Η μεταμορφωτική δύναμη της Εκκλησίας
Η μεταμορφωτική δύναμη της Εκκλησίας, μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ομιλία του Μητροπολίτη Λεμεσού κ. Αθανασίου.
Ένας Σύνδεσμος Εκπαιδευτικών έφερε έναν περίφημο διανοούμενο από την Αμερική, ο οποίος είχε ανακαλύψει ότι στον κόσμο υπάρχουν πολλές λογικές και θεωρήθηκε πολύ μεγάλη ανακάλυψη. Μας είπε ότι υπάρχουν πάρα πολλές λογικές στον κόσμο αυτό. Δεν το θεώρησα και τόσο πρωτοφανές πράγμα, μπορεί για την Αμερική να είναι. Κάθε ένας έχει τη λογική του. Ο κόσμος τη λογική του, ο Θεός τη λογική του, οι Άγιοι τη λογική τους, οι εγκληματίες τη δική τους λογική, έχουν κι εκείνοι λογική. Όταν κάνουν ένα έγκλημα έχουν τα δικαιολογητικά τους, τα επιχειρήματά τους γιατί το κάνουν, έτσι και η αμαρτία όταν έρχεται μέσα μας και μας αιχμαλωτίζει και μας δείχνει να κάνουμε αυτά που θέλει να κάνουμε, έχει τα δικά της επιχειρήματα. Γι’ αυτό η θεραπευτική αγωγή της Εκκλησίας τείνει στο να μας βοηθήσει να απαλλαγούμε από τη λογική του κόσμου κι αν δεν το καταφέρουμε αυτό, θα έχουμε πνευματικά προβλήματα. Και δυστυχώς λίγοι άνθρωποι το καταφέρνουν, ακόμα και μέσα στην Εκκλησία.
Άκουσα έναν άνθρωπο ο οποίος ήταν επίτροπος σε μια εκκλησία, ευλαβέστατος, χρόνια μέσα στην Εκκλησία, αγωνιζόταν, προσευχόταν, νήστευε, εξομολογείτο και τελευταία, όταν έκλεψαν την εκκλησία 2-3 φορές, σε μια σύναξη που είχαμε είπε: Θα πάω να ενώσω τα καλώδια του ρεύματος πάνω στα καντήλια, στα παγκάρια, στα συρτάρια, μόλις πάνε να τα κλέψουν να τους τινάξει, να τους κάμει κάρβουνο. Πραγματικά τρόμαξα. Τόσα χρόνια στην Εκκλησία και το είπε με μια ικανοποίηση. Κάνουμε όλοι μας κάτι τέτοιες εξυπνάδες. Τελικά η ζωή μας μέσα στην Εκκλησία αλλάζει τη λογική μας; Έτσι θα μπορούσε να σκεφτεί αυτός; Δηλαδή αν ο Θεός ήθελε, δεν μπορούσε να κάνει τον κλέφτη κάρβουνο από την ίδια ώρα; Ήταν ανάγκη να βάλουμε εμείς το ρεύμα; Γιατί δεν το κάνει ο Θεός και αφήνει τον άνθρωπο σε μια άλλη ελευθερία; Γιατί οι Άγιοι δεν ενεργούσαν μ’ αυτό τον τρόπο; Και γιατί βλέπει κανείς ανθρώπους της Εκκλησίας να ενεργούν και να χαίρουν μ’ αυτό τον τρόπο; Βλέπει λοιπόν κανείς ότι τελικά μπορεί κάποιος να είναι μέσα στην Εκκλησία δεκαετίες ολόκληρες κι όμως να μη θεραπεύεται.
Δεν μεταφέρεται από τη λογική του κόσμου στη λογική του Θεού ή στο «παράλογο» του Θεού, που κρινόμενο με τη λογική του κόσμου, ναι είναι παράλογο, αλλά κρινόμενο με τη λογική του Θεού είναι υπέρλογο, είναι πάνω από τον λόγο. Αυτό είναι το έργο της Εκκλησίας, αυτό είναι το έργο του Ευαγγελίου.
