Από την στιγμή που αναγεννηθήκαμε πνευματικώς με την ιεροπραξία του Βαπτίσματος, το Πνεύμα του Θεού, το Πνεύμα το Άγιο ήρθε μέσα στην καρδιά μας και με τον πνευματικό μας αγώνα κατοικεί μέσα μας. Η Χάρη αυτή του Αγίου Πνεύματος δια του ιερού Βαπτίσματος κάνει το σώμα και την ψυχή του ανθρώπου ναό του Θεού.
Αυτή όμως η Χάρη, όταν δεν προσέξει ο άνθρωπος και αμαρτάνει, καταπλακώνεται, καταχώνεται βαθιά στην καρδιά, θάπτεται και η λαμπρότητά της δεν λάμπει στον νου του, ώστε η λάμψη και ο φωτισμός της να δώσει την δυνατότητα να γνωρίσει τον Θεό μέσα του. Διότι, όταν ο ναός του Θεού δεν είναι καθαρός, ο Θεός δεν τον επισκέπτεται, δεν μένει μέσα εκεί, αλλά φεύγει και τον αφήνει έρημο· και τότε γίνεται ένας τόπος βρώμικος και άχρηστος. Έρχονται όλα τα δαιμόνια και κατοικούν μέσα του· μένει ανοχύρωτος, απροστάτευτος, αφύλακτος και ερημώνεται από τον διάβολο.
Αυτό προσπαθεί συνεχώς να επιτύχει ο διάβολος της κακής επιθυμίας. Έρχεται και στέκει απέναντί μας, και κρατώντας στο χέρι αναμμένη την δάδα ζητεί ευκαιρία, ζητεί την κατάλληλη στιγμή, κατά τους Πατέρες, της αμελείας και της ραθυμίας, να την πετάξει επάνω μας, να μας δώσει “μπουρλότο”, να μας πυρπολήσει, να ανάψει την κακή επιθυμία μέσα μας, να μας αποξενώσει τελείως από τον Θεό, να εμπρήσει τον ναό του Θεού και να αποτεφρώσει τελείως κάθε υπόσταση θείου ναού και καθαρότητος της ψυχής.
Όταν όμως ο πνευματικός ζήλος περιβάλλει, περιπολεί και περιτριγυρίζει αυτόν τον ναό και υλακτεί σαν το σκυλί, τότε ο εχθρός, ο απέναντί μας, δεν βρίσκει την ευκαιρία να μας κάψει, να μας αχρηστεύσει, να μας ενοχοποιήσει μπροστά στα μάτια του Θεού! Και έτσι διατηρούμεθα καθαροί ενώπιον του Θεού, διότι η καθαρότητα η ψυχοσωματική του ανθρώπου, η καθαρότητα του ναού είναι η ευωδία και η ευπρέπεια του ναού του Θεού. «Αγίασον, Κύριε, τους αγαπώντας την ευπρέπειαν του Οίκου σου».
Όταν ο άνθρωπος είναι καθαρός, αγιάζεται στην ψυχή και στο σώμα και έρχεται όλος ο Θεός μέσα του. Τότε η Χάρη του Αγίου Πνεύματος ανακύπτει, έρχεται στην επιφάνεια και αποβάλλει όλη την “σαβούρα” της αμαρτίας, που είχε πριν επάνω του ο άνθρωπος. Τότε οι λαμπηδόνες της Χάριτος και οι ακτίνες του Αγίου Πνεύματος καταυγάζουν τον νου του και τον κάνουν θεοειδή.
Κι όταν ο νους και η ψυχή προσεύχεται, πετάει στον Θεό, πλησιάζει τον Θεό με την θεωρία και με την θεία μελέτη, ο ναός θυμιάζεται με το άρωμα της Χάριτος του Θεού. Το άρωμα είναι οι πράξεις και ο καρπός της προσευχής η ευωδία του θυμιάματος. Κι όταν ένας ναός είναι ευπρεπισμένος και καλλωπισμένος, θυμιάζεται και ευωδιάζεται, ο Θεός ευχαρίστως έρχεται και τον κάνει κατοικητήριό Του, και θυσιάζεται επάνω στο θυσιαστήριο της καρδιάς. Και η καρδιά αναπέμπει δοξολογίες και ευχαριστίες στον Θεό, που κάνει αυτό το Μυστήριο και δέχεται αυτήν την εξιλαστήριο θυσία.
Εμείς σαν μοναχοί, που κατά κάποιο τρόπο γνωρίζουμε καθαρότερα το θέλημα του Θεού, διδασκόμαστε συνέχεια από τους θεοφόρους Πατέρες, πώς πρέπει να αγωνισθούμε. Η ζωή τους, το παράδειγμά τους, οι νουθεσίες τους, δεν είναι για τίποτε άλλο, παρά για να μας ανάψουν τον ζήλο, να τους μιμηθούμε στην αρετή τους και στην χάρη που απέκτησαν από τον αγώνα τους.
Και αυτοί ήταν άνθρωποι, είχαν πάθη και αδυναμίες, αλλά πρόσεξαν πολύ τον πνευματικό τους ζήλο. Δεν τον άφησαν να νυστάξει, να νεκρωθεί· τον διατήρησαν άγρυπνο και νηφάλιο κι έτσι σιγά-σιγά ο ναός της ψυχής και του σώματός τους έγινε άγιος, ο Θεός κατοίκησε μέσα τους και έγιναν αυτοί οι άγιοι της Εκκλησίας μας.
Τώρα ακολουθούμε εμείς. Ήρθαμε εμείς στη θέση τους, στον στίβο της πάλης, ήρθαμε στη ζωή που έζησαν αυτοί. Πρέπει να τους μιμηθούμε, και πρώτος εγώ, στον τρόπο που εζήλωσαν αυτοί τον νόμο του Θεού. Να έχουμε μεγάλη προσοχή, να νήφουμε και να θερμαίνουμε συνεχώς τον ζήλο και τον πόθο, πώς θα αγνίζουμε καθημερινώς ψυχοσωματικά τον εαυτό μας.
Από το βιβλίο: Γέροντος Εφραίμ Προηγουμένου Ι.Μ. Φιλοθέου, Η τέχνη της σωτηρίας. Έκδ. Ι.Μ. Φιλοθέου, Άγιον Όρος 2005. Ομιλία Η’, σελ. 134 (απόσπασμα)