Η προσευχητική διάσταση περιθωριοποιεί τα επιφαινόμενα και αναζητά το βάθος του ανθρωπίνου προσώπου, στοχεύει στην ουσία των όντων χωρίς να παραγράφει την μεταφυσική αναγωγή τους. Δεν διεκδικεί τα πρωτεία στη μίμηση, ούτε προτάσσει τον εικονοκεντρικό – εγωκεντρικό νομιναλισμό. Αντίθετα, αναπαύεται στην ησυχία και στην σιωπηλή αγιότητα.
Ο καθηγητής Βασίλειος Γαϊτάνης γράφει: «Ὅλοι οἱ ἅγιοι καί οἱ πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἀντί νά μιμοῦνται τήν ἐξωτερικότητα, ἀγαποῦν νά κρύβονται. Τό κρύψιμο αὐτό δέν ἀποτελεῖ ἄρνηση τῆς φανέρωσης, παρά μᾶλλον πεποίθηση ὅτι ἡ θαυματουργία τοῦ μαρτυρίου τους θά “ἐπιτελέσει” τή φανέρωση! Οἱ ἅγιοι κρύβονται ὄχι γιατί δέν θέλουν νά φανερώνονται, παρά γιατί ἡ ἴδια ἡ θαυματουργία τούς τοῦ φανερώνει! Δέν φανερώνονται ἐπίσης, διότι ἐπιζητοῦν τήν ἴδια τή διαλεκτική διαδρομή τοῦ πάσχοντος – πιστοῦ στά πλαίσια τῶν διακρίσεων τῆς πνευματικῆς συνείδησής του, ὁ ὁποῖος ὁ ἴδιος θά βιώσει τή Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος χωρίς νά καταδυναστεύεται ἀπό ἐπιβαλλόμενες ἐξωτερικές μαγεῖες. Ἡ μόνη φανέρωση τῆς Ὀρθόδοξης ἐπικοινωνίας εἶναι τό θαῦμα τῆς προσευχῆς!»[1].
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα από το βίο του αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ: «“Λειτουργοῦσα κάποτε τή Μ. Πέμπτη μαζί μέ τόν ἡγούμενο Παχόμιο καί τόν πατέρα Ἰωφήφ. Ἡ Θεία Λειτουργία εἶχε ἀρχίσει… Βγῆκα στήν Ὡραία Πύλη καί ὑψώνοντας τό ὡράριο πρός τό ἐκκλησίασμα συμπλήρωσα: “καί εἰς τούς αἰώνας τῶν αἰώνων”. Τή στιγμή ἐκείνη ἔλαμψε ἕνα φῶς μπροστά μου σάν ἡλιακή ἀκτίνα. Κοιτάζω πρός τά ἐκεῖ καί βλέπω ἐν δόξη τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό, ὁ ὁποῖος μέ τή μορφή τοῦ Υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου ἔλαμπε πιό πολύ ἀπό τόν ἥλιο μέσα σέ ἄπλετο φῶς. Βλέπω ἐπίσης τριγύρω νά τόν περιβάλλουν σάν σμῆνος ἀπό μέλισσες οἱ οὐράνιες δυνάμεις τῶν ἀγγέλων, ἀρχαγγέλων, χερουβείμ καί σεραφείμ. Εἶχε μπή ἄπ΄τή δυτική πύλη καί βαδίζοντας ἀνάερα στάθηκε ἀπέναντι ἀπ’τόν ἄμβωνα. Ὑψώνοντας μά΄λλιστα τό χέρι εὐλόγησε τούς λειτουργούς καί τούς προσευχομένους.Τέλος μπῆκε στή θέσι πού βρίσκεται ἡ εἰκόνα Τοῦ πλάϊ στήν Ὡραία Πύλη. Ἡ καρδιά μου σκίρτησε ἀπό ἱερή ἀγαλίαση, ἀπό γλυκύτατη ἀγάπη γιά τόν Κύριο”.
Παραπομπές:
[1] Γαϊτάνη Β., homo mediator και homo theologicus, σελ 348 – 349.