Είναι σημαντικό πράγμα ο άνθρωπος να μπορέσει μέσα από την Εκκλησία, μέσα από το Ευαγγέλιο, μέσα από τη χάρη του Θεού να μεταμορφώσει τη ζωή του. Αυτή την τρισάθλια ζωή την οποία ζούμε. Αυτή τη ζωή την οποία πολλοί άνθρωποι δεν την αντέχουν να την δουν διαφορετικά, γιατί αν δεν το κάνουν αυτό το πράγμα θα συντριβούν μέσα στα γεγονότα του κόσμου. Τα γεγονότα είναι τόσο σκληρά, που υπάρχουν άνθρωποι ευαίσθητοι και αδύνατοι και δεν θα τα αντέξουν. Θα συντριβούν. Ενώ αν τα μεταμορφώσει ο άνθρωπος, δηλαδή αν θεραπεύσει τον εαυτό του από τα πάθη και την αμαρτία και μπει στη λογική του Θεού και θεραπεύσει τον νου του, που σκέπτεται κοσμικά και παράλογα και εμπαθώς και αρχίσει αυτός ο νους να σκέφτεται με τη λογική του Θεού, τότε όλα μέσα μας γίνονται φωτεινά, μεταμορφώνονται όλα και φωτίζονται με το φως του Θεού. Και έτσι ο άνθρωπος συμφιλιώνεται με την κτίση, με τον εαυτό του, συμφιλιώνεται με τους ανθρώπους. Δεν ταλαιπωρείται. Μόνο εάν μετατεθείς από τη λογική του κόσμου στη λογική του Θεού, τότε μπορείς να δεις τα πράγματα πολύ διαφορετικά.
Αυτό το γεγονός το βίωσα προσωπικά, είδα πολλούς ανθρώπους στο Άγιο Όρος να πεθαίνουν, η αλήθεια είναι ότι στο Άγιο Όρος ο θάνατος είναι ένα ευχάριστο γεγονός, έφευγαν όλοι χαρούμενοι σαν κάποιο που φεύγει και πάει σε έναν γάμο και περιμένει την ώρα πώς και πώς. Είπα κι εγώ μια φορά του Γέροντά μου, «χρόνια πολλά, Γέροντα», για τη γιορτή του και μου είπε «μη με καταπιέζεις, τι να τα κάνω τα χρόνια τα πολλά;»
Ένας πόθος μετάστασης από τα πρόσκαιρα στα αιώνια. Αυτό το πράγμα το είδα και στην Κύπρο, όταν επισκέπτομαι σπίτια ανθρώπων που συμβαίνουν θάνατοι. Ειδικά τότε που έπεσε το αεροπλάνο και επισκέφθηκα πάρα πολλά σπίτια και τώρα που έγινε το γεγονός στη Ναυτική Βάση, είδα πραγματικά πόσο μεγάλο πράγμα είναι η πίστη. Μπήκαμε στα σπίτια των ανθρώπων και είδα τους ανθρώπους να βγάζουν από μέσα τους τεράστια αποθέματα πίστεως προκειμένου να σταθούν στα πόδια τους. Πώς θα σταθεί στα πόδια του ένας άνθρωπος που χάνει δυο παιδιά σε κλάσματα δευτερολέπτου, που χάνει τον σύζυγο, τον πατέρα, το παιδί του. Έβλεπα αυτούς τους ανθρώπους πραγματικά με φοβερά αποθέματα πίστεως, που τα ενεργοποίησαν και αντιστάθηκαν στο να μη συντριβούν.
