Καμερούν Γρηγόριος: Η προσπάθεια του Πειραιώς να ανακαλύψει φανταστικούς συμμάχους εναντίον του Οικ. Πατριαρχείου είναι καταδικασμένη
Δεν έχουν τέλος οι αντεγκλήσεις μεταξύ των Μητροπολιτών Πειραιώς και Καμερούν. «Η προσπάθεια του Σεβασμιωτάτου αγίου Πειραιώς να ανακαλύψει φανταστικούς «συμμάχους» στην μοναχική πορεία του εναντίον του Οικουμενικού Πατριαρχείου είναι εκ προοιμίου καταδικασμένη. Οπότε καλό θα ήταν να είναι περισσότερο προσεκτικός και να μην εκτίθεται», τονίζει στην εκτενή απάντησή του ο Μητροπολίτης Καμερούν Γρηγόριος.
Ο Σεβασμιώτατος Καμερούν υπογραμμίζει παράλληλα «Πριν προβούν σε συμπεράσματα, οι συνεργάτες του αγίου Πειραιώς και παρασύρουν και τον ίδιο σε βιαστικά συμπεράσματα και κρίσεις, θα όφειλαν να αιτηθούν από Πατριαρχείο Αλεξανδρείας πρόσβαση στα Συνοδικά Πρακτικά και κατόπιν να εκφράσουν σφαιρικότερη άποψη επί του θέματος.>
Διαβάστε αναλυτικά την απάντηση του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Καμερούν στον Μηροπολίτη Πειραιώς
Σε απάντηση του κειμένου του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πειραιώς κ. Σεραφείμ της 18ης τρέχοντος μηνός, ο οποίος, ως φαίνεται εκ του ύφους του κειμένου και των επισημάνσεών του δεν αποδέχεται τη διαφορετική άποψη του εκδοθέντος Δελτίου Τύπου της Ι. Μ. Καμερούν και καταφεύγει σε απειλές προσφυγής στα εκκλησιαστικά, ποινικά και αστικά δικαστήρια και φρονεί ότι με τον τρόπο αυτό θα καταφέρει να σταματήσουμε να ομιλούμε υπερασπιζόμενοι την αλήθεια του Ευαγγελίου και την κανονική τάξη της Εκκλησίας, θα θέλαμε να απαντήσουμε τα εξής:
Όντως ο μέγας των εθνών Απόστολος και ουρανοβάμων Παύλος έθεσε τις βάσεις και τις αρχές της εν Χριστώ ελευθερίας, με κάποιες όμως προϋποθέσεις που εκθέτει στη συνέχεια: «Ὑμεῖς γὰρ ἐπ’ ἐλευθερίᾳ ἐκλήθητε, ἀδελφοί· μόνον μὴ τὴν ἐλευθερίαν εἰς ἀφορμὴν τῇ σαρκί, ἀλλὰ διὰ τῆς ἀγάπης δουλεύετε ἀλλήλοις. ὁ γὰρ πᾶς νόμος ἐν ἑνὶ λόγῳ πληροῦται, ἐν τῷ, ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν. εἰ δὲ ἀλλήλους δάκνετε καὶ κατεσθίετε, βλέπετε μὴ ὑπ’ ἀλλήλων ἀναλωθῆτε», (Γαλ. 5, 13-15) και συνεχίζει ολίγους στίχους κατωτέρω: «ὁ δὲ καρπὸς τοῦ Πνεύματός ἐστιν ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, ἀγαθωσύνη, πίστις, πρᾳότης, ἐγκράτεια· κατὰ τῶν τοιούτων οὐκ ἔστι νόμος. οἱ δὲ τοῦ Χριστοῦ τὴν σάρκα ἐσταύρωσαν σὺν τοῖς παθήμασι καὶ ταῖς ἐπιθυμίαις. Εἰ ζῶμεν πνεύματι, πνεύματι καὶ στοιχῶμεν. μὴ γινώμεθα κενόδοξοι, ἀλλήλους προκαλούμενοι, ἀλλήλοις φθονοῦντες», (Γαλ. 5, 22-26).
