Η καύση των νεκρών, είναι ένα θέμα που συζητιέται όλο και περισσότερο κάθε μέρα, μέχρι να γίνει πράξη με νομοθετικές ρυθμίσεις -παρά τις όποιες αντιδράσεις- εντάσσεται στο πνεύμα της εποχής μας, μιάς εποχής, που από τη μια κόπτεται πως τάχα είναι ανθρωποκεντρική (δηλαδή τα πάντα για τον άνθρωπο) και από την άλλη σε καίριες στιγμές του ανθρώπου αποδεικνύεται ιδιαίτερα κυνική και απάνθρωπη.
Η Εκκλησία μας, ο μόνος Νούς που έμεινε όρθιος στη γη γιατί στηρίζεται απ᾿ τον ουρανό και γι᾿ αυτό δεν σάλεψε, όπως σαλέψαμε η κινδυνεύουμε να σαλέψουμε όλοι μας, θα αγωνισθεί και πάλι να μας φέρει στα συγκαλά μας και σ᾿ αυτό το θέμα, όμως το τελικό αποτέλεσμα θα κριθεί από το αν τελικά θέλουμε να αφυπνισθούμε η συνηθίσαμε να αποφασίζουν άλλοι για μας χωρίς εμάς, γιατί πάσχουμε από το σύνδρομο του παλιμπαιδισμού και νοιώθουμε ασφάλεια και ευτυχία όταν στις δύσκολες αποφάσεις ξαναμπαίνουμε στην ιδιότυπη «κούνια» μας και πιπιλάμε το δάχτυλό μας!
Ασφαλώς υπάρχουν πολλά θεολογικά επιχειρήματα για τους πιστούς Ορθοδόξους χριστιανούς, με τα οποία καταδεικνύεται το απαράδεκτο της καύσεως των νεκρών. Όμως αυτά δεν θα έχουν καμμιά αποτελεσματικότητα χωρίς τη δική μας –του καθενός μας– λογική και θεολογική συμμετοχή.
Πολλές φορές νοιώθει κανείς γραφικός όταν επιχειρηματολογεί μπροστά σε ανθρώπους που έχουν κάνει τη σκοπιμότητα αλήθεια, σε τέτοιο βαθμό, ώστε να θέλουν την καύση μετά το θάνατο τους για το ίδιο τους το σώμα!
Οι άνθρωποι της … «πυρκαγιάς»
Πρόκειται για ανθρώπους που ο σοφός λαός μας αποκαλεί, ήδη προτού πεθάνουν ανθρώπους της … «πυρκαγιάς». Καί είναι πράγματι για κάψιμο, αφού δεν άφησαν μέσα τους τίποτα που να θυμίζει την καταγωγή τους, τίποτα που να θυμίζει Θεό.
Οι άνθρωποι της «πυρκαγιάς» είναι αυτοί που σ᾿ όλη τη ζωή τους κάνουν τα πάντα για να λατρέψουν το σώμα τους, να το κάνουν το κέντρο του σύμπαντος και της προσοχής και, τελικά, μ᾿ αυτόν τον τρόπο καταντούν το σώμα τους σκέτες σάρκες χωρίς κανένα διακριτικό προσώπου και ζωής ώστε να βρει ο Θεός μέσα τους τόπο αναπαύσεως και γι᾿ αυτό αναχωρεί απ᾿ αυτούς: «οὗ μὴ καταμείνῃ τὸ πνεῦμά μου ἐν τοῖς ἀνθρώποις τούτοις εἰς τὸν αἰώνα διὰ τὸ εἶναι αὐτοὺς σάρκας» (Γεν. 6,3). Καί όταν αναχωρήσει ο Θεός από τον άνθρωπο αρχίζει το μίσος του ανθρώπου για τον εαυτό του και δεν ησυχάζει έως ότου εξολοθρεύσει τελείως το σώμα του και το κάνει στάχτη!
