Δεκέμβριος 1943. Η Ζάκυνθος τελεί υπό τον απεχθή γερμανικό ζυγό. Ο Φρούραρχος του νησιού, Πόουλ Μπέρενς, δίνει τελεσίγραφο στον Μητροπολίτη Ζακύνθου Χρυσόστομο Δημητρίου να του παραδώσει εντός τριών ημερών μια λίστα με τους Εβραίους της νήσου προκειμένου αυτοί να συγκεντρωθούν και να αποσταλούν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και σε φρικτό θάνατο.
Ο Μητροπολίτης δέχεται την προθεσμία. Αμέσως ενημερώνει τον δήμαρχο του νησιού Λουκά Καρρέρ και αποφασίζουν να πράξουν από κοινού όσα προστάζει η καρδιά τους.
Το ίδιο κιόλας βράδυ, Μητροπολίτης και δήμαρχος, με απόλυτη εχεμύθεια και προσοχή, φυγαδεύουν τους 272 Εβραίους κατοίκους του νησιού. Σε άλλους παρέδωσαν πλαστογραφημένα έγγραφα για να αποδράσουν ως χριστιανοί, άλλους έκρυψαν σε ζακυνθινά σπίτια, πάντοτε με την αγαπητική αρωγή και φιλόξενη καρδιά των κατοίκων του νησιού, που την εποχή εκείνη αριθμούσε 42.000 περίπου κατοίκους.
Όταν εξέπνευσε η διορία που είχε θέσει ο Φρούραρχος, ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος, αγέρωχος και ευθυτενής, πλησίασε τον Γερμανό διοικητή και τού είπε: « Να! Πάρε τη λίστα με τα ονόματα που ζήτησες. Μέσα στη λίστα υπήρχαν μόνο δυο ονόματα: του Μητροπολίτη και του δημάρχου!».
Οι Εβραίοι επέστρεψαν στο νησί και όσοι κρύβονταν φανερώθηκαν, τον Σεπτέμβριο του 1944, οπότε και απελευθερώθηκε το νησί από τους Γερμανούς.
Από ευγνωμοσύνη προς τον Άγιο του νησιού και τους κατοίκους του, οι Εβραίοι έκαμναν δωρεά τα τζάμια των παραθύρων του Ιερού Ναού του Αγίου Διονυσίου, στην προκυμαία του νησιού. Μάλιστα, δε, στον καταστροφικό σεισμό του 1953, το Κράτος του Ισραήλ έσπευσε πρώτο να παράσχει οικονομική βοήθεια προς τους σεισμοπαθείς κατοίκους της νήσου.
Ο δε Μητροπολίτης Χρυσόστομος Δημητρίου (1889 – 1958) με καταγωγή από τον Πειραιά και σημαντικές σπουδές για την εποχή του στο εξωτερικό, μεταξύ άλλων, διετέλεσε εφημέριος στον Ιερό Ναό αγίου Νικολάου Πειραιώς. Στις 15 Ιουνίου 1934 χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Ζακύνθου στον Ιερό Ναό Αγίου Κωνσταντίνου Ομονοίας. Προσήλθε στο Παλαιό ημερολόγιο αλλά, ευθύς αμέσως, δήλωσε έμπρακτη μετάνοια και επανήλθε στο Σώμα της Αγίας Εκκλησίας. Στις 7 Νοεμβρίου 1957 εξελέγη Μητροπολίτης Τριφυλίας και Ολυμπίας.