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πειραιώς, αγνοώντας ασφαλώς, τα όσα έλαβαν χώρα στη Σύνοδο του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και τα όσα συζητήθηκαν συνεχίζει να ερμηνεύει, κατά το δοκούν, το κείμενο της Εισηγήσεώς μας, προσπαθώντας, ανεπιτυχώς, να παρουσιάσει μια διαφορετική, της πραγματικότητας, κατάσταση. Καμία αναδίπλωση και καμία αλλαγή θέσης δεν υφίσταται. Σε περίπτωση που διέλαθαν της προσοχής του αγίου Πειραιώς τα σχετικά δημοσιεύματα, στα οποία αναφερόμαστε, τα παραθέτουμε, εν συνεχεία, προς πληρέστερη ενημέρωση: «Στο Πατριαρχείο Μόσχας επικρατεί η εκτίμηση, λένε εκκλησιαστικοί παράγοντες, ότι υπάρχουν ορισμένοι ιεράρχες της Αλεξάνδρειας τους οποίους θα μπορούσαν να πλησιάσουν με στόχο να τους πάρουν με το μέρος τους. Μέχρι σήμερα στη Μόσχα εκτιμούν πως έξι πρόσωπα, μεταξύ των οποίων πέντε Μητροπολίτες, είναι πιο κοντά στις θέσεις της Μόσχας. Και πιθανώς αυτούς να προσεγγίσει ο αναπληρωτής επικεφαλής του συνοδικού τμήματος για τις εξωτερικές σχέσεις, Αρχιεπίσκοπος Λεωνίδας, ο οποίος έχει αναλάβει για λογαριασμό της Ρωσικής Εκκλησίας τα θέματα της Αφρικής. Οι ίδιες πηγές υποστηρίζουν πως η Ρωσική Εκκλησία πιστεύει πως οι Μητροπολίτες Καρθαγένης κ. ΜελέτιοςκαιΖιμπάμπουε και Αγκόλας κ. Σεραφείμ είναι σε θέση να υιοθετήσουν τις θέσεις τους και να ασκήσουν πίεση στον Πατριάρχη Θεόδωρο. Επίσης πιθανούς “φίλους” μετρούν στη Μόσχα τους Μητροπολίτες Ναϊρόμπι και Κένυας κ. Μακάριο, Μπουρούντι και Ρουάντας κ. Ιννοκέντιο, Κυρήνης κ. Αθανάσιοκαι τονΕπίσκοπο Νιέρι και Όρους Κένυας κ. Νεόφυτο», (https://www.orthodoxtimes.gr/exi-prosopa-kleidia-gia-tin-alosi-tou-patriarcheiou-alexandreias/).
Όπως, ασφαλώς, γνωρίζει ο άγιος Πειραιώς στις συνοδικές διεργασίες και συζητήσεις υπάρχουν εκφράσεις, ρητορικά σχήματα και λεκτικές διατυπώσεις, τα οποία χρησιμοποιούνται προς αφορμήν γόνιμου διαλόγου και ένας τέτοιος διάλογος αναπτύχθηκε, εξ αφορμής της Εισηγήσεώς μας, πράγματι μη προδιαγεγραμμένος και αναμενόμενος, αλλά εξαιρετικά χρήσιμος. Πριν προβούν σε συμπεράσματα, οι συνεργάτες του αγίου Πειραιώς και παρασύρουν και τον ίδιο σε βιαστικά συμπεράσματα και κρίσεις, θα όφειλαν να αιτηθούν από Πατριαρχείο Αλεξανδρείας πρόσβαση στα Συνοδικά Πρακτικά και κατόπιν να εκφράσουν σφαιρικότερη άποψη επί του θέματος. Εν ολίγοις, και για την οικονομία του χώρου και του χρόνου, οφείλω να τονίσω ότι μέσα από τις Συνοδικές διαδικασίες, και οι «ίσως διστακτικοί» άγιοι Αδελφοί, κατενόησαν την αλήθεια των πραγμάτων και δεν εκφράστηκε ΑΠΟΛΥΤΩΣ καμία αντίρρηση ή διαφορετική σκέψη περί του θέματος της Ουκρανικής Αυτοκεφαλίας. Η προσπάθεια του Σεβασμιωτάτου αγίου Πειραιώς να ανακαλύψει φανταστικούς «συμμάχους» στην μοναχική πορεία του εναντίον του Οικουμενικού Πατριαρχείου είναι εκ προοιμίου καταδικασμένη. Οπότε καλό θα ήταν να είναι περισσότερο προσεκτικός και να μην εκτίθεται.