Αυτού του είδους άνθρωποι «εμπνεύσθηκαν» την αυτοκαταστροφή και το ολοκαύτωμά τους και οι κατά πνεύμα συγγενείς τους είναι αυτοί που βάλθηκαν να προπαγανδίζουν υποδεκνύοντας στον ταλαίπωρο λαό μας πως το πιο σπουδαίο που έχει να κάνει για το σώμα του πεθαίνοντας είναι να το… κάψει!
Δεν υπάρχει μεγαλύτερη εκδίκηση από την εκδίκηση της ψυχής που παραμελήθηκε απόλυτα σ᾿ όλη την επίγεια ζωή για να δοθεί απόλυτη προτεραιότητα στο σώμα της. Αυτή η ψυχή μισεί τελικά τόσο θανάσιμα το σώμα της ώστε το καίει(!).
Τα σώματά μας είναι ναός του Θεού
Αντίθετα, οι πιστοί, γνωρίζουμε πως τα σώματά μας δεν μας ανήκουν, διότι δεν είναι απλές σάρκες, αφού «εξαγορασθήκαμε» από τον Χριστό που έγινε Σώμα μας και Αίμα μας. Ο Άγιος Απόστολος Παύλος μας αφυπνίζει: ««Οὐκ οἴδατε ὅτι τὸ σῶμα ὑμῶν ναὸς τοῦ ἐν ὑμῖν Ἁγίου Πνεύματος ἐστιν, οὐ ἔχετε ἀπὸ Θεοῦ καὶ οὐκ ἐστὲ ἑαυτῶν; Ἠγοράσθητε γὰρ τιμῆς· δοξάσατε δὴ τὸν Θεὸν ἐν τῷ σώματι ὑμῶν καὶ ἐν τῷ πνεύματι ὑμῶν, ἅτινά ἐστι τοῦ Θεοῦ»(Α´ Κορ. 6,19).
Οι πιστοί γνωρίζουμε ότι ο χωρισμός της ψυχής από το σώμα δεν αχρηστεύει το σώμα ώστε να δικαιολογούμεθα να το κάψουμε, όπως καίμε τα σκουπίδια, για να απαλλαγούμε απ᾿ αυτά! Καί τούτο, γιατί το «κατ᾿ εἰκόνα» υπάρχει και στο σώμα μας και όχι μόνο στη ψυχή μας. Αυτό διατρανώνεται και στη Νεκρώσιμη Ακολουθία: «Θρηνῶ καὶ ὀδύρομαι ὅταν ἐννοήσω τὸν θάνατον, καὶ ἴδω ἐν τοῖς τάφοις κειμένην τὴν κατ᾿ εἰκόνα Θεοῦ πλασθεῖσαν ἡμῖν ὡραιότητα…». Στον τάφο δεν βρίσκεται η ψυχή αλλά μόνο το σώμα μας, το «κατ᾿ εἰκόνα» Χριστού σώμα μας.
Οι πιστοί γνωρίζουμε ότι οι Εικόνες δεν καίγονται. Οι ναοί του Θεού δεν καίγονται και όποιος αυτά τα ιερά και τα όσια καίει είναι ιερόσυλος και βέβηλος. Αν αυτά ισχύουν για τις αισθητές εικόνες και τους χειροποίητους ναούς, πολύ περισσότερο ισχύουν για τις έμψυχες εικόνες, για τα έμψυχα αρτοφόρια, για μας δηλαδή τους ανθρώπους που αγαπούμε τον Θεό και παρά την ελεεινότητά μας δεν θέλουμε Αυτός να εγκαταλείψει ούτε την ψυχή, ούτε το σώμα μας και ιδιαιτέρως μετά τον θάνατό μας που θα προσδοκούμε την Ανάσταση των σωμάτων μας από τα ταμεία του Θεού.
