ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΚΑΛΛΙΓΑΣ, 180 χρόνια από τη γέννησή του
Στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας»
Γράφει: ο Βασίλης Τσιαμάκης, θεολόγος ΜΑ (ΕΚΠΑ)
Συμπληρώνετε φέτος 180 από την γέννηση ενός μεγάλου εκκλησιαστικού ανδρός της Εκκλησίας της Ελλάδος, του Μητροπολίτη Αθηνών[1] Γερμανού Καλλιγά (1844- 1896). Ο Καλλιγάς υπήρξε φωτεινός και δραστήριος ιεράρχης, που μέσα από το έργο του, έθεσε τις βάσεις για την εξέλιξη, την πρόοδο και την ανάπτυξη τόσο της τότε Μητρόπολης Αθηνών, όσο και της Εκκλησίας της Ελλάδος. Στα έργα του Καλλιγά συμπεριλαμβάνονται η καταπολέμηση του προσηλυτισμού, που στα χρόνια του υπήρξε έντονη δράση ετεροδόξων, η ενίσχυση του κηρύγματος και η θρησκευτική καλλιέργεια κλήρου και λαού, η προστασία της εκκλησιαστικής περιουσίας και βέβαια η ίδρυση του Συλλόγου Κληρικών ο Ιερός Σύνδεσμος ( Κανονισμός λειτουργίας 23/01/1890), γνωστός σήμερα ως Ιερός Σύνδεσμος Κληρικών Ελλάδος( Ι.Σ.Κ.Ε).
«Η Εκκλησία της Ελλάδος, ευτύχησε να πηδαλιουχηθεί με ελάχιστες εξαιρέσεις από εκκλησιαστικούς ηγέτες, οι οποίοι υπήρξαν οραματιστές και χαρισματικοί. Στη χορεία των Πρωθιεραρχών αυτών περίοπτη θέση καταλαμβάνει ασφαλώς ο από Κεφαλληνίας Μητροπολίτης Αθηνών Γερμανός Καλλιγάς» σημειώνει ο καθηγητής και Κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ κ. Εμμανουήλ Καραγεωργούδης στο έργο του «Ο Γερμανός Καλλιγάς ως Μητροπολίτης Αθηνών» (εκδ. Μπαρμπουνάκη) και συνεχίζει ο κ. Καραγεωργούδης «ο Μητροπολίτης Γερμανός έχοντας στη συνείδηση του ταυτίσει τον ελληνισμό με την ορθοδοξία είχε την πεποίθηση ότι: θρησκεία του έθνους, θρησκεία ελληνική δεν δύναται να είναι ειμή η θρησκεία, ήτις διέσωσεν από του θανάτου τον ελληνισμόν και ανέστησε το ελληνικόν έθνος» στο θέμα των χειροτονιών «ο Γερμανός πίστευε ότι οι χειροτονίες έπρεπε να τελούνται με φειδώ, ώστε να μην προσάπτονται μομφές στην Εκκλησία, ενώ παράλληλα επικαλείται την ανάγκη ευπρεπείας του κλήρου και πατάξεως τυχών παρεκτροπών, διότι αυτό επιβάλει το συμφέρον τηε Εκκλησίας»
Ο Γερμανός Καλλιγάς Γεννήθηκε στην Κεφαλλονιά το 1844. Μετά την περάτωση των εγκυκλίων σπουδών του, σε νεαρή ηλικία, επισκέπτεται τη Ρωσία όπου και παρέμεινε κοντά στον ναυτικό πατέρα του. Μετά από δύο χρόνια μετέβη στην Πάτμο όπου και χειροτονήθηκε διάκονος από τον συγγενή του Ηγούμενο της Μονής του Ιωάννη του Θεολόγου. Στη συνέχεια εισήχθηκε στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, από όπου και αποφοίτησε το 1874.
Διετέλεσε διάκονος και αργότερα Πρωτοσύγγελος στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και Προϊστάμενος της Ορθοδόξου Κοινότητας της Μασσαλίας (1880), όπου και ανέπτυξε εξαιρετική δράση. Το 1884 χειροτονήθηκε Αρχιεπίσκοπος Κεφαλληνίας, στην οποία επίσης ανέπτυξε μεγάλη οργανωτική ικανότητα και φιλανθρωπική δράση. Στις 5 Ιουλίου 1889 παρά την αντίδραση των συνοδικών ιεραρχών εκλέχθηκε Μητροπολίτης Αθηνών.
Ιστορική παρέμεινε η διοίκηση του Γερμανού που αποκατέστησε την τάξη στην Εκκλησία όταν αναζωπυρώθηκε αυτή. Εργάσθηκε για την πνευματική, ηθική και οικονομική ανύψωση του κλήρου., ενίσχυσε την «Ανάπλαση» και υπήρξε από τους θεμελιωτές της «Εταιρείας των Φίλων του Λαού». Άσκησε φιλανθρωπία προς κάθε κατεύθυνση, υπεράσπισε την Ορθοδοξία έναντι του Παπισμού και αντιτάχθηκε σθεναρά στις διάφορες επιχειρούμενες επεμβάσεις και παρεμβάσεις υπό της Πολιτείας στην Εκκλησία. Παράλληλα ανήγειρε το Συνοδικό Μέγαρο και τον Μητροπολιτικό Οίκο επί της οδού Αγίας Φιλοθέης.
Ο Γερμανός Καλλιγάς απεβίωσε αιφνίδια στην ακμή της δράσης του σε ηλικία μόλις 52 ετών. Συγκεκριμένα όπως υπογραμμίζει ο καθηγητής κ. Καραγεωργούδης, ο Γερμανός είχε προβλέψει το θάνατό του, «δέκα μέρες πριν την κοίμηση του, αισθάνθηκε ελαφρά αδιαθεσία, δεν ανησύχησε όμως. Σε πολλούς ιερείς έλεγε κατά καιρό ότι καμιά ημέρα θα τον εύρισκαν ξαφνικά νεκρό. Πράγμα το οποίο συνέβη την 18η Ιανουαρίου 1896». Η εξόδιος Ακολουθία του Γερμανού Καλλιγά τελέστηκε στον ασφυχτικά από κλήρο και λαό Μητροπολιτικό ναό Αθηνών -μετα από τριήμερο λαϊκό προσκύνημα- και ετάφη στο Α’ Κοιμητήριο Αθηνών.
[1] Ο μητροπολίτης Αθηνών, διατήρησε τον τίτλο αυτό μέχρι και το 1922. Με ειδικό νόμο όλοι οι επίσκοποί ονομάστηκαν στο εξής μητροπολίτες και ο μητροπολίτης Αθηνών «Έξαρχος της Ελλάδος» και με νόμο του 1923 διαμορφώθηκε στο Καταστατικό ως «Αρχιεπίσκοπός Αθηνών και πάσης Ελλάδος» (Βλάσιος Φειδάς Εκ. Ι.)
