Καστορίας Σεραφείμ: «Η αρχή απάσης φιλοσοφίας»
«Η αρχή απάσης φιλοσοφίας», του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καστορίας Σεραφείμ, Υπερτίμου και Εξάρχου Άνω Μακεδονίας.
Αν δεν υπάρχει η ταπεινοφροσύνη, δεν μπορεί κανείς να επικοινωνήσει με τον Θεό διά της προσευχής.
Αν απουσιάζει η αρχή «απάσης φιλοσοφίας», δεν μπορεί κανείς να αποκτήσει την αληθινή αυτογνωσία που οδηγήσει στην μετάνοια και στην πολυπόθητη θεραπεία από τα πάθη, ώστε να βρει τον αληθινό του εαυτό και να ισορροπήσει.
Δεν μπορεί ακόμη να επικοινωνήσει με τους συνανθρώπους του, γιατί απλούστατα βλέπει μόνο τον εαυτό του και τους άλλους ως ανθρωπάκια και μονάδες μετρήσεως, όπως αυτό συμβαίνει στις ημέρες μας.
Αυτή την διαπίστωση πραγματεύεται ο ιερός Χρυσόστομος σε μια ομιλία του, ερμηνεύοντας την περικοπή του Ευαγγελιστού Ματθαίου :
«Επειδή λοιπόν η υπερηφάνεια ήταν ανέκαθεν η κορυφή των κακών και η ρίζα και η πηγή κάθε κακίας, ο Θεός παρασκευάζοντας το κατάλληλο για την ασθένεια φάρμακο, ως θεμέλιο ισχυρό και ασφαλές του πνευματικού οικοδομήματος τοποθέτησε πρωτίστως αυτή την εντολή (την ταπεινοφροσύνη).
Διότι όταν τεθεί αυτή ως θεμέλιο, κτίζει ο οικοδόμος με ασφάλεια όλα τα άλλα επάνω σε αυτήν. Αν όμως απορριφθεί η ταπεινοφροσύνη, ακόμη κι αν αγωνιζόμενος φθάσει κανείς μέχρι τους ουρανούς, όλα καταρρέουν εύκολα και καταλήγουν σε οδυνηρή καταστροφή.
Κι αν ακόμη αποκτήσεις την νηστεία, την προσευχή, την ελεημοσύνη, την αγνότητα κι αν οποιοδήποτε άλλο καλό συγκεντρώσεις, χωρίς την ταπείνωση, όλα φυλλορροούν και χάνονται. Αυτό ακριβώς έγινε και με τον Φαρισαίο. Διότι κι αυτός, αφού έφτασε στην κορυφή των αρετών, κατέβηκε χάνοντάς τα όλα, επειδή δεν είχε την μητέρα των καλών.
Διότι όπως η υπερηφάνεια είναι η πηγή κάθε κακίας, έτσι και η ταπεινοφροσύνη είναι η αρχή του κατά Θεόν βίου. Γι’ αυτό και ο Κύριος αρχίζει την διδασκαλία Του (με τους Μακαρισμούς) από αυτό το σημείο, αποσπώντας από την ρίζα της την υπερηφάνεια από την ψυχή των ακροατών» (Εις το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον Ομιλία ΙΕ΄, ΕΠΕ 9,466).