Ο Χριστός μας έδειξε τον κόκκο του σίτου, που τον παρομοίωσε με τα σώματά μας και μας εξήγησε όλη τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί μέχρι την κοινή Ανάσταση του ανθρωπίνου γένους. Μας είπε ότι ο σίτος, το σώμα μας, πρέπει να σπαρεί όταν πεθάνει, να σπαρεί στη γη, να λυώσει, όπως ο κόκκος του σίτου που λυώνει, και ύστερα, να αναστηθεί ένδοξο το σώμα μας, σαν το στάχυ που ανατέλλει ένδοξο και κατάκαρπο από τον λυωμένο και αφανισμένο κόκκο του σιταριού.
Αυτά δεν τα γνωρίζουν όσοι είναι έξω από την Εκκλησία. Αυτοί γνωρίζουν μόνο τον θάνατο σαν οριστικό τέλος και όχι σαν αρχή, της αιωνίου ζωής απαρχή. «Ἀγνωσίαν γὰρ Θεοῦ τινες ἔχουσι», μας εξηγεί ο Άγιος Απόστολος και μας κατηχεί: «Ἀλλ᾿ ἐρεῖ τις πῶς ἐγείρονται οἱ νεκροί; ποίῳ δὲ σώματι ἔρχονται; Ἄφρον, σὺ ὃ σπείρεις οὐ ζωοποιεῖται, ἐὰν μὴ ἀποθάνῃ· καὶ ὃ σπείρεις, οὐ τὸ σῶμα τὸ γεννησόμενον σπείρεις, ἀλλὰ γυμνὸν κόκκον, εἰ τύχοι σίτου ἤ τινος τῶν λοιπῶν. Ὁ δὲ Θεὸς αὐτῷ δίδωσι σῶμα καθὼς ἠθέλησε, καὶ ἑκάστῳ τῶν σπερμάτων τὸ ἴδιον σῶμα… οὕτω καὶ ἡ ἀνάστασις τῶν νεκρῶν, σπείρεται ἐν φθορᾷ, ἐγείρεται ἐν ἀφθαρσίᾳ… σπείρεται σῶμα ψυχικόν, ἐγείρεται σῶμα πνευματικόν» (Α´ Κορ. 15, 34-44). Σπείρεται το σώμα, δεν καίγεται. Όπως και ο κόκκος του σιταριού δεν καίγεται για να βλαστήσει αλλά θάβεται και λυώνει.
Η διαδικασία του σιταριού είναι η προτύπωση της δικής μας πορείας από την ταφή μας στη γη προς την Ανάσταση. Γι᾿ αυτό βράζουμε το κόλλυβο στα μνημόσυνα.
Η ταφή στη γη θα μας φανερώσει όχι μόνο τα λείψανα των προσφιλών μας και τα σημεία του Θεού πάνω σ᾿ αυτά, αλλά και τα άγια Λείψανα των αγίων ανθρώπων του Θεού. Αν είχε ισχύσει η καύση των νεκρών δεν θα είχαμε οι πιστοί τόσα θαυματόβρυτα άγια Λείψανα.
Το πρόβλημα που έντονα συζητείται από ανθρώπους εκτός Εκκλησίας δεν αφορά τον λαό μας. Αφορά μόνο τους ίδιους. Δεν πιστεύουν στην Ανάσταση των νεκρών, αλλά μόνο στην… καθαριότητα των πόλεων! Καί θέλουν να κάνουν και τον πιστό λαό να… χαζέψει σαν κι᾿ αυτούς και να κάψει το σώμα του για χάρη του πολιτισμού των ανθρώπων της «πυρκαγιάς». Ο λαός μας στην πλειοψηφία του δεν θα ακολουθήσει ανθρώπους της «πυρκαγιάς» γιατί σέβεται και διστάζει να κάψει ακόμη και μια φθαρμένη χάρτινη εικονίτσα. Πολύ περισσότερο δεν θα διανοηθεί να κάψει ποτέ την σφραγισμένη με το άγιο Βάπτισμα και ποτισμένη με το Τίμιο Σώμα και Αίμα του Χριστού μας έμψυχη Εικόνα του Θεού, το σώμα του!
π. Βασίλειος Βολουδάκης – άρθρο στο περιοδικό Ενοριακή Ευλογία, αρ. Τεύχους 43, Φεβρουάριος 2006