Ο μητροπολίτης Καμερούν Γρηγόριος
Αδυνατώ να κατανοήσω πώς ο άγιος Πειραιώς αγαπά, σέβεται και τιμά «ανυπερθέτως» τον Μακαριώτατο Πατριάρχη Αλεξανδρείας κ. κ. ΘΕΟΔΩΡΟ -περισσότερο από την ελαχιστότητά μου, όπως αφήνει να εννοηθεί- και, ταυτοχρόνως, τον κατηγορεί ότι παραβιάζει το Συνοδικό σύστημα αλλά και, εκ παραλλήλου, αφήνονται αιχμές από την ανακοίνωση του Γραφείου του για «πρόσωπα και ομάδες που εκπίπτουν της εκκλησιαστικού σώματος στην κατάσταση της αίρεσης ή του σχίσματος και χάνουν τη σωτηρία τους». Είναι ό,τι ακριβώς μπορεί να κάνει κάποιος με τον Οικουμενικό Πατριάρχη∙ από τη μία μπορεί να τον προσφωνεί με κενές περιεχομένου βαρύγδουπες και πομπώδεις εκφράσεις ότι τον σέβεται, τον τιμά και τον αγαπά και από την άλλη του προσάπτει ότι ευθύνεται ακόμη και για το «λιώσιμο των πάγων της Ανταρκτικής».
Παρεκβατικώς να σημειώσω ότι ο άγιος Πειραιώς τυγχάνει όντως πρεσβύτερος αδελφός στην ιερωσύνη αλλά μόνο κατά τρία έτη, οπότε θεωρώ την έκφραση του «Πολύ πρίν Ἐσεῖς εἰσέλθετε εἰς τόν Ἱερόν Κλῆρον» ατυχή και ολίγον τι καταφρονητική της νεότητός μου, από την οποίαν βεβαίως ούτε και ο άγιος Πειραιώς απέχει κατά πολύ. Όσο για τον εάν έχουμε αναπτύξει «διάνοιαν Κυρίου» και «ποίου πνεύματος είμεθα διάκονοι», θα υπενθυμίσω στον άγιο Πειραιώς ότι έλαβα τόσο την Μοναχική μου κουρά και τις δύο πρώτες χειροτονίες μου εκ των χειρών του αοιδίμου Μητροπολίτου Μεγάρων και Σαλαμίνος κυρού Βαρθολομαίου, του άρχοντος αυτού της Εκκλησίας και έλκοντος την καταγωγή από τα αγιασμένα χώματα των αλησμόνητων πατρίδων και ο οποίος μας εμφύσησε εξ απαλών ονύχων την πραγματική και γνήσια αγάπη προς την Μητέρα Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως. Για την ιστορία μεταφέρω εδώ τους λόγους του μακαριστού Μητροπολίτου προς την Α. Θ. Π. τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟ, εν έτει 1999, κατά την επίσκεψή Του στην Ι. Μ. Μακρυνού παρόντος και του αειμνήστου Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου: «Δεόμενος, ὅπως Κύριος ὁ Θεὸς κολοβώσῃ τὰς ἡμέρας τοῦ χωρισμοῦ τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν ἀπὸ τῆς Μητρὸς ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, ὑψῶ τὸ ποτήριον τοῦτο εἰς δόξαν τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ (κατὰ τὴν Παύλειον προτροπήν), ὑπὲρ ὑγείας δὲ καὶ μακροημερεύσεως τῆς Ὑμετέρας θειοτάτης Παναγιότητος», (Μητρ. Μεγάρων και Σαλαμίνος Βαρθολομαίου, ΕΚΛΟΓΑΡΙΟΝ, Εκδ. Ευεργέτιδος, Εν Μεγάροις 1999, σ. 562). Επίσης, να θυμίσω εις τον Σεβασμιώτατον άγιον Πειραιώς ότι πορεύθηκα στον μοναχικό δόλιχο υπό τη σκέπη και την πνευματική καθοδήγηση του, αγίας βιοτής και φήμης, Γέροντος Δαμασκηνού του Κατρακούλη, του και Αρχιμανδρίτου του Οικουμενικού Θρόνου.
