Η Εκκλησία της ενοχών και η Εκκλησία της ελευθερίας
Είναι μεγάλο το ζήτημα το ήθος και το πνεύμα της Εκκλησίας. Η καθ’ ημάς ανατολή έχει δυστυχώς εμποτιστεί από ποικίλα δυτικά χριστιανικά ρεύματα, τα οποία και έχουν νοθεύσει το βίωμα της Εκκλησίας αλλά και το χειρότερο κατάντησαν να σημαίνουν και να ορίζουν την ίδια την Ορθοδοξία. Κυρίως, το ήθος το οποίο έχει κυριαρχήσει είναι το ήθος της κανονολογίας, της τυπολατρείας, του ευσεβισμού και του καθωσπρεπισμού. Κανόνες, όροι και διατάξεις, ποινές, τιμωρίες, οι γνωστοί «κανόνες» έχουν αντικαταστήσει εν πολλοίς την ελευθερία της σχέσης με το πρόσωπο του Χριστού, το οποίο και αποτελεί την πεμπτουσία της Εκκλησίας.
Αδιαμφισβήτητα οι δύο πυλώνες και οι δύο προβολείς της αλήθειας της Εκκλησίας είναι η Γραφή ιδίως η Καινή Διαθήκη και η αγιοπατερική μας παράδοση. Και εκείνο που αφουγκραζόμαστε και από τον Χριστό μας και από τους Αποστόλους και από τους Αγίους και τους Πατέρες είναι ένα: Ελευθερία και Αγάπη. Ο Χριστός «ούκ ήλθε ίνα κρίνει τον κόσμον αλλ’ ίνα σώσει αυτόν» (βλ…..), ήλθε να αναπαύσει, να αναγεννήσει, να μας αναλάβει, σταυρικά, να μας καλέσει αγαπητικά, να μας απαλλάξει από τύψεις, ενοχές και συμπλέγματα και να μας δείξει την οδό της μετανοίας ως τη μόνη ασφαλή οδό σωτηρίας μακρυά από τύπους, κανόνες φαρισαϊκούς νομικούς, ήλθε να μας απαλλάξει από κάθε νομικίστικη αντίληψη της σχέσης μας με Αυτόν, να δώσει λύτρο τον εαυτό του για τις αμαρτίες όλων, να μας ορίσει ως μόνες και κύριες τις δύο εντολές της αγάπης του Θεού και του πλησίον, να μας ξαλαφρώσει μέσω της συγχώρεσης και της μηδενικής απαίτησης, να μας παραδώσει τα μυστήρια και την αισιόδοξη και χαροποιό αναμονή των εσχάτων.
Από την άλλη οι άγιοι και οι πατέρες της Εκκλησίας μας έδειξαν το καθημερινό βίωμα του παραδείγματος και της ζωής του Χριστού. Μας έδειξαν πώς να αγαπήσουμε και να βιώσουμε τον Χριστό, πώς να αντισταθούμε στις προκλήσεις της άρνησής Του, πώς να ομολογούμε την αναξιότητά μας έστω κι αν ακόμα καταφέρουμε να τηρήσουμε τα πάντα. Πως άλλα τα μέτρα της ερήμου κι άλλα του κόσμου, άλλη η βιωτή του μάρτυρα και άλλη του ασκητή, άλλα τα μέτρα του έγγαμου και άλλα του αγάμου, άλλη η πρακτική της ομολογίας και άλλη της προσφοράς προς τον πλησίον. Μας έδωσαν ως μεγίστη κληρονομιά την αρετή της διάκρισης και της διακριτικής αντιμετώπισης κάθε προσώπου, κάθε περίπτωσης. Μας έδειξαν έμπρακτα και πολλές φορές προκλητικά την υπέρβαση και κατάργηση του νόμου και όλων των ψευδοπροϋποθέσεων μέθεξης του Θεού είτε μυστηριακά είτε προσευχητικά και εμπειρικά. Ένα μόνο κανόνα μας έδωσαν, αυτόν της ανατροπής των πάντων. Μια προϋπόθεση μας έδωσαν. Αγάπα τον Θεό και κάνε ό,τι θέλεις.
Πώς λοιπόν, με τέτοια παρακαταθήκη εμείς, οι θεωρητικά ορθόδοξοι σκυταλοδόχοι της χάρης του Αγίου Πνεύματος ανά τους αιώνες δεν καταφέρνουμε να ισορροπήσουμε και να ξεκαθαρίσουμε μέσα μας τα αυτονόητα; Πώς γίνεται να έχουμε από μόνοι μας πέσει στην παγίδα και στην ατραπό των Φαρισαίων και να έχουμε φορτώσει τους πιστούς μας με κανόνες, νόμους, διατάξεις, όρους, προϋποθέσεις, προγράμματα και κατ’ επέκταση με όλων των ειδών της ενοχές, τις τύψεις, τα συμπλέγματα αναξιότητας, αμαρτωλότητας και βάλε; Πώς γίνεται ένας χριστιανός να μην είναι διαρκώς χαρούμενος; Πώς γίνεται ένας χριστιανός να μην είναι εσωτερικά αναπαυμένος; Πώς γίνεται ένας χριστιανός να αποφεύγει να συμμετάσχει στις μυστηριακές τελετές επειδή συνέβηκε ή προηγήθηκε οτιδήποτε; Πώς γίνεται ένας χριστιανός να μην αφήνεται ή τουλάχιστον να παρεμποδίζεται να αγαπήσει ελεύθερα, έντονα, καρδιακά, ολοκληρωτικά χωρίς αναστολές και συμπλέγματα τον Χριστό; Πώς γίνεται να έχουμε αφήσει τον χριστιανό άμοιρο και λειψό της αγαπητικής και αναστάσιμης εμπειρίας του ασώτου υιού, να μην του έχουμε δώσει αυτό το τεράστιο και ανυπέρβλητο δώρο της εμπειρίας της αγκαλιάς του Πατέρα; Πώς έχουμε καταντήσει έτσι την Εκκλησία μας, από Εκκλησία της Ελευθερίας και της Αγάπης σε Εκκλησία των ενοχών και των κανόνων; Πώς έχουμε αντιγράψει κατά γράμμα τον τύπο, τον ευσεβισμό και ενίοτε δυστυχώς την υποκρισία των Φαρισαίων; Πώς έχουμε ξεχάσει τα «ουαί» του Χριστού έναντι όλων των τηρητών του νόμου; Πώς έχουμε ξεχάσει τι αληθινά θα πεί Χριστός;
Γιώργου Κυπριανού
Πηγή: Ησυχαστήριο Αγίας Τριάδος
