Του Αναστασίου Μαρίνη, Ιστορικού
Ο Πόλεμος στην Ουκρανία δεν ανέδειξε μόνο τη φρικτότητα της απώλειας των ανθρωπίνων ζωών και τις καταστροφές των πόλεων και των δομών τους. Δημιούργησε ένα μεγάλο ανθρώπινο κύμα προσφύγων, εκατομμυρίων ανθρώπων, που εγκατέλειψαν τις εστίες τους αναζητώντας ένα καλύτερο αύριο και, συνάμα, μετέβαλε τις εκκλησιαστικές σχέσεις μςταξώ των Εκκλησιών, κάνοντας εύθραστη την εκκλησιαστική διπλωματία μέσα στη δίνη του πολέμου.
Ο Πατριάρχης Μόσχας κ. Κύριλλος, μετά την ταύτισή του με τις θέσεις και πρωτοβουλίες του Προέδρου Πούτιν, έχει χάσει πολλούς από τους πρώην συμμάχους του, Εκκλησίες που πρόσκεινταν φιλικά προς αυτόν και τη Ρωσία. Το παράδειγμα της Πολωνίας είναι χαρακτηριστικό. Την ίδια ώρα, 400 και πλέον ιερείς της Ρωσικής Εκκλησίας στην Ουκρανία, όχι μόνο αποστασιοποιούνται από τον ίδιο, πολύ δε περισσότερο ζητούν και την οδήγησή του στο «Διεθνές Εκκλησιαστικό Δικαστήριο» προκειμένουν να απολογηθεί για την όλη στάση σου έως τωρα.
Ο Πατριάρχης κ. Κύριλλος, στις 27 Απριλίου 2022, είχε εγκάρδια συζήτηση με τον Πατριάρχη Σερβίας Πορφύριο μέσω τηλεδιάσκεψης, όπου συζήτησαν τα ζητήματα της Ουκρανίας, των προσφύγων και των εκκλσιαστικών σχέσεων μετά των άλλων Εκκλησιών. Αναφερόμενος στη Σερβική Εκκλησία, η οποία παραμένει μαζί με την Αντιόχεια συνταγμένη στο πλευρό της Ρωσίας, ο κ. Κύριλλος είπε: «Υπάρχει η βεβαιότητα ότι σε αυτή τη δύσκολη εποχή η Σερβική Εκκλησία βρίσκεται στο πλευρό μας».
Από την πλευρά του, ο Πατριάρχης Σερβίας κ. Ειρηναίος εξέφρασε και πάλι τη στήριξή του στη Μόσχα, τονίζοντας, μεταξύ άλλων: «Συμμεριζόμαστε τα αισθήματά Σας, προσευχόμαστε για εσάς και είμαστε έτοιμοι να πράξουμε το παν, για να στηρίξουμε τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία και τον πιστό λαό στη Ρωσία και την Ουκρανία».
Μάλιστα, η Σερβική Εκκλησία προέβη στη διεξαγωγή εράνου στους σερβικούς ναούς, ώστε να βοηθήσει κανονική Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία, και τον Προκαθήμενό της μητροπολίτη Ονούφριο, που επίσης δοκιμάζονται από τον πόλεμο.
Η ισορροπία και η εκκλησιαστική διπλωματία στα Βαλκάνια είναι ιδιαίτερα εύθραστη, με το Φανάρι τηρεί σιωπή για την ώρα και τη Ρωσική Εκκλησία να αναζητά συμμάχους που θα στηρίξουν τη θέση της.