Ομιλεί ο Σεβασμιώτατος άγιος Πειραιώς για «τον πόνο και την αγωνία των αδελφών του Γραφείου», μόνο που ο πόνος των σεβαστών αδελφών είναι μονόπλευρος και μεροληπτικός. Η ίδρυση «Εξαρχίας» χαρακτηρίζεται απλώς «απαράδεκτη», ως να ήταν μια παρωνυχίδα και τίποτα περισσότερο. Καμία αναφορά στην «φρικώδη», κατά την προσφιλή έκφραση του αγίου Πειραιώς, κατάλυση της κανονικής τάξεως και τα κανονικά εγκλήματα της Ρωσσικής Εκκλησίας. Ούτε καν ίσες αποστάσεις για να κρατηθούν έστω τα προσχήματα… Σε αντίθεση, η απάντηση του αγίου Πειραιώς κινείται στην λογική των ίσων αποστάσεων, εξισώνοντας τον λύκο με το πρόβατο, αναφέροντας ότι «Τό θαυμαστό ἔργον τῆς ἱεραποστολῆς καί τοῦ Εὐαγγελισμοῦ θά διακοπεῖ ὅταν δύο Ὀρθόδοξα Πατριαρχεῖα ἀλληλοϋποβλέπονται καί ἀλληλοκαθαιροῦνται».
Διαλανθάνει της προσοχής του αγίου Πειραιώς ότι ἡ «ὑπόβλεψις» και η «καθαίρεσις» είναι μονομερή γεγονότα, καθώς το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας δεν διέκοψε την κοινωνία με τη Ρωσσική Εκκλησία, ούτε χαρακτήρισε κανέναν αιρετικό και σχισματικό, όπως κάνουν συστηματικώς οι περιάγοντες την Αφρική κληρικοί της Εκκλησίας της Ρωσσίας. Πολύ δε περισσότερο δεν απέστειλε, το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, στη Ρωσσία κληρικούς του προς άγραν «δυσαρεστημένων Ρώσσων κληρικών», που ασφαλώς υπάρχουν, ούτε δημιούργησε Εξαρχία. Οπότε, η αντιπαραβολή και εξίσωση αυτή, την οποίαν ατυχώς επικαλείται και Αρχηγός Αυτοκέφαλης Εκκλησίας, είναι τουλάχιστον ανεπιτυχής και αστήρικτη.
Αναφέρεται ο Σεβασμιώτατος άγιος Πειραιώς σε «θιγέντες» από την αναφορά μας ότι το Γραφείο Αιρέσεων και Παραθρησκειών της Μητροπόλεως Πειραιώς μάχεται εργολαβικώς το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Θα θέλαμε να πληροφορήσουμε τον άγιο Πειραιώς ότι το επίρρημα εργολαβικώς παράγεται εκ του ρήματος ἐργολαβέω-ῶ, που μεταξύ των άλλων σημαίνει «ἐκτελῶ μετὰ σπουδῆς ἐργῶδές τι ἔργον» (Δ. Δημητράκου, ΜΕΓΑ ΛΕΞΙΚΟΝ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ, τ. 6, σ. 2937). Και δεν ενέχει, ασφαλώς, η αναφορά μας την υπόνοια του χρηματισμού και της συναλλαγής.
