Η ταπείνωση είναι στολή της θεότητας
Θέλω ν’ ανοίξω το στόμα μου, αδελφοί, και να μιλήσω για την υψηλή υπόθεση της ταπεινοφροσύνης. Όμως φοβάμαι πολύ, όπως φοβάται εκείνος που πρόκειται να μιλήσει για το Θεό με τους δικούς του συλλογισμούς.
Γιατί η ταπείνωση είναι στολή της Θεότητας. Ο Υιός δηλαδή και Λόγος του Θεού, που έγινε άνθρωπος, την ταπεινοφροσύνη ντύθηκε, και συναναστράφηκε μαζί μας με αυτήν, μέσα στο ανθρώπινο σώμα. Και όποιος ντυθεί την ταπεινοφροσύνη, πραγματικά γίνεται όμοιος με το Λόγο του Θεού, που κατέβηκε από το δικό Του ύψος και σκέπασε με την ταπεινοφροσύνη τη μεγαλοσύνη και τη δόξα Του, για να μην καταφλεχθεί η κτίση, βλέποντας τη θεότητά Του.
Διότι η κτίση δεν μπορούσε να Τον αντικρίσει, αν δεν έπαιρνε ένα μέρος από αυτήν, δηλαδή το ανθρώπινο σώμα, ώστε να επικοινωνήσει μαζί της. Ούτε μπορούσαν οι κτιστές υπάρξεις να ακούσουν τα λόγια Του πρόσωπο με πρόσωπο. Διότι ούτε οι Ισραηλίτες μπόρεσαν να ακούσουν τη φωνή Του, όταν λάλησε προς αυτούς μέσα από τη νεφέλη. Γι’ αυτό είπαν στο Μωυσή: Ας λαλήσει ο Θεός μαζί σου, και συ πες μας τους λόγους Του, και ας μη λαλήσει ο Θεός μαζί μας, για να μην πεθάνουμε (Εξ. 20:19).
Τώρα όμως, που ο Θεός έχυσε τη χάρη Του στον κόσμο με την παρουσία Του, δεν κατέβηκε σε μας με σεισμό και φωτιά, ούτε με φοβερή και δυνατή φωνή, αλλά ήρθε όπως η βροχή στο κουρεμένο μαλλί του προβάτου και όπως η σταγόνα που στάζει στο χώμα απαλά, και συναναστράφηκε μαζί μας με ανθρώπινη μορφή.
Σκέπασε δηλαδή, όπως σκεπάζουμε ένα θησαυρό, με την ανθρώπινη σάρκα τη δόξα Του, και επικοινωνούσε μαζί μας με κείνο το σώμα που κατασκεύασε το θείο Του νεύμα από τον κόλπο της παρθένου και Θεοτόκου Μαρίας, ώστε βλέποντάς Τον ως άνθρωπο να συναναστρέφεται μαζί μας, να μη ταραχθούμε από τη θεωρία Του.
Γι’ αυτό το λόγο, όποιος φορέσει εκείνη τη στολή της ταπεινοφροσύνης, με την οποία τον είδε η κτίση μέσα στο ανθρώπινο σώμα που φόρεσε ο κτίστης, τον ίδιο το Χριστό ντύνεται. Και αντί να ντύνεται την κοσμική τιμή και την εξωτερική δόξα, στολίζεται με το εσωτερικό ένδυμα της ταπεινοφροσύνης.
Γι’ αυτό και τα λογικά κτίσματα, βλέποντας έναν οποιοδήποτε άνθρωπο να φοράει αυτό το ομοίωμα της ταπεινοφροσύνης, ακόμη και με τη σιωπή τους τον προσκυνούν, τιμώντας τον Κύριό τους, που Τον είδαν να τη φοράει και να συναναστρέφεται μαζί τους μέσω αυτής. Ποιο κτίσμα, αλήθεια, δεν ευλαβείται τη θεωρία του ταπεινόφρονα; Όμως μέχρι που αποκαλύφθηκε σε όλους η δόξα της ταπεινοφροσύνης, ήταν ευκαταφρόνητη η θεωρία της, μόλο που ήταν γεμάτη αγιότητα.
Τώρα όμως ανέτειλε σαν τον ήλιο η δόξα της στα μάτια των ανθρώπων. Και κάθε συνετός άνθρωπος την τιμά, όπου και αν φανεί. Γι’ αυτό ούτε οι εξ αγνοίας εχθροί τής αλήθειας δεν τη θεωρούν ευκαταφρόνητη, αν και αυτός που την απέκτησε φαίνεται φτωχότερος απ’ όλα τα κτίσματα. Ωστόσο, όποιος έμαθε την ταπείνωση, τιμάται από τα λογικά κτίσματα σαν να φοράει στεφάνι και βασιλική πορφύρα. (76-7)
Πίεσε τον εαυτό σου, όταν συναντήσεις έναν άλλον άνθρωπο, να τον τιμήσεις πάνω από την αξία του. Φίλησέ του τα χέρια και τα πόδια, και κράτησε τα χέρια του με πολλή τιμή και βάλε τα στα μάτια σου, και παίνεψέ τον και γι’ αυτά που δεν έχει.
Και όταν αποχωρισθεί από σένα, πες γι’ αυτόν ό,τι καλό και σπουδαίο· γιατί με αυτό τον τρόπο, ή με παρόμοιους τρόπους, τον προσελκύεις στο καλό, και τον αναγκάζεις να ντρέπεται για τα καλά λόγια που του απηύθυνες.
Και σπέρνεις μέσα του σπέρματα αρετής. Κι όσο για σένα, από μια τέτοια συνήθεια που αποκτάς με τον καιρό, τυπώνεται μέσα σου αγαθός χαρακτήρας, και αποκτάς πολλή ταπείνωση, και χωρίς κόπο κατορθώνεις μεγάλες αρετές. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά κι αν έχει αυτός κάποια ελαττώματα, καθώς εσύ τον τιμάς, με ευχαρίστηση δέχεται εκ μέρους σου τη θεραπεία από συστολή για την τιμή που του απέδωσες. (30-1)
Αββάς Ισαάκ ο Σύρος
Από το βιβλίο: Ανθολόγιο από την ασκητική εμπειρία του Αγίου Ισαάκ του Σύρου. Εκδόσεις «Ορθόδοξος Κυψέλη».
