Πολλές φορές μάς δίνεται η δυνατότητα να μελετήσουμε ψυχωφέλιμα βιβλία τα οποία μας βοηθούν στην πνευματική ζωή και διευρύνουν τους ορίζοντές μας. Η γνώση που αποκτάται, βέβαια, διαβάζοντας ένα οποιοδήποτε βιβλίο είναι εντελώς διαφορετική από τη γνώση που λαμβάνουμε διαβάζοντας την σοφία των πατέρων, όπως είναι θησαυρισμένη στα συγγράμματά τους, γιατί, πολύ απλά, σ’ αυτά υπάρχει ο θείος φωτισμός.
Ακούμε συχνά πολλούς να μιλούν για το αγαθό της ειρήνης. Βέβαια, στην Εκκλησία μας, από τον Χριστό πηγάζει η ειρήνη «η πάντα νουν υπερέχουσα». Γι’ αυτό σε κάθε ακολουθία παρακαλούμε λέγοντας: «υπέρ της ειρήνης του σύμπαντος κόσμου…». Αυτή η ειρήνη, ενώ θα έπρεπε να επικρατεί σήμερα παντού λύνοντας πολλές κοινωνικές μας παθογένειες, εντούτοις, καπηλεύεται από αρκετούς. Στο όνομά της, μπορούν ακόμη και πόλεμοι να γίνουν. Σήμερα όσο ποτέ άλλοτε έχει αλλοτριωθεί, έχει χάσει το ισχυρό πνευματικό της νόημα και, πρωτίστως, έχει χάσει την τρισδιάστατη υφή της. Λένε οι Πατέρες ότι όταν είσαι ειρηνικός μπορείς να μεταδώσεις εύκολα και στους άλλους την ειρήνη. Για να γίνεις όμως ειρηνικός άνθρωπος πρέπει να ομοιάζεις, όπως έλεγε χαριτωμένα και ευφυέστατα ένα γεροντάκι στο Άγιο Όρος, σαν τον Ειρηνικό ωκεανό. Δηλαδή, η αγάπη σου να είναι ωκεανός όπου μέσα σ’ αυτόν θα πνίγονται τα μίση, οι έχθρες, οι κακίες. Και, ακόμη, για να είσαι πάντα ειρηνικός άνθρωπος πρέπει να έχεις αποκτήσει πρώτα την εσωτερική ειρήνη, να τα βρεις δηλαδή πολύ απλά με τον εαυτό σου, να έχεις ακόμη ειρήνη με τους γύρω σου και τέλος να έχεις ειρήνη και καταλλαγή με τον Θεό. Εάν κινείσαι σ’ αυτές τις τρεις διαστάσεις θα είσαι πιο ωφέλιμος ακόμη και από ένα σοφό, γιατί ο σοφός δείχνει εξωτερικά ότι έχει το χάρισμα να ομιλεί, να έχει άποψη για όλα τα θέματα να παίρνει πρωτοβουλίες, από την άλλη μεριά όμως δεν ξέρεις εσωτερικά πόσα κακά αναμοχλεύονται μέσα του. Σήμερα, όσο και αν κάποιοι δεν θέλουν να συμβιβασθούν με αυτή την άποψη, από σοφούς και γραμματισμένους επέρχονται τα περισσότερα δεινά στον κόσμο, τα οποία δημιουργούνται από την αλαζονεία, από την καύχηση και από τον υπερφίαλο εγωισμό. Με το σκεπτικό ότι όλα τα γνωρίζουν τέτοιου είδους τύποι, δεν δέχονται ούτε υποδείξεις ούτε συμβουλές, ενώ είναι άγνωστη για αυτούς η λέξη ταπείνωση. Άρα, το να είσαι ειρηνικός άνθρωπος σίγουρα είναι πιο πολύτιμο από το να είσαι σοφός.
Αυτός που χάνει την ειρήνη βασανίζεται πάντα από τις υποψίες και την ζήλεια. Ασχολείται όλο με τους άλλους. Τι θα πουν, τι θα κάνουν, πώς θα ενεργήσουν; Έτσι, δεν του μένει χρόνος να κάνει δουλειά αυτοκριτικής.
Ο Ιερός Χρυσόστομος λέει ότι μόνο τότε μπορείς να επεκτείνεις ευεργετικά τον ζήλο και στους γύρω σου, όταν πρώτα γνωρίζεις να τον κατευθύνεις στη διόρθωση του εαυτού σου. Πόσο όμως, αλήθεια, δύσκολο είναι αυτό. Συνήθως, οι περισσότεροι, βρίσκουμε άπειρες δικαιολογίες και ελαφρυντικά για τον εαυτό μας, ενώ συγχρόνως είμαστε αυστηροί και αμείλικτοι κριτές των άλλων. Έτσι, στην κυριολεξία κλέβουμε το αποκλειστικό προνόμιο του Θεού, ο οποίος κρίνει τον κάθε άνθρωπο πάντα με αγάπη αλλά και δικαιοσύνη.
Πριν λίγο καιρό με πλησίασε μία γυναίκα φανερά απογοητευμένη από την ζωή της, λέγοντας ότι έχασε την εσωτερική της ειρήνη. Με ρώτησε πώς να την αποκτήσει πάλι. Αυτόματα ήλθε στο μυαλό μου ο Απόστολος Παύλος και ο περίφημος ύμνος της αγάπης. Της υπενθύμισα ότι ένας από τους καρπούς του Πνεύματος είναι και η ειρήνη.
Τελικά, μόνο με προσευχή και πίστη, παρακαλώντας τον Θεό, μπορούμε και πάλι να ανακτήσουμε την χαμένη ειρήνη. Μόνο έτσι μπορούμε να διώξουμε την ταραχή που είναι η ασχήμια και η αδυναμία της ψυχής μας και να επαναφέρουμε την ειρήνη του Θεού, που είναι η τροφή και η ομορφιά της ψυχής μας. Μ’ αυτό τον τρόπο, ένα είναι το σίγουρο. Νύκτα και μέρα θα φρουρούνται οι καρδιές και οι σκέψεις μας, από το θείο δώρο της ειρήνης!