Δυστυχώς όμως, η αποστολή του ως άνω Γραφείου, είναι όντως να αντιμάχεται εργολαβικώς, ήτοι μετά σπουδής και ζήλου την Πρωτόθρονη Εκκλησία, την Εκκλησία από την Οποίαν ο άγιος Πειραιώς έλαβε την Αρχιερωσύνη και προς την Οποίαν ο ίδιος ισχυρίζεται ότι τρέφει απέραντη ευγνωμοσύνη…!!! Στο σημείο όμως αυτό θα πρέπει ο άγιος Πειραιώς να μάς πληροφορήσει ποιοι είναι οι «θιγέντες». Θεωρεί και εαυτόν, ως τον ποιμένα της θεοσώστου Μητροπόλεως Πειραιώς, ανάμεσα στους θιγέντες; Διότι στην περίπτωση που οι θιγέντες είναι κληρικοί, όπως ο άγιος Πειραιώς ως ειδικός περί τα νομικά και κανονικά γνωρίζει, οι ιεροί Κανόνες είναι αποτρεπτικοί ως προς την προσφυγή στα κοσμικά δικαστήρια. Ο ίδιος ο ΣΤ’ κανόνας της Β’ Οικουμενικής Συνόδου, τον οποίον παραδόξως (!!!) ο άγιος Πειραιώς επικαλείται αναφέρει ρητώς: «Εἰ δέ τις καταφρονήσας τῶν κατὰ τὰ προδηλωθέντα δεδογμένων, τολμήσειεν ἢ βασιλικὰς ἐνοχλεῖν ἀκοάς, ἢ κοσμικῶν ἀρχόντων δικαστήρια, ἢ οἰκουμενικὴν σύνοδον ταράσσειν, πάντας ἀτιμάσας τοὺς τῆς διοικήσεως ἐπισκόπους, τὸν τοιοῦτον τὸ παράπαν εἰς κατηγορίαν μὴ εἶναι δεκτόν, ὡς καθυβρίσαντα τοὺς κανόνας, καὶ τὴν ἐκκλησιαστικὴν λυμηνάμενον εὐταξίαν». Όπως επίσης και οι κανόνες Θ’/ Δ’ Οικουμενικής Συνόδου, ΡΔ’ (ΡΙΕ’)/Καρθαγένης κ. α. Είμαι βέβαιος ότι η εγνωσμένη ποιμαντική μέριμνα του αγίου Πειραιώς, περί του ποιμνίου του, θα αποτρέψει αυτούς από μια τέτοια, καταφανώς, αντικανονική ενέργεια. Αν πάλι οι θιγέντες είναι λαϊκοί έχουν κάθε δικαίωμα να προσφύγουν στα κοσμικά δικαστήρια, όπου θα πρέπει να αποδείξουν ότι η απρεπής υπόδειξη στον Πατριάρχη Αλεξανδρείας να παρακάμψει τον Οικουμενικό Πατριάρχη και να συγκαλέσει Σύνοδο Προκαθημένων δεν είναι ύβρις απέναντι στον Οικουμενικό Θρόνο, την Παράδοση και την Πράξη της Εκκλησίας μας, που επεδαψίλευσαν στον Οικουμενικό Πατριάρχη αυτό το προνόμιο της πρωτοκαθεδρίας. Η ευθεία υπόδειξη για αθέτησή των, εν αγίω Πνεύματι, αποφάσεων των Οικουμενικών Συνόδων αποτελεί έπαινο και όχι ύβρι;;;
Αναφέρεται στο κείμενο του Γραφείου της Ι. Μ. Πειραιώς ότι ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας αγνοεί και παραβιάζει το Συνοδικό σύστημα. Τα περί του Συνοδικού Θεσμού στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας είναι γνωστά από την Εκκλησιαστική Ιστορία, όπως είναι γνωστό και πώς το Οικουμενικό Πατριαρχείο, μέσα στην απέραντη θυσιαστική του μέριμνα, διέσωσε τα Πρεσβυγενή Πατριαρχεία της Ανατολής από τον αφανισμό. Διαφεύγει όμως της προσοχής μου, αν το Γραφείο της Ι. Μ. Πειραιώς έχει εξετάσει, εν τη θεοσδότω ελευθερία του πνεύματος και εν τω κανονικώ πλαισίω, τη λειτουργία του Συνοδικού Θεσμού στο Πατριαρχείο της Μόσχας σήμερα. Θα επιθυμούσα τα φώτα του Γραφείου σε αυτό το θέμα, εκτός εάν και σε αυτό θέμα έχουμε και πάλι το φαινόμενο του μονόπλευρου «πνευματικού πόνου» ή αν ο «πνευματικός αυτός πόνος» περιορίζεται και εξαντλείται μόνο στη ζώνη της διακεκαυμένης Αφρικής.
