Η συμβολή των «Παυλείων» της Βέροιας
Του Μ. Βαρβούνη, Καθηγητή Λαογραφίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης
Εδώ και είκοσι οκτώ χρόνια, τα «Παύλεια» της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας αποτελούν κορυφαίο πνευματικό, επιστημονικό και λατρευτικό θεσμό όχι μόνο της Μακεδονίας, αλλά και ολόκληρου του ελληνικού αλλά και του ορθόδοξου χώρου. Τα «Παύλεια» ξεκίνησαν το 1995, με πρωτοβουλία του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτου Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμονος, ως μια ακόμη πτυχή του ρηξικέλευθου και πρωτοποριακού ποιμαντικού έργου του στην Εκκλησία της Ελλάδος, και έκτοτε συνεχίζονται απρόσκοπτα και με ολοένα και αυξανόμενη διορθόδοξη και πανορθόδοξη αίγλη, με σκοπό να τιμήσουν τον Απόστολο των Εθνών Παύλο, ιδρυτή και της εν λόγω αποστολικής Εκκλησίας της Ελληνικής Μακεδονίας.
Η πρώτη πανήγυρη των Παυλείων εγκαινιάστηκε με την έλευση και δωρεά τεμαχίου Ιερού Λειψάνου του αγίου Παύλου στην Ιερή Μητρόπολη Βεροίας από τον μακαριστό Μητροπολίτη Αυστρίας κυρό Μιχαήλ, και έκτοτε συνεχίζονται με ποικίλες επιστημονικές, καλλιτεχνικές, πολιτιστικές, αθλητικές και λατρευτικές εκδηλώσεις οι οποίες εντάσσονται στα πλαίσιά τους κάθε χρονιά. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό το ότι όλες αυτές οι ποιοτικές εκδηλώσεις πραγματοποιούνται πέραν της Βεροίας και στις άλλες πόλεις και τα χωριά που ανήκουν στην κανονική δικαιοδοσία της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας, γεγονός που δίνει τη δυνατότητα στους τοπικούς φορείς αυτοδιοίκησης και στα πολιτιστικά σωματεία και τους συλλόγους να έχουν ενεργή δράση στα πλαίσιά τους. Και αυτό φυσικά αντανακλάται στο γεγονός ότι παρακολουθούνται με ενθουσιασμό από πλήθος κόσμου.
Γι’ αυτό και η συμβολή των «Παυλείων» είναι μεγάλη, όχι μόνο στην ανάπτυξη της λατρευτική ζωής και της θεολογικής σκέψης, αλλά και στην πολιτιστική ζωή της Μακεδονίας, δεδομένου ότι συχνά περιλαμβάνουν καλλιτεχνικές και μουσικές παραστάσεις σπουδαίων Ελλήνων καλλιτεχνών. Ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε μουσικές παραστάσεις των Μίμη Πλέσσα, Δημήτρη Παπαδημητρίου, Γιάννη Μαρκόπουλου, Δημήτρη Μπρούχου, θεατρικά έργα του θεατρικού εργαστηρίου της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας, αλλά και παραστάσεις πολλών μουσικών σχημάτων και χορωδιών από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Αν κανείς παρακολουθήσει αυτές τις εκδηλώσεις, που είναι και πυκνές αλλά και ποιοτικές, θα διαπιστώσει ότι τα «Παύλεια» δεν αναπαράγουν, αλλά δημιουργούν πολιτισμό. Αποτελούν δημιουργική και εξόχως παραγωγική συνολική παρέμβαση της Εκκλησίας στην πνευματική και πολιτιστική ζωή της ευρύτερης περιοχής, αλλά και του ελλαδικού χώρου ευρύτερα, γι’ αυτό και έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί ως πρότυπο για την δόμηση, τον σχεδιασμό και την πραγματοποίηση και άλλων παρόμοιων θρησκευτικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό. Και φυσικά τα «Παύλεια» σχηματοποιούν στην πράξη την ζωντανή παρέμβαση της Εκκλησίας στην συνολική ζωή μας, ατομική και συλλογική, οικογενειακή και κοινωνική, καθώς παρέχουν υψηλής ποιότητας «πολιτιστική τροφή», που εξακτινώνεται σε όλες σχεδόν τις πόλεις και τις κωμοπόλεις αυτής της πράγματι ευλογημένης εκκλησιαστικής επαρχίας.
Και είναι όντως ευλογία η παρουσία και δράση εκεί δραστήριου, ρέκτη, φιλοκαλούς, λόγιου και πνευματικού Επισκόπου, όπως ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, ο οποίος είχε όχι μόνο την έμπνευση, αλλά και την βούληση με τους εκλεκτούς κληρικούς και λαϊκούς συνεργάτες του να σχεδιάσει, να εκτελέσει και να καθιερώσει τις συγκεκριμένες εκδηλώσεις. Σε εποχές στείρες και άγονες πνευματικά, σε εποχές επαπειλούμενης αλλοτρίωσης και απώλειας της ιδιοπροσωπίας μας, τα «Παύλεια» της Βέροιας αποτελούν νησίδα και στηρίζουν την ελπίδα και την προοπτική του Γένους για διατήρηση της ταυτότητάς μας, η οποία παραδοσιακά συνδέεται με την Ορθοδοξία και την παρέμβασή της στην κοινωνία, πνευματική και καλλιτεχνική.
Τα «Παύλεια» της Βέροιας δίνουν ένα ενεργό μήνυμα σε όλο τον σύγχρονο κόσμο: ότι το κάλλος συνδέεται με την πνευματική ζωή, και αντιτίθεται προς συχνά αγοραίες μορφές που διαδικασίες εμπορικής προώθησης επιβάλλουν και προσπαθούν να καθιερώσουν. Κι ότι η ομορφιά της ζωής μας συνδέεται άμεσα με τη διατήρηση της ταυτότητάς μας, αλλά και με τις χριστιανικές και ελληνικές ρίζες του πολιτισμού μας, με την ελληνορθόδοξη ταυτότητά μας, που αποτελεί την ρίζα και την άγκυρα της ύπαρξης μας στο παρόν και της επιβίωσής μας στο μέλλον.
Αυτό άλλωστε είναι το ουσιαστικό νόημά τους, που ακτινοβολούν στον ορθόδοξο κόσμο, κι αυτή η σημαντικότερη συμβολή τους στην πνευματική και καλλιτεχνική ζωή της κοινωνίας μας.