Ήρθε χθες και από μια άλλη πόλη μια οικογένεια ενός πυροσβέστη που χάθηκε κι αυτός εκεί. Ρώτησα, ήρθαν οι ψυχολόγοι και σας είδαν; Είχα απορία τι θα πει ένας ψυχολόγος στη μάνα που έχασε δυο παιδιά. Τι θα της πει άραγε; Δεν είμαι εναντίον των ψυχολόγων, τους συμπαθώ, τους στέλνω και πελάτες. Θεωρώ ότι βοηθούν στον δικό τους τομέα, αλλά τι θα πεις; Να πάω να πω της μάνας: «ξέρεις, μην το σκέπτεσαι, σκέψου κάτι θετικό, κάτι ευχάριστο, ξέχνα το, σαν εσένα έχει πολλές», τι θα πεις στο γεγονός του θανάτου; Ρώτησα λοιπόν αυτή την οικογένεια, «τι σας είπαν;» Είχα μια περιέργεια να δω τα επιχειρήματά τους. «Πάτερ, ήρθαν τα πλάσματα μια φορά όλη κι όλη, προσπάθησαν να μας πουν έγινε ό,τι έγινε, κοιτάζετε μπροστά, προχωράτε μπροστά, η ζωή συνεχίζεται, σταθείτε στα πόδια σας.» Τι να πει ένας ψυχολόγος ο οποίος κινείται με δεδομένα ανθρώπινα;
Αλλά η πίστη βλέπετε έχει έναν άλλο λόγο. Μιλά στους ανθρώπους για την υπέρβαση του θανάτου, για τη Βασιλεία του Θεού, για τη δικαιοσύνη του Θεού και τη νίκη του Θεού κατά του κόσμου, κατά του θανάτου, δίνει στον άνθρωπο την αίσθηση ότι τα παρόντα πράγματα είναι μηδαμινά μπροστά στα πράγματα και τη λογική του Θεού. Με ρωτούν, αν θα πληρώσουν. Κατά κανόνα όμως δεν πληρώνουν. Δεν έχει σημασία η ανθρώπινη δικαιοσύνη, αν δικαιωθούν ή όχι, υπάρχει και η Θεία Δικαιοσύνη που κανείς δεν μπορεί να ξεπεράσει.
Είδα πραγματικά πόσο η λογική του Θεού σε αυτά τα μεγάλα κρίσιμα ερωτήματα του ανθρώπου μπορεί όντως να δώσει απάντηση. Διάβαζα αυτές τις μέρες ότι η νέα Επίτροπος Διοίκησης είπε ότι οι εξομολογήσεις στα σχολεία δεν είναι καλές, θέλει να τις σταματήσει. Εντάξει να τις σταματήσει. Τι θα καταλάβει; Αύριο όλα αυτά τα παιδιά ποιος θα τα στηρίξει, όταν δεν μάθουν να έχουν την πίστη μες στην ψυχή τους; Ποιος είναι αυτός που θα τους δώσει ένα αντίβαρο, ένα στήριγμα, για να σταθούν; Θα είναι παιδιά, τα οποία θα χρειάζονται υποκατάστατα. Πράγματα ψεύτικα για να ακουμπήσουν και στις δύσκολες και στις εύκολες ώρες της ζωής τους. Τελικά έχουμε ανάγκη τη λογική του Θεού, με τη λογική του κόσμου θα συντριβούμε, δεν υπάρχει περίπτωση να γλιτώσουμε. Η λογική του κόσμου καταλήγει στον θάνατο, η λογική του Θεού είναι υπέρβαση του θανάτου, είναι μεταμόρφωση των παρόντων πραγμάτων, είναι μεταμόρφωση της αθλιότητας και της δικής μας προσωπικής αθλιότητας και της αθλιότητας όλων των παρόντων πραγμάτων και είναι μια μετοχή στο φως του Θεού. Όταν ο Χριστός είναι παρών, όλα είναι φωτεινά, όσο σκοτεινά κι αν είναι με την κοσμική λογική. Όταν ο Χριστός είναι παρών, όλα είναι φωτεινά, όταν ο Χριστός είναι απών όσα φώτα και αν ανάψεις είναι τεχνητά, θα σε τυφλώσουν, θα σε κακοποιήσουν, θα σε κουράσουν και θα σε πεθάνουν στο τέλος. Δεν μπορείς να βγεις με τη λογική του κόσμου στην αθανασία, στη Βασιλεία του Θεού. Δεν νικάς τον θάνατο αλλά προορίζεσαι για τον θάνατο.
του Απομαγνητοφωνημένη ομιλία του Πανιερ. Μητροπολίτου Λεμεσού κ. Αθανασίου
(Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό “Καθ’ Οδόν. Περιοδική Νεανική Έκδοση Ιεράς Μητροπόλεως Λεμεσού”, τεύχος 33)