Θα πρέπει, τέλος, ο άγιος Πειραιώς να μας διευκρινίσει αν η αρχή της συνοδικότητας δεσμεύει και τον ίδιο και όχι μόνο τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας, όπως διατείνεται το Γραφείο Αιρέσεων. Το γεγονός ότι ο Μητροπολίτης Πειραιώς θεωρεί πως ο Κιέβου Επιφάνιος είναι σχισματικός και αχειροτόνητος και η Εκκλησία της Ελλάδος έχει κανονική κοινωνία μαζί του δεν του δημιουργεί, του αγίου Πειραιώς, κανέναν προβληματισμό; Ο Μητροπολίτης Πειραιώς είναι υπεράνω της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος; Πώς είναι δυνατόν να παραμένει Επίσκοπος μιας Εκκλησίας που, κατά τη γνώμη του, έχει κοινωνία με σχισματικούς και αχειροτόνητους; Οι ιεροί κανόνες εδώ, κατά την ερμηνεία του αγίου Πειραιώς, δεν ισχύουν; Δεν κατανοεί ο άγιος Πειραιώς ότι αυτή η επαμφοτερίζουσα στάση τον εκθέτει ανεπανόρθωτα; Πού ήταν, λοιπόν, το Γραφείο Αιρέσεων και Παραθρησκειών, εν τη θεοσδότω αυτού ελευθερία, να μας πει την άποψή του για την μνημόνευση του «σχισματικού και αχειροτόνητου» Επιφανίου Κιέβου από τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο στον Καθεδρικό Ναό της Ι. Μ. Πειραιώς ανήμερα των Θεοφανείων του 2020, συλλειτουργούντος και άρα κοινωνούντος του αγίου Πειραιώς; Εξαιρετικώς επιλεκτικός και ο «πνευματικός πόνος» και οι «ευαισθησίες» των στελεχών του Γραφείου!!!
(https://www.youtube.com/watch?v=2jwHX2kPbwo )
Σεβασμιώτατε, άγιε Πειραιώς, στην κατάληξη της Εισηγήσεως μου ανέφερα ότι: «Προσπάθησα μὲ τὶς πτωχές μου δυνάμεις νὰ περιγράψω μὲ συντομία τὴν δημιουργηθεῖσα κατάσταση καὶ νὰ προτείνω κάποιες σκέψεις ποὺ ἐνδεχομένως μποροῦν νὰ ὁδηγήσουν σὲ ἐκτόνωση τοῦ προβλήματος. Προφανῶς ἡ ὅλη πραγμάτευση τοῦ θέματος δὲν ὑπῆρξε ἐξαντλητικὴ καὶ γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ ζητῶ συγγνώμη γιὰ τὶς ἐλλείψεις καὶ τὶς ἀδυναμίες. Ἐξυπακούεται ὅτι τὰ ὅσα ἐλέχθησαν τίθενται πρὸς συζήτηση καὶ διαβούλευση ὑπὸ τοῦ Ἱεροῦ Σώματος καὶ δὲν ἐπέχουν τὴ θέση ἀλάνθαστων ἱεροκανονικῶν ἀποφάνσεων».
Πιστεύω οτι το αυτό συμβαίνει με κάθε γραφή. Θα μού επιτρέψετε όμως να μη τρισσεύσω επί του παρόντος θέματος, διότι κάτι τέτοιο θα αναδείξει αυτό σε προσωπική διαφορά και όχι εις οικοδομήν του πληρώματος της Εκκλησίας. Εξ άλλου, φυσικώ τω τρόπω, λόγω της κοινής πορείας όλων μας εις τα προσωπικά μας έσχατα θα επιλυθούν όλα αυτά εν τη σιωπή των αποκαλύψεων της προσωπικής αληθείας του καθενός μας ενώπιον της καθολικής αποκαλύψεως του Υιού και Λόγου του Θεού εν τη απεραντοσύνη της Βασιλείας Του, «ἔνθα οὐκ ἔστι πόνος, οὐ λύπη, οὐ στεναγμός, ἀλλὰ ζωὴ ἀτελεύτητος».
Επί τη ερχομένῃ Μεγάλη Τεσσαρακοστή, ταπεινώς, εκζητώ την ευχήν Σας δια καλήν μετάνοιαν και εύχομαι τα όμοια.
Ωσαύτως φιλαδέλφως,
† Ο Καμερούν Γρηγόριος
