Ώ! Ευτυχισμένοι και τρισμακάριοι, όσοι μπορέσουν ν᾿ αφήσουν τις βιοτικές τους μέριμνες αυτές τις μέρες, κι αρχίσουν από τώρα, από αυτή την ώρα κιόλας, την ευλογημένη πορεία δίπλα στον πορευόμενο προς το Πάθος Χριστό! «Δεῦτε οὖν καὶ ἡμεῖς, κεκαθαρμέναις διανοίαις, συμπορευθῶμεν αὐτῷ, καὶ συσταυρωθῶμεν, καὶ νεκρωθῶμεν δι’ αὐτόν, ταῖς τοῦ βίου ἡδοναῖς, ἵνα καὶ συζήσωμεν αὐτῷ…».