Ο P. Evdokimov γράφει: « Ἡ πρωταρχική ἔκφραση τῆς εἰκόνος ἔγκειται στήν ἱεραρχική δομή τοῦ ἀνθρώπου μέ κέντρο τῆς τήν πνευματική ζωή. Αὐτή ἡ κεντρικότητα, αὐτό τό πρωτεῖο τῆς ζωῆς τοῦ πνεύματος διέπει τόν βαθύ πόθο πρός τό πνευματικό, πρός τό ἀπόλυτο. Εἶναι ἡ δυναμική ὁρμή ὁλοκλήρου του εἶναι μας πρός τό θεῖο τοῦ Ἀρχέτυπο· εἶναι ὁ ἀκατανίκητος πόθος τοῦ πνεύματός μας πρός τόν Θεό· εἶναι ὁ ἔρως ὁ ἀνθρώπινος πού τείνει πρός τόν ἔρωτα τόν θεῖο»[1].
Κοινωνία μέσω της προσευχητικής λειτουργικής πράξης σημαίνει κοινωνία του ανθρώπου με τη ζωή, τη δύναμη, την χάρη και την δόξα του ιδίου του Θεού.
Οι άγιοι βέβαια δεν γίνονται θεοί κατά την ουσία, αλλά συμμετέχουν στις ενέργειες του Θεού.
«Οἱ ἐνέργειες εἶναι πραγματικά ὁ ἴδιος ὁ Θεός – ὄχι ὅμως ὁ Θεός ὅπως ὑφίσταται ἐν ἐαυτῶ, στήν ἐσωτερική του ζωή, ἀλλά ὁ Θεός ὅπως ἐπικοινωνεῖ μέ τόν ἑαυτό του μέ τήν ἀγάπη πού ἐξωτερικεύεται. Αὐτός πού συμμετέχει στίς ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ συναντᾶ ἑπομένως τόν ἴδιο τό Θεό πρόσωπο μέ πρόσωπο μές ἀπό μίαν ἄμεση καί προσωπική ἕνωση ἀγάπης, ὅσο μπορεῖ νά εἶναι ἱκανός γι’ αὐτό σάν δημιουργημένη ὕπαρξη πού εἶναι»[2].
Παραπομπές:
[1] Ευδοκίμοφ Παύλου, Η Ορθοδοξία, σελ. 110.
[2] Γουέαρ Καλλίστου, Ο Ορθόδοξος δρόμος, σελ. 145, βλ. σχ., του Ιδίου, Η Ορθόδοξη Εκκλησία, σελ. 330-333.