Η χριστολογική «μεθεξιακή» θέωση
Του Δημητρίου Λυκούδη, θεολόγου
Ο μηχανισμός παραγωγής νοήματος των Μ.Μ.Ε. παραμένει ατελής, γιατί τα ίδια τα Μ.Μ.Ε. αδυνατούν ν’αποδεχθούν το νόημα ως «αληγορικό σύμβολο»[1]. Δεν έχουν τη μυσταγωγική εμπειρία, την προοπτική και διάθεση της θείας αναγωγής του ανθρωπίνου είναι και επομένως παραμένουν στην κάλπικη αναπαράσταση του ομοιώματος, ενώ ταυτόχρονα επιχειρούν να εγκαθιδρύσουν την ψευδοταυτότητα του φαινομενικού υποκειμένου στη θέση της ανθρώπινης οντολογικής ύπαρξης, που είναι «η υπόμνηση της πρωτοπηγικής ουσίας του αληθινού»[2].
Ο Baudrillard γράφει: «Δεν βλέπεις πια τηλεόραση, αλλά η τηλεόραση σε βλέπει. Η στροφή από τον μηχανισμό του πανοράματος και της επιτήρησης σε ένα σύστημα αποτροπής, στο οποίο η διάκριση ενεργητικού – παθητικού έχει πια εκλείψει. Δεν υπάρχει πια η επιβολή υποταγής στο μοντέλο, “εσύ είσαι το μοντέλο!”. Αυτό είναι το “φράγμα” της υπερρεαλιστικής κοινωνικότητας. Το πραγματικό συγχέεται με το μοντέλο. Δεν ζούμε στην εποχή της πειθούς, αλλά της ενημέρωσης: “Είσαι η πληροφορία, είσαι η κοινωνία, είσαι το γεγονός, εισαι μέσα σε όλα κ.ο.κ.”. Δεν υπάρχει πλέον θέμα, σημείο εστίασης, κέντρο ή περιφέρεια, κάμψη ή δυσκαμψία. Οχι πλέον επιβολή ή επιτήρηση: Μόνο “πληροφορία”, διαντίδραση, αργή ανάφλεξη – αναπαράσταση χώρου, όπου η πραγματικότητα εκφράζεται»[3].
Αντίθετα, στην Ορθόδοξη Θεολογία η υπέρβαση έγκειται στην «μεθεξιακή θέωση»[4] που θεμελιώνεται χριστολογικά. Έτσι, δύναται ο άνθρωπος με πλήρη συνείδηση και αυτογνωσία ν’ανέρχεται μέσω της προσευχητικής άσκησης προς συνάντηση του Υπερβατικού, να κοινωνεί “κατά χάριν” «της θείας δόξας και μακαριότητά Του». Δύναται μυσταγωγικά να αφουγκράζεται το Ουράνιο θέλημα και ν’ αντικρύζει με πόνο το Πρόσωπο Εκείνου στα πρόσωπα των συνανθρώπων του.
Παραπομπές:
[1] Β. Γαιτάνη, Από την Επικοινωνία στην Κοινωνία, σελ. 135.
[2] Αυτόθι, σελ. 151.
[3] Baudrillard Z., The precession of Simulacra, σελ 474.
[4] Γαϊτάνη Β., homo mediator και homo theologicus, σελ